Consument in EU levert flinke bijdrage aan tropische ontbossing

De Europese Commissie werkt momenteel aan een voorstel voor nieuwe wetgeving tegen ontbossing. Het rapport onderstreept volgens het WWF de noodzaak om de gehele consumptievoetafdruk van de EU wettelijk te reguleren, niet alleen als het gaat om bossen, maar ook voor andere ecosystemen zoals graslandschappen (savannes) en moerassen.

Op basis van data en inzichten van het Stockholm Environment Institute (SEI) en het transparantie-initiatief Trase, geeft het rapport Stepping Up inzicht in de Europese handel en de impact daarvan op tropische ontbossing en de verwoesting van ecosystemen wereldwijd. 

Wake-up call

“Wereldwijd jagen ontbossing en aantasting van ecosystemen de klimaat- en biodiversiteitscrisis aan. Ze verwoesten inkomstenbronnen en bedreigen onze gezondheid. De Europese Unie is deel van dat probleem, maar met de juiste wetgeving kan de EU deel van de oplossing worden”, zegt Anke Schulmeister-Oldenhove, senior beleidsmedewerker Bossen bij de Europese tak van het Wereldnatuurfonds.

De Europese Commissie zou de onderzoeksresultaten moeten zien als een wake-up call, zegt Schulmeister-Oldenhove. Ze pleit ervoor om in de nieuwe wetgeving producten die hebben bijgedragen aan verwoesting van de natuur - legaal of illegaal - of aan mensenrechtenschendingen, op de Europese markt te weren.

Soja, palmolie en rundvlees

Volgens het WWF-rapport is Europa de grootste “importeur van tropische ontbossing” na China. Hoewel tussen 2005 en 2017 de ontbossing die gelinkt werd aan de Europese import met ongeveer 40 procent daalde, was de EU in 2017 nog steeds verantwoordelijk voor 16 procent van de ontbossing in relatie tot internationale handel. In totaal zou het gaan om 203.000 hectare en 116 miljoen ton CO2. 

Na Europa volgt China met 24 procent en India staat met 9 procent op de derde plaats. Daarna volgen de Verenigde Staten (7 procent) en Japan (5 procent).

Tussen 2005 en 2017 waren het vooral de producten soja, palmolie en rundvlees die bijdroegen aan tropische ontbossing, gevolgd door houtproducten, cacao en koffie. 

Consumentenvraag

België en Nederland behoorden in deze periode - samen met Duitsland, Italië, Spanje, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Polen – tot de groep Europese landen die samen goed waren voor 80 procent van de door Europa veroorzaakte ontbossing voor deze risicoproducten.

Niet alleen tropische bossen lijden onder deze consumentenvraag, ook andere ecosystemen zoals graslandschappen of moerassen. Het rapport noemt in verband hiermee onder meer de transformatie van savannes in de Braziliaanse Cerrado.

Michael Lathuillière, onderzoeker aan het Stockholm Environment Institute, zegt dat “tropische ontbossing en aantasting van ecosystemen als gevolg van Europese import van landbouwgrondstoffen nu meetbaar is, en dus niet langer genegeerd kan worden.”