Rijke Amerikanen gaven 25 miljard aan goede doelen in 2020: wie zijn ze en waarom doneren ze?

De begunstigden waren in 2020 onder meer ziekenhuizen, daklozenopvanghuizen, universiteiten, museums. De goede doelen kregen samen 54 procent meer dan in 2019. David Campbell, Elizabeth Dale en Jasmine McGinnis Johnson, drie experts op het gebied van filantropie, leggen uit wat dit volgens hen betekent voor de toekomst van de filantropie in de VS en wat de mogelijke motivatie achter de donaties is.

Welke trends vallen het meest op?

David Campbell: Pandemie. Pandemie. Pandemie. Het deel van de donaties dat naar sociale hulp, voedselbanken en hulp aan daklozen ging, steeg sterk. Tegelijkertijd ontvingen culturele instellingen, die hun deuren grotendeels moesten sluiten en de inkomsten uit de ticketverkoop zagen opdrogen, meer steun van grote donoren in 2020 dan in 2019. De giften aan culturele instellingen stegen van 51 miljoen dollar in 2019 naar 65 miljoen dollar in 2020.

Jasmine McGinnis Johnson: Evenzo, rassengelijkheid. Rassengelijkheid. Rassengelijkheid. Basketballegende Michael Jordan bijvoorbeeld, zei dat hij persoonlijk minstens 50 miljoen dollar gaat geven aan dit doel in de komende tien jaar, en dat zijn schoenen- en kledingbedrijf hetzelfde zal doen. Ook Netflix-ceo Reed Hastings en zijn vrouw Patty Quillan gaven in totaal 120 miljoen dollar, verdeeld in drie donaties, aan Morehouse College, Spelman College en UNCF – voorheen United Negro College Fund, dat meebetaalt aan de studie van studenten aan historische zwarte hogescholen en universiteiten. Jordan, en ook Hastings en Quillan, stonden in 2019 niet op de Chronicle-lijst met topdonoren. Ze stelden dat ze zich meer bewust waren geworden van raciale ongelijkheid en dat de dood van zwarte arrestanten de aanleiding was om te doneren.

Deze en andere ongebruikelijk hoge donaties gericht op rassenongelijkheid en andere vormen van sociaal onrecht, zonder de HBCU-donaties (Historically black colleges and universities), waren goed voor 66 miljoen dollar in 2020. Maar ik had verwacht dat er zelfs nog meer gegeven zou worden door de grootste donoren.

Elizabeth Dale: Met name MacKenzie Scott – de ex-vrouw van Jeff Bezos – schonk aan de HBCU’s. Tot deze donaties behoorde 50 miljoen dollar voor Prairie View A&M University, North Carolina Agricultural and Technical State University en Morgan State University. Daarnaast vestigde ze met haar donaties ook de aandacht op maatschappelijk engagement, ontwikkeling van gemeenschappen en de noodzaak om iets te doen aan de medische schulden van Amerikanen. Scott was de op één na grootste donor vorig jaar, na Jeff Bezos. Samen doneerden ze bijna 16 miljard dollar. Allebei stonden ze niet in de top 50 in 2019.

Tot nu toe gaven de ultrarijken doorgaans niet aan dit soort doelen. In plaats daarvan kozen ze in het verleden vaak voor hoger onderwijs en gezondheidszorg, met grote donaties aan elitaire universiteiten, ziekenhuizen en kunstinstellingen zoals museums en opera’s.

Een ander opvallend aspect is “wie” er op de lijst staan. Dat zijn veel nieuwe gezichten: acht van de twintig topdonoren stonden in 2019 niet in de top 50. 

Zijn er ontwikkelingen om zich zorgen over te maken?

McGinnis Johnson: Ongeveer 14 miljard dollar ging naar stichtingen die geleid worden door de donoren zelf en zogenoemde donor-advised funds, stichtingen waarin mensen geld opzij zetten voor goede doelen voordat ze het daadwerkelijk aan dat doel geven. Als rijken op deze manier geld opzij zetten, krijgen ze belastingvoordelen voordat ze het geld doneren. Ik vind het een slechte ontwikkeling dat sommige stichtingen het door hen ontvangen geld – bestemd voor liefdadigheid - steeds vaker onderbrengen in donor-advised funds, in plaats van dit te besteden aan de dringende behoeften die er zijn. Ik denk dan bijvoorbeeld aan het verminderen van honger en het voorkomen van uithuiszettingen tijdens een economische crisis.

Dale: De lijst herinnert me aan de beperkingen van liefdadigheid, vooral in het licht van een wijdverbreid probleem zoals de covid-19-pandemie. Zelfs als je alle donaties voor sociale dienstverlening optelt, inclusief die voor voedselbanken, daklozen en donaties om medische schulden af te betalen, kom je op ongeveer 700 miljoen dollar. Vergeleken met de duizenden miljarden aan hulp die de regering nu door de crisis aan individuele burgers en kleine bedrijven met financiële problemen geeft, komt het bedrag dat de allerrijkste Amerikanen aan goede doelen geven, niet in de buurt van wat nodig is.

Een mogelijke manier waarop het Congres het geven van donaties kan stimuleren, is door het gelddeel dat stichtingen jaarlijks verplicht moeten doneren, te verhogen. Een coalitie van rijke donoren, inclusief Walt Disney-erfgename Abigail Disney en ten minste twee leden van de Pritzker-familie – de eigenaar van hotelketen Hyatt – steunen zo’n aanpassing.

Wat mogen we verwachten voor 2021 en daarna?

McGinnis Johnson: Ik verwacht dat grote donaties voor het tegengaan van rassenongelijkheid en sociale rechtvaardigheid blijven komen. Ook verwacht ik dat er nieuwe donoren in beeld zullen komen, daartoe aangezet door deze crisis. Wellicht geven zij op nieuwe, andere manieren. En ik hoop dat rijke donoren meer aandacht gaan geven aan leiderschap, door organisaties te steunen die geleid worden door gekleurde mensen.  

Campbell: Donoren zoals MacKenzie Scott en Susan Sandler – wier familie rijk werd met het verstrekken van hypotheken – en enkele stichtingen, investeren vandaag in mensen, plaatsen en organisaties die lang genegeerd en gemarginaliseerd werden.

Hun openbare verklaringen over hun donaties, samen met de spreadsheet van Twitter-ceo Jack Dorseys waarop zijn donaties staan, hebben de lat hoger gelegd voor transparantie in de filantropische sector.

Ik denk dat deze nieuwe benaderingen helpen om het publiek te betrekken bij gesprekken over de beste manier om donaties te gebruiken voor een betere wereld. De vraag is nu of andere rijke donoren in hun voetspoor zullen treden.

David Campbell (Binghamton University) is universitair docent Openbaar Bestuur, Elizabeth Dale (Seattle University) is universitair docent Non-profitleiderschap en Jasmine McGinnis Johnson (George Washington University) is universitair docent Openbaar Beleid en Bestuur.

-

Dit artikel verscheen eerder bij IPS-partner The Conversation.