Inheemse kennis is essentieel voor oplossen klimaatcrisis (OPINIE)

Dit jaar hebben we de dodelijke gevolgen van klimaatverandering gezien op plaatsen die daar niet op waren voorbereid. Denk aan de enorme bosbranden en megadroogte in het westen van de Verenigde Staten, de hittegolven in Canada, overstromingen in Duitsland en China en orkanen in het Caribisch gebied.

En nu is er het nieuwe IPCC-rapport, over de wetenschap van klimaatverandering en de gevolgen ervan. Het rapport stelt de rol van de mensheid bij het aanjagen van dit soort extreme weersomstandigheden nauwkeuriger en zekerder dan ooit tevoren vast. De auteurs waarschuwen voor meer hitte, meer overstromingen en toenemende droogte. Ze stellen dat sommige onomkeerbare veranderingen al hebben plaatsgevonden, terwijl andere nog in het verschiet liggen.

Voor inheemse volkeren en lokale gemeenschappen komt dit niet als een verrassing. Ikzelf ben een trots lid van de Mbororo-gemeenschap in Tsjaad. In mijn land zijn de gemiddelde temperaturen al gestegen tot boven de drempel van 1,5 graden Celsius zoals die in het Parijs-akkoord genoemd wordt.

Klimaatverandering veroorzaakt elke dag meer armoede en droogte. Overstromingen en woestijnvorming lijken de nieuwe realiteit te worden. De slinkende natuurlijke hulpbronnen leiden tot conflicten tussen boeren, veehouders en vissers – soms zelfs met dodelijke afloop – terwijl burgers vechten om voedsel om hun families veilig te stellen.

Onherkenbare seizoenen

Het extreme en onvoorspelbare weer van vandaag veroorzaakt een verschrikkelijke humanitaire crisis over de hele wereld. Zo ook voor de gemeenschappen in de Afrikaanse Sahel-regio, zag ik met mijn eigen ogen. Mijn ouderen herkennen de seizoenen niet meer.

Veertig jaar geleden was het Tsjaadmeer een van de vijf grootste zoetwaterreservoirs van Afrika. Het meer hield veehouders, zoals mijn gemeenschap, in leven. Sinds mijn geboorte, begin jaren tachtig, is bijna 90 procent van het meer verdwenen. Onze droge seizoenen zijn langer, regen is alsmaar zeldzamer geworden. De impact op ons dagelijks leven is reëel. Ons voortbestaan ​​staat op het spel.

En de Mbororo zijn niet de enigen. Inheemse gemeenschappen in de Stille Oceaan worden met uitsterven bedreigd door de stijgende zeespiegel. Ontbossing en branden, vaak aangestuurd door bedrijven, vallen de beschermers van het Amazonewoud aan. En nu verwoest covid-19 onze gemeenschappen. Het resultaat is onveiligheid, instabiliteit, conflict en ontheemding, met ernstige gevolgen voor elk land en elke regio.

Hoeders van de natuur

Inheemse volkeren en lokale gemeenschappen zijn enkele van de zwaarst getroffen groepen door klimaatverandering. Maar we kunnen ook de oplossingen bieden.

Hoewel inheemse volkeren slechts 5 procent van de wereldbevolking vormen, beschermen ze ongeveer 80 procent van de biodiversiteit in de wereld. Samen beheren deze gemeenschappen een kwart van het landoppervlak van de aarde en een derde van de CO2 die in tropische bossen is opgeslagen. Wij zijn hoeders van de natuur: er is geen route naar een veilig klimaat zonder erkenning van en steun voor onze gemeenschappen.

Of de wereld een uitweg uit deze crises kan vinden, zal afhangen van de erkenning en het in praktijk brengen van inheemse kennis en landbeheer.

Wetenschappers erkennen al dat op de natuur gebaseerde oplossingen een onmisbaar instrument zijn in de strijd tegen het klimaat. Als landbouwtechnieken verbeteren en de verdere vernietiging van het aangetaste ecosysteem voorkomen en hersteld kan worden, dan halen we alvast een derde van alle risicobeperkende maatregelen die nodig zijn voor het Parijsakkoord. De wetenschap benoemt ook herhaaldelijk dat biodiversiteit en ecosystemen beter worden beschermd in inheemse beheerde gebieden.

Beschermen is investeren

Mijn gemeenschap is een volk van nomadische veehouders. Door eeuwenlang in harmonie met de natuur te leven, hebben we geleerd dat de natuur beschermen een investering is in de toekomst van onze kinderen.

We blijven twee of drie dagen op één locatie, terwijl ons voortbewegende vee kwetsbare ecosystemen herstelt en met hun mest het land bevrucht. We hebben uitgebreide kennis over de lokale flora en fauna en we verzamelen informatie over de impact die klimaatverandering daarop heeft. Onze manier van leven volgt het ritme van de seizoenen en geeft de natuur de ruimte om zich te herstellen. Als we wegtrekken van een stuk land, is het vruchtbaarder dan voorheen, dankzij onze voorouderlijke agro-ecologische praktijken.

Hier in de Sahel-regio van Tsjaad heb ik een participatieve benadering ontwikkeld om gebruik te maken van inheemse kennis. Zo bedacht ik oplossingen op maat van de natuur, onder meer om zoetwaterbronnen te beschermen, droogtebestendige gewassen te identificeren en duurzame veeteelt in te voeren om zowel klimaatverandering als woestijnvorming te helpen bestrijden.

Het uiteindelijke voordeel is dat meer gemeenschappen in staat zullen zijn zich aan te passen. Op die manier zullen risico's op conflicten die gerelateerd zijn aan klimaatverandering afnemen. Hiervan profiteren inheemse volkeren, vrouwen, de Sahel-regio en uiteindelijk de hele wereld. Dit helpt niet alleen conflicten te voorkomen, maar zorgt er ook voor dat we het land duurzaam gebruiken en ecosystemen beschermen.

2021 is een cruciaal jaar 

Dit jaar is van cruciaal belang voor het opnieuw opbouwen van onze relatie met de natuur. We moeten samenkomen om de kracht van diverse kennisbronnen te benutten voor klimaatactie. De VN-klimaattop COP26 moet een geactualiseerd kader opleveren om de doelen van Parijs in zicht te houden. De VN-top over biodiversiteit moet een plan opleveren om het verlies aan biodiversiteit tegen 2030 om te keren.

Dit alles kunnen we niet bereiken zonder geloofwaardige toezeggingen en beleid om de uitstoot te verminderen. Ook zullen de rijke landen 100 miljard dollar moeten vrijmaken voor klimaatfinanciering voor de ontwikkelende landen – en dus ook voor inheemse volkeren en lokale gemeenschappen.

Elke zinvolle vooruitgang bij het redden van ons klimaat en de wereldwijde biodiversiteit vereist zowel politieke als financiële steun van inheemse volkeren en lokale gemeenschappen. Voor een succesvolle COP26 zijn investeringen van initieel 1 miljard dollar nodig vanuit publieke en private middelen. Zo kunnen we de capaciteit van inheems gestuurde, op de natuur gebaseerde oplossingen stimuleren.

Dit zou zowel de bescherming als het beheer van bossen en ecosystemen mogelijk maken. Het zou bovendien de aan klimaatimpact gerelateerde mensenrechten en sociale inclusie bevorderen.

Het is tijd om van ons te leren en met ons samen te werken, zodat we samen kunnen helpen de planeet te redden – niet enkel voor ons, maar voor iedereen.

-

Deze opinie is oorspronkelijk verschenen bij IPS-partner Thomson Reuters Foundation.