Nigeria overtreft rijke landen met ambitieus klimaatplan

Tijdens de COP26-klimaatbesprekingen in Glasgow kondigde de Nigeriaanse president Muhammadu Buhari al aan in 2060 netto-nuluitstoot te willen bereiken. Nu heeft hij ook formeel de nationale klimaatwet ondertekend. Daarin verplicht hij zijn regering om zich aan te passen aan klimaatverandering, een ingrijpend plan op te stellen om de uitstoot te verminderen én jaarlijkse en vijfjarige CO2-budgetten vast te stellen.

“Dit is de grootste gebeurtenis ooit in Nigeria op het gebied van klimaatbeleid”, zegt Chukwumerije Okereke, hoogleraar Milieu en Ontwikkeling aan de Engelse Reading University, die hielp bij de herziening van de klimaatwet. Hij denkt dat de steun van minister van Milieu Sharon Ikeazor en het momentum van de klimaattop in Glasgow de wet over de streep hebben geholpen.

Nigeria telt het grootste aantal inwoners van alle landen in Afrika en is de grootste olieproducent van het continent.

Brits advies

Omdat nog altijd bijna de helft van de burgers zonder elektriciteit zit, zijn de Nigeriaanse experts verdeeld over de plannen. Eén kamp pleit ervoor om de ongebruikte steenkoolreserves aan te boren; het andere wil een snelle uitrol van hernieuwbare energiebronnen zien.

Het wetsvoorstel is gebaseerd op de Britse Klimaatwet uit 2008. Ook daarin werden regelmatige CO2-budgetten vastgelegd en werd voorzien in de oprichting van de eerste commissie voor Klimaatverandering ter wereld. Die commissie adviseert de Britse regeringen welke emissiedoelen ze moeten stellen en hoe ze die kunnen behalen.

Tijdens een online seminar in september bespraken Britse parlementsleden en economen hun ervaringen met de Britse wet met Nigeriaanse wetgevers. Okereke, die de sessie modereerde, zegt dat het evenement “alle angsten had weggenomen”.

Doelen voor uitstootreductie

Terwijl de Britse koolstofbudgetten worden opgesteld door de onafhankelijke commissie voor klimaatverandering, zal het ministerie van Milieu dat in Nigeria doen, onder voorbehoud van goedkeuring door het kabinet. Het eerste budget, dat uitstootreductiedoelstellingen voor één en vijf jaar vaststelt, wordt in november volgend jaar verwacht.

Slechts een handvol ontwikkelde landen waaronder Frankrijk, Zweden en Ierland stellen regelmatig kortetermijndoelen voor emissiereducties. Onder meer de VS, Japan en Duitsland zijn grote uitstoters zonder dergelijke budgetten.

“Nigeria moet hiervoor worden geprezen”, zegt Eugene Itua, een Nigeriaanse duurzaamheidsadviseur die hielp de herziening van het wetsvoorstel. “We moedigen andere landen aan om dit voorbeeld te volgen.”

Nationale Raad voor Klimaatverandering

Met het wetsvoorstel wordt ook een Nationale Raad voor Klimaatverandering ingesteld die toezicht zal houden op de klimaatplannen. President Buhari zal dat orgaan leiden, dat verder zal bestaan uit de betrokken ministers, de nationale veiligheidsadviseur en het hoofd van de centrale bank. Ook het maatschappelijk middenveld zal vertegenwoordigd zijn; er zijn plekken gereserveerd voor vertegenwoordigers van vrouwen, jongeren, personen met een handicap en de private sector.

De raad zal vergelijkbaar zijn met de presidentiële commissie voor klimaatverandering van Zuid-Afrika, die daar onlangs de regering onder druk zette om haar emissiereductiedoelstelling voor 2030 met een derde te verhogen.

Olie en gas

Het huidige klimaatdoel van Nigeria werd in juli vastgesteld en stelt dat de uitstoot tegen 2030 met 20 procent verlaagd moet worden ten opzichte van de verwachte uitstoot bij een business as usual-situatie. Met voldoende internationale financiering stijgt dat doel tot 47 procent.

Olie, dat het overgrote deel van Nigeria’s inkomsten uit export levert, is ook verantwoordelijk voor een groot deel van de uitstoot van het land. De regering heeft toegezegd oliemaatschappijen te laten stoppen met verbranden van gas als bijproduct. In plaats daarvan moeten ze het gas afvangen en verkopen als energiebron.

Maatschappelijke middenveld

Volgens Okereke is het succes van het wetsvoorstel me te danken aan een “klein team dat achter de schermen heel hard werkte” dan aan druk vanuit de maatschappij. “Het maatschappelijk middenveld in ons land heeft simpelweg niet genoeg slagkracht om aan te dringen op klimaatactie. De capaciteit is heel laag, ze zijn niet in staat om de middelen en de tijd te mobiliseren om de druk op te voeren.”

De Nigeriaanse milieuactivist Olumide Idowu vindt de nieuwe wet “een goed begin”, maar vraagt zich af of er al een duidelijk plan klaarligt voor de uitvoering.

Het maatschappelijk middenveld, zegt hij, moet worden betrokken bij de uitvoeringsfase. “We willen niet alleen deel uitmaken van de raad, maar willen dat het maatschappelijk middenveld input mag geven die de mening van mensen weerspiegelt”, aldus Idowu.

-

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij IPS-partner Climate Home News.