Milieuorganisaties klagen EU aan wegens “groen label” voor kernenergie en gas

Greenpeace spant vandaag bij het Europese Hof van Justitie een rechtszaak aan tegen de Europese Commissie over de opname van aardgas en kernenergie op een lijst van duurzame investeringen. Daarnaast dient een coalitie van vier ngo’s, waaronder het Wereldnatuurfonds (WWF), ClientEarth en Transport and Environment (T&E), een verzoekschrift in bij het Hof wegens de opname van aardgas. Ook de Oostenrijkse regering heeft het Europese Hof van Justitie gevraagd de wet in kwestie nietig te verklaren.

Omstreden wet

Alles draait om de zogeheten EU-taxonomie, het Europese classificatiesysteem voor investeerders dat in juli vorig jaar werd goedgekeurd. Het systeem werd ingevoerd om financiering weg te halen uit klimaat- en milieuverwoestende activiteiten, door een officiële classificatie in te voeren voor wat échte groene investeringen zijn.

Maar door ook aardgas en kernenergie als groen te bestempelen in dat systeem, wordt het nu gebruikt als een instrument voor greenwashing, stellen de organisaties.

De officiële eisers in de eerste rechtszaak zijn acht Greenpeace-afdelingen, namelijk die van Duitsland, Frankrijk, Spanje, Italië, België, Luxemburg, Centraal- en Oost-Europa en de Europese tak van Greenpeace. Ze argumenteren dat gas- en kerncentrales nu Europees en privaat geld kunnen ontvangen dat anders naar hernieuwbare energiebronnen zou zijn gegaan.

Kort na de goedkeuring van de EU-taxonomie in juli 2022 kondigde Electricité de France al plannen aan om de financiering van haar oude en slecht onderhouden kernreactoren te ondersteunen door groene obligaties uit te geven die op de taxonomie zijn gebaseerd.

Kans op slagen voor energietransitie

De eisers in de tweede rechtszaak voeren aan dat het gebruik van aardgas niet als duurzaam kan worden beschouwd gezien de negatieve gevolgen ervan voor milieu en klimaat. Bij de productie en verbranding van gas komen koolstofdioxide en methaan vrij, een krachtig broeikasgas dat de eerste twintig jaar zo’n tachtig keer schadelijker is dan CO2.

Volgens Greenpeace kan de energietransitie niet slagen zonder de EU-taxonomie aan te passen. “Vervuilers gebruiken dit valse label al om groene financiering weg te sluizen van waar het nodig is”, zegt beleidsmedewerker Ariana Rodrigo. “Als u bijvoorbeeld geld spaart bij een groen pensioenfonds, kan dat fonds nu de uitbreiding van de fossiele en nucleaire industrie steunen. Dat is onaanvaardbaar, en daarom staan we vandaag voor het Hof.”

Volgens de coalitie van onder meer Clientearth en het WWF is de wet een voorbeeld van hoe politiek de wetenschap kan overheersen, aangejaagd door lobby-inspanningen. “Aardgas als duurzaam bestempelen is even absurd als onwettig”, aldus een woordvoerder voor de coalitie. “Het druist in tegen het eigen wetenschappelijk advies van de EU en ondermijnt fundamenteel de geloofwaardigheid van de klimaatmaatregelen van de EU. Aardgas is niet schoon, niet goedkoop en geen veilige energiebron.”