“Virtuele moslimaveiling” in India slechts topje van ijsberg wat betreft online intimidatie van vrouwen

Zes maanden geleden zag piloot Hana Khan haar foto op een app die tientallen moslimvrouwen in India op een online veiling leek aan te bieden. De app werd snel verwijderd, niemand werd aangeklaagd en het probleem werd onder de mat geveegd. Totdat een vergelijkbare app op nieuwjaarsdag de kop opstak.

Als dienstmeisje aangeboden

Khan verscheen zelf niet op de nieuwe app, die de naam Bulli Bai had - In India is dat een denigrerende term voor moslimvrouwen. Maar tientallen vrouwelijke activisten, journalisten, een actrice, politici en zelfs Nobelprijswinnares Malala Yousafzai werden zogezegd als dienstmeisjes te koop aangeboden.

Na dagen van groeiende verontwaardiging werd de app verwijderd en deze week werden vier verdachten gearresteerd.

Deze nepveilingen - die op sociale media massaal werden gedeeld - zijn slechts de nieuwste voorbeelden van hoe technologie wordt gebruikt om vrouwen bloot te stellen aan online misbruik, inbreuk van privacy of seksuele uitbuiting. Met deze nieuwe digitale toepassingen zijn deze praktijken bovendien vaak toegankelijk voor velen, gemakkelijk toe te passen en kosteloos of alleszins niet duur.

Voor moslimvrouwen in India, die vaak online worden lastiggevallen, is het een alledaags risico. Tegelijk gebruiken ze sociale media om haat en discriminatie tegen hun minderheidsgemeenschap aan te klagen.

“Toen ik mijn foto op de app zag, stortte mijn wereld in elkaar. Ik was overstuur en boos dat iemand me dit kon aandoen, en ik werd bozer toen ik me realiseerde dat deze naamloze persoon ermee wegkwam”, zegt Khan. Ze diende een klacht in bij de politie tegen de makers van de eerste app, Sulli Deals. Dat is een andere pejoratieve term voor moslima’s.

Samenzwering

“Afgelopen week voelde ik weer die angst en wanhoop omdat het opnieuw gebeurde met mijn vrienden, met moslimvrouwen zoals ik”, vertelde Khan, een piloot van commerciële lijnvluchten van in de dertig.

De politie van Mumbai zegt dat onderzocht wordt of de Bulli Bai-app “deel uitmaakte van een grotere samenzwering”

Een woordvoerder van GitHub, die beide apps host, zei dat het “allang een beleid voert tegen content en gedrag die betrekking hebben op intimidatie, discriminatie en aanzetten tot geweld.”

“We hebben het gebruikersaccount opgeschort na onderzoek van verschillende meldingen van dergelijke activiteiten, die allemaal in strijd zijn met ons beleid”, aldus het online softwareplatform.

Pornografische deepfakes

Technologische vooruitgang brengt wereldwijd verhoogde risico’s voor vrouwen met zich mee, of het nu gaat om online trollen of doxxing - waarbij persoonlijke gegevens openbaar gemaakt worden - bewakingscamera’s, locatietracking of deepfake pornografische video's met gemanipuleerde afbeeldingen.

Deepfakes - door kunstmatige intelligentie gegenereerde gemanipuleerde media - worden gebruikt om porno te maken. Met apps kunnen gebruikers vrouwen kleding kunnen uittrekken of hun gezicht kunnen gebruiken in expliciete video's.

Digitaal misbruik van vrouwen is alomtegenwoordig omdat “iedereen een apparaat en een digitale aanwezigheid heeft”, zegt Adam Dodge, ceo van EndTAB, een in de VS gevestigde non-profitorganisatie die misbruik van technologie aanpakt.

“Geweldpleging is gemakkelijker geworden, omdat je iemand eender waar ter wereld kunt bereiken. De grootteorde van de schade is ook aanzienlijk omdat je iets kunt uploaden en het in een kwestie van seconden aan de wereld kunt laten zien”, legt hij uit.

“Online bestaat die foto of video trouwens vaak voor altijd”, voegt hij eraan toe.

Misvatting

De emotionele en psychologische impact van dergelijk misbruik is “net zo ondraaglijk” als fysiek misbruik. De effecten worden nog versterkt door het virale aspect, het openbare karakter en het permanente van de online content, zegt Noelle Martin, een Australische actievoerder.

Op 17-jarige leeftijd ontdekte Martin dat haar beeltenis in pornografische afbeeldingen was gefotoshopt en verspreid. Haar campagne tegen op afbeeldingen gebaseerd misbruik hielp de wet in Australië te veranderen.

Maar slachtoffers hebben moeite om gehoord te worden, zegt ze.

“Er is een gevaarlijke misvatting dat de schade van door technologie gefaciliteerd misbruik niet zo reëel, ernstig of potentieel dodelijk is als fysiek misbruik”, legt ze uit.

“Voor slachtoffers maakt deze misvatting het veel moeilijker om zich uit te spreken, steun te zoeken en toegang te krijgen tot gerechtigheid.”

Hulp zoeken

Het is niet evident om makers en malafide codeurs op te sporen. Techplatformen hebben de neiging om anonieme gebruikers af te schermen, met een nep-e-mail of sociale mediaprofiel kunnen ze makkelijk een account aanmaken.

Ook wetgevers worden niet gespaard: in november berispte het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden de Republikein Paul Gosar vanwege een gefotoshopt animatiefilmpje waarin hij de democraat Alexandra Ocasio-Cortez vermoordde. Vervolgens retweette hij de video.

“Met elke nieuwe technologie zouden we onmiddellijk moeten nadenken over hoe en wanneer ze kan worden misbruikt om meisjes en vrouwen online schade toe te brengen”, vindt Dodge.

“Technologieplatforms hebben een klimaat van onevenwicht gecreëerd voor slachtoffers van online misbruik. De traditionele manieren om hulp te zoeken wanneer we in de fysieke wereld worden aangevallen, zijn niet in dezelfde mate beschikbaar wanneer het misbruik online plaatsvindt”, zegt hij.

Haatcampagne

Er zijn al gevallen waarin maatregelen zijn genomen om het misbruik tegen te gaan. Naar aanleiding van berichten dat zijn AirTags - lokaliseringsapparaten die aan sleutels en portemonnees kunnen worden bevestigd - werden gebruikt om vrouwen te volgen, lanceerde Apple een app om gebruikers te helpen hun privacy te beschermen.

Maar in India zijn de vrouwen die op de veiling-apps verschenen nog steeds geschokt.

Ismat Ara, een journalist die te zien was op Bulli Bai, noemde het “niets minder dan online intimidatie”.

Het was “gewelddadig, bedreigend en bedoeld om een gevoel van angst en schaamte te creëren in mijn hoofd, evenals in de hoofden van vrouwen in het algemeen en de moslimgemeenschap”, zei Ara in een politieaanklacht die ze op sociale media plaatste.

Arfa Khanum Sherwani, die ook “te koop” aangeboden werd, schreef op Twitter: “De veiling is misschien nep, maar de haat erachter is echt.”

-

Dit artikel verscheen eerder bij IPS-partner Thomson Reuters Foundation