Drie jaar klimaatspijbelen: Greta Thunberg van solostaker tot klimaatboegbeeld

Precies drie jaar na haar eerste schoolstaking voor het klimaat drukt Greta Thunberg wereldleiders op het hart dat kinderen zich geen loze beloften meer kunnen veroorloven op de VN-klimaattop van dit jaar (COP26).

Haar opmerkingen komen tegelijk met een rapport van Unicef, dat uitwijst dat bijna alle 2,2 miljard kinderen ter wereld worden blootgesteld aan ten minste één klimaat- of milieurisico, uiteenlopend van catastrofale overstromingen tot giftige lucht.

Rotzooi opruimen

“Voor kinderen en jongeren is klimaatverandering de grootste bedreiging voor onze toekomst, schreef Thunberg, samen met andere jeugdactivisten, afgelopen vrijdag in The New York Times.

“Wij zijn degenen die de rotzooi zullen moeten opruimen die jullie volwassenen hebben gemaakt. Wij zijn het die nu meer kans hebben om te lijden. Dit is de wereld die ons wordt achtergelaten. Maar er is nog tijd om onze klimaattoekomst te veranderen. Over de hele wereld blijft onze beweging van jonge activisten groeien.”

De inmiddels 18-jarige Thunberg schreef dat de wereld zich zowel bij de klimaat- als de coronacrisis moet richten op hulp aan de mensen die het het hardst nodig hebben.

Thunberg werd bekend in 2018 toen ze in haar eentje, voor het Zweedse parlement in Stockholm, een protest begon tegen de opwarming van de aarde. Ze besloot op vrijdagen te spijbelen om van haar regering te eisen dat die in actie zou komen tegen klimaatverandering.

Hier volgt een tijdlijn waarin we laten zien hoe Thunberg veranderde van een solo-klimaatactivist tot een toonaangevende wereldwijde campagnevoerder tegen de ongelijkheden die de klimaat- en ecologische crises, maar ook de coronapandemie hebben blootgelegd.

Van solo-activist...

20 augustus 2018: De Zweedse student Greta Thunberg, dan 15 jaar oud, spijbelt van school om voor het parlementsgebouw te protesteren voor meer actie tegen klimaatverandering.

26 augustus 2018: Thunberg krijgt bijval van medestudenten, docenten en ouders bij een ander protest en de media-aandacht voor haar klimaatcampagne begint te groeien.

September 2018: Thunberg begint elke vrijdag te ‘staken’ van school om te protesteren tegen de klimaatproblemen. Ze nodigt andere leerlingen uit om deel te nemen aan haar wekelijkse ‘Fridays for Future’-actie door op hun eigen scholen stakingen te organiseren.

November 2018: Meer dan 17.000 studenten in 24 landen nemen deel aan de vrijdagstakingen van school. Thunberg begint te spreken op spraakmakende evenementen in heel Europa, waaronder de VN-klimaatbesprekingen in Polen.

...tot aanjager van wereldwijde beweging

Maart 2019: Thunberg wordt genomineerd voor een Nobelprijs voor de Vrede. Het aantal studenten dat deelneemt aan schoolstakingen overstijgt 2 miljoen mensen in 135 landen.

Mei 2019: Thunberg wordt door Time Magazine uitgeroepen tot een van ’s werelds meest invloedrijke mensen. Ze verschijnt op de cover. ‘Nu spreek ik tot de hele wereld’, schrijft ze op Twitter.

Juli 2019: Conservatieve en extreemrechtse wetgevers dringen aan op een boycot van Thunbergs verschijning in het Franse parlement en bespotten haar als ‘goeroe van de apocalyps’ en ‘Nobelprijswinnaar voor angst’.

1 augustus 2019: Thunberg slaat terug tegen de ‘haat- en samenzweringscampagnes’ nadat de conservatieve Australische commentator Andrew Bolt haar in een column omschrijft als een ‘zeer verontruste Messias’ die een ‘sekte’ leidt.

‘Hoe durf je?’

