Rechter stopt olie-exploratie van Shell voor Zuid-Afrikaanse kust

Vorige maand oordeelde een ander gerechtshof nog dat het seismisch onderzoek mocht doorgaan, maar de uitspraak van dinsdag zet de werkzaamheden stop. Eerst moet onderzocht worden of een strengere milieuvergunning vereist is.

Luchtdrukkanonnen

Om te zoeken naar olie- en gasvoorraden vuurt Shell met luchtdrukkanonnen om de 10 seconden geluidsgolven onder water af. Die trillingen - milieuorganisaties spreken van explosies - bestrijken meer dan zesduizend vierkante kilometer oceaan, tot ongeveer twintig kilometer voor de kust. Milieu- en burgerorganisaties trokken naar de rechter omdat de praktijk volgens hen “onherstelbare schade toebrengt aan het mariene milieu”.

Het onderzoek ging begin deze maand van start en zou vijf maanden duren, daar komt nu dus een (voorlopig) vervroegd einde aan. Het gaat om wateren voor de zogeheten Wild Coast, een van de armste gebieden van Zuid-Afrika. De kustlijn wordt gekenmerkt door haar ongereptheid en ruige kliffen. Er is dus geen massatoerisme, wel enorme watervallen en een grote biodiversiteit.

Volgens Greenpeace - een van de organisaties die naar de rechter trok - wordt er door de trillingen minder zeeleven waargenomen, het zou onder meer de migratie van verschillende walvissoorten verstoren. Ook dreigt de lokale bevolking inkomsten uit ambachtelijke visserij en kleinschalig toerisme te verliezen.

“Vanwege het belang van de zee voor de gemeenschappen, moet iemand met hen overleggen voordat ze hun zeeën opblazen”, zegt Johan Lorenzen, een van de advocaten van de getroffen vissersgemeenschappen, in een reactie. “Maar niemand nam de moeite om met hen te overleggen toen de aanvraag voor het seismisch onderzoek werd gedaan.”

“Stemlozen zijn gehoord”

De rechter volgde die redenering en oordeelde dat de lokale gemeenschappen niet voldoende zijn geraadpleegd, en dat er te weinig rekening werd gehouden met hun vrees over de impact van het project op het klimaat, de visserij en het zeeleven.

“De stemmen van de stemlozen zijn gehoord”, zegt Sinegugu Zukulu van burgerinitiatief Sustaining the Wild Coast (SWC) “De stemmen van de direct getroffen mensen zijn eindelijk gehoord en de grondwettelijke rechten van de inheemse bevolking zijn gerespecteerd.”

Shell heeft altijd volgehouden dat het voldoet aan alle wettelijke verplichtingen, en dat soortgelijke studies eerder al in Zuid-Afrikaanse wateren zijn uitgevoerd. Ook de Zuid-Afrikaanse minister van Energie heeft de plannen van het Brits-Nederlandse bedrijf altijd verdedigd, daarbij verwijzend naar een tiental seismische onderzoeken die de afgelopen vijf jaar zijn uitgevoerd. Via een woordvoerder laat Shell weten dat het “de beslissing van de rechtbank respecteert en het onderzoek op pauze wordt gezet”.