Dit jaar al meer dan een miljoen mensen op de vlucht in Somalië - wat is er aan de hand?

In amper 130 dagen jaagden geweld, droogte én overstromingen meer dan een miljoen mensen uit hun huis, nog nooit ging het tempo van de ontheemding zo snel in het land. Dat blijkt uit cijfers die vandaag zijn vrijgegeven door de VN-vluchtelingenorganisatie Unhcr en de Noorse Vluchtelingenraad (NRC).

Bovendien zijn er de voorbije jaren ook bijna een miljoen Somaliërs gevlucht naar buurlanden, Kenia, Ethiopië of Jemen.

Perfecte storm

Somalië, een van de meest kwetsbare landen in de Hoorn van Afrika, wordt getroffen door een combinatie van elkaar versterkende crises. Het land komt uit meer dan drie decennia van oorlog. Nu staat de bevolking door de klimaatcrisis en de wereldwijde stijging van de voedselprijzen op de rand van de ergste hongersnood in een halve eeuw. Volgens de VN zijn zes opeenvolgende regenseizoenen mislukt.

De grote voedselonzekerheid werkt bovendien gewapende conflicten, politieke instabiliteit en armoede in de hand.

Toen de regen eindelijk terugkwam, bij het begin van het huidige regenseizoen in maart, zorgde hij cynisch genoeg voor plotse overstromingen die honderdduizenden Somaliërs uit hun huizen verdreven.

“Met al een miljoen ontheemden in minder dan vijf maanden, kunnen we alleen maar het ergste vrezen voor de komende maanden. Alle ingrediënten van de huidige catastrofe in Somalië zijn namelijk nog steeds aan het koken”, zegt Mohamed Abdi, landelijk directeur voor NRC.

Overbelaste vluchtelingenkampen

Meer dan 408.000 mensen moesten de voorbije maanden hun thuis verlaten vanwege de overstromingen, en 312.000 vluchtten voor de gevolgen van aanhoudende droogte. Nog eens 300.000 Somaliërs moesten op de vlucht voor gewapende conflicten.

Velen van hen komen aan in overbevolkte steden of vluchtelingenkampen waar de instanties al zwaar overbelast zijn, met erbarmelijke leefomstandigheden tot gevolg. Het recordaantal ontheemden van de voorbije maanden komt volgens de Verenigde Naties bovenop een nijpende humanitaire crisis, waarbij al 6,7 miljoen Somaliërs honger lijden, en meer dan een half miljoen kinderen ernstig ondervoed zijn.

“Wij werken zo goed en zo kwaad als we kunnen samen de hulporganisaties, maar nu de ontheemding met de dag toeneemt, is de nood overweldigend”, vertelt Unhcr-medewerker Magatte Guisse. “Het is enorm tragisch om getuige te zijn van de impact op de meest kwetsbaren in Somalië. Zij zijn het minst verantwoordelijk voor het conflict en de klimaatcrisis, maar worden het hardst getroffen.”

Ondanks de schaal van de humanitaire crisis hebben hulporganisaties minder dan een kwart van de fondsen ingezameld die nodig zijn om de ergste noden te lenigen.