Augustus 2019: Thunberg, die weigert te vliegen, vaart van Groot-Brittannië naar de Verenigde Staten in een uitstootvrije boot om deel te nemen aan een VN-klimaattop. Ondertussen bereikt het aantal klimaatstakers 3,6 miljoen mensen in 169 landen.

23 september 2019: Thunberg houdt een zinderende toespraak tegenover wereldleiders op de VN-top en beschuldigt hen ervan “mijn dromen en mijn jeugd te hebben gestolen met jullie lege woorden”.

25 september 2019: Thunberg wordt genoemd als een van de vier winnaars van de Right Livelihood Award 2019, ook wel gezien als de alternatieve Zweedse Nobelprijs.
   
11 oktober 2019: Hoewel ze bij velen favoriet was om te winnen, grijpt Thunberg naast de Nobelprijs voor de Vrede, die naar de Ethiopische premier Abiy Ahmed gaat.

November 2019: Thunberg, overvallen door een last-minute wijziging van locatie voor VN-klimaatbesprekingen van Chili naar Spanje, lift mee op een catamaran die terugkeert naar Europa.

11 december 2019: Thunberg hekelt de “slimme boekhouding en creatieve PR” om een gebrek aan echte actie tegen klimaatverandering te verhullen, in een toespraak op de COP25-top. De 16-jarige is de jongste persoon ooit die Time Magazine’s Persoon van het jaar wordt.

Digitaal schoolstaken

13 maart 2020: Terwijl regeringen massale bijeenkomsten beperken of verbieden om de verspreiding van het nieuwe coronavirus tegen te gaan, dringt Thunberg er bij studenten op aan week 82 van de schoolstaking digitaal te maken, met de hashtag #ClimateStrikeOnline.

24 maart 2020: Thunberg zegt dat de snelle maatregelen die zijn genomen om de coronapandemie in te dammen, aantonen dat de wereld ook snel actie kan ondernemen om de klimaatverandering te beteugelen. Ook zegt ze op sociale media dat ze mogelijk covid-19 heeft opgelopen.

22 april 2020: Thunberg zegt dat de 50e verjaardag van Earth Day het moment is om “een nieuwe weg vooruit” in te slaan en tegelijkertijd het coronavirus en de klimaatverandering aan te pakken.

30 april 2020: Thunberg ontvangt een prijs van 100.000 dollar en doneert het geld aan Unicef om zeep, mondkapjes en handschoenen mee te kopen om kinderen te beschermen tegen het coronavirus.

5 juni 2020: Thunberg en Fridays For Future lanceren een crowdfundingcampagne om gemeenschappen in het Braziliaanse Amazone-regenwoud te helpen tijdens de coronacrisis.

20 juli 2020: Thunberg wint de eerste Gulbenkian Prize for Humanity en schenkt het prijzengeld van 1 miljoen euro aan goede doelen.

Opnieuw genomineerd

31 januari 2021: Thunberg is opnieuw genomineerd voor de Nobelprijs voor de Vrede, samen met de Russische dissident Alexei Navalny en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).

9 april 2021: De activiste zegt dat ze de COP26 in Glasgow, die van 1 tot 12 november wordt gehouden, niet zal bijwonen vanwege zorgen over de ongelijkheid van vaccins. Later verandert ze van gedachten nadat de Britse regering aanbiedt om alle deelnemers te vaccineren tegen covid-19.

13 april 2021: De BBC zendt een documentaireserie uit over Thunberg en haar klimaatactivisme, waarin ook de Britse presentator en natuuronderzoeker David Attenborough verschijnt.

19 april 2021: Thunberg zegt dat haar stichting 100.000 euro aan de WHO Foundation zal schenken om het Covax-vaccinatieprogramma te ondersteunen.

20 augustus 2021: Het is drie jaar geleden dat Thunberg begon met spijbelen uit protest tegen achterblijvende klimaatactie, wat leidde tot een wereldwijde klimaatbeweging voor jongeren.

-

Deze tijdlijn is oorspronkelijk verschenen bij IPS-partner Thomson Reuters Foundation.