Wereld financiert eigen ondergang met 1800 miljard dollar per jaar

Fiscale voordelen voor veeteelt in het Amazonegebied, steun voor grondwaterpompen in het Midden-Oosten of brandstofsubsidies om de prijzen te drukken... Het zijn stuk voor stuk vormen van overheidssubsidies die schadelijke gevolgen hebben voor het klimaat, het milieu of de biodiversiteit. Een nieuw rapport geeft voor het eerst in tien jaar een gedetailleerd overzicht. 

Onderschatting

Daaruit blijkt dat dergelijke subsidies wereldwijd oplopen tot minstens 1800 miljard dollar (1584 miljard euro) per jaar, of 2 procent van de wereldeconomie. Omdat er weinig transparantie is, gaat het erg waarschijnlijk om een onderschatting en kan het werkelijke cijfer veel hoger liggen.

Het grootste deel, 640 miljard dollar, is bestemd voor fossiele brandstoffen. De steun druist lijnrecht in tegen het Klimaatakkoord van Parijs en leidt tot water- en luchtvervuiling. Landbouw is met 520 miljard dollar per jaar goed voor de tweede plek. De subsidies zwengelen onder meer erosie, watervervuiling, ontbossing en verlies van biodiversiteit aan. 

Daarnaast zijn schadelijke subsidies voor waterbeheer goed voor 350 miljard dollar, en steun aan bosbouw voor 155 miljard. De overigen miljarden stromen naar de bouwsector (90 miljard), transport (85 miljard) en visserij (50 miljard).

Alarmerend tempo 

Het rapport is opgesteld door subsidie-experten, onder wie Ronald Steenblik, voormalig speciaal rapporteur rond subsidies voor de OESO. De studie is gemaakt in opdracht van B Team, een industriegroep rond Richard Branson.

“De natuur verdwijnt aan een alarmerend tempo, en we hebben nooit eerder met zo weinig biodiversiteit op de planeet geleefd”, zegt voormalig klimaatbaas van de VN Christiana Figueres. “Toch wordt minstens 1800 miljard dollar per jaar uitgegeven aan de vernieling van de natuur en het klimaat, waarbij ook grote risico’s gecreëerd worden voor de bedrijven die die subsidies ontvangen. Die schadelijke subsidies moeten overgeheveld worden van onze eigen vernietiging naar de bescherming van klimaat en milieu.” 

Onverantwoord en dom

Dat is mogelijk, argumenteren de auteurs. De internationale gemeenschap heeft zich voorgenomen om minstens 500 miljard aan schadelijke subsidies te verschuiven tegen 2030, maar volgens de onderzoekers is er veel meer mogelijk. De internationale top rond Biodiversiteit in het Chinese Kunming eind dit jaar biedt daar een ideale gelegenheid voor.

“Het is tijd om te stoppen met het opportunistische gelobby op korte termijn om deze subsidies in stand te houden”, zegt Paul Polman, voormalig ceo van Unilever en lid van B Team. “Publieke middelen moet naar verantwoordelijke bedrijven gaan om de transitie naar milieuvriendelijke businessmodellen te steunen. Dat is onze beste kans om een sterkere, groenere en meer inclusieve economische groei te stimuleren. Het zou onverantwoord en dom zijn om dat niet te doen.”