De schaduwpandemie: geweld tegen vrouwen nam toe tijdens corona

Bijna de helft van de ondervraagde vrouwen in dertien landen gaf aan dat zij - of een vrouw die ze kenden - een vorm van geweld heeft meegemaakt tijdens de covid-19-pandemie. Vrouwen die dit rapporteren blijken ook vaker te lijden onder mentale of emotionele stress. 

De onderzoekers definiëren geweld tegen vrouwen als fysiek of verbaal misbruik, seksuele intimidatie, het ontzeggen van basisbehoeften - zoals voedsel en medische zorg - en het verhinderen van contact met familie en vrienden.

Zowel binnen het gezin als buitenshuis

In coronatijd hebben socio-economische stressfactoren zoals voedselonzekerheid en moeilijke thuissituaties een aanzienlijke impact gehad op zowel het veiligheidsgevoel als het algemene welzijn van vrouwen, aldus het rapport. 

Ongeveer een kwart van de vrouwen voelt zich minder veilig thuis, omdat bestaande conflicten in het gezinsleven tijdens de pandemie geëscaleerd zijn. Fysiek misbruik van de respondenten zelf of van andere vrouwen binnen het gezin zijn de voornaamste oorzaken van dat sentiment. Ook buitenshuis voelen vrouwen zich meer blootgesteld aan agressie. Zo’n 40 procent van de ondervraagden zegt dat ze zich sinds het begin van de coronaperiode minder veilig voelen als ze 's nachts alleen op straat rondlopen.

Een andere opmerkelijke bevinding is dat slechts een op de tien vrouwen hulp zou zoeken bij de politie als ze te maken kregen met huiselijk geweld. Vrouwen die in het openbaar met seksuele intimidatie te maken krijgen, zoeken wel vaker hulp bij de politie. 

“De covid-19-pandemie, die isolatie en sociale afstand noodzakelijk maakte, creëerde een tweede schaduwpandemie van geweld tegen vrouwen en meisjes, omdat ze vaak opgesloten waren met hun misbruikers”, zegt Sima Bahous, directeur van UN Women.

De vrouwenorganisatie deed onderzoek in Albanië, Bangladesh, Kameroen, Colombia, Ivoorkust, Jordanië, Kenia, Kirgizië, Marokko, Nigeria, Paraguay, Thailand en Oekraïne.

UN Women zegt dat vooral lage- en middeninkomenslanden werden onderzocht waar de organisatie programma’s heeft lopen. 

Ook Belgisch probleem

Ook in ons land is de omvang van geweld op vrouwen groter dan de meeste mensen denken. Volgens een recente studie van onder meer UGent onderging één op de zeven vrouwen in België het afgelopen jaar partnergeweld, meer dan de helft van de vrouwen kreeg te maken met seksuele intimidatie en een op de tien Belgische vrouwen met seksueel geweld, oftewel een “seksuele daad tegen haar wil”. 

Op deze Internationale Dag voor de Uitbanning van Geweld tegen Vrouwen gaan verschillende steden in Vlaanderen daarom lichtboodschappen en video’s projecteren op hun monumenten en gebouwen. Zo wordt de slogan Bel, mail, chat van hulplijn 1712 geprojecteerd op het Stadhuis van Hasselt.

“Door een statement te maken tegen geweld en 1712 te projecteren op een bekend gebouw in hun stad, weten mensen dat ze bij ons terecht kunnen met vragen over geweld, misbruik en kindermishandeling”, zegt initiatiefnemer Wim Van de Voorde, Vlaams coördinator van de hulplijn.