Ondanks alle klimaatplannen: uitstoot breekt dit jaar alweer records

Volgens het jaarlijkse rapport van het Global Carbon Budget-project zal de CO2-uitstoot uit fossiele brandstoffen tegen het einde van het jaar 36,8 miljard ton bedragen. Dat is een stijging van 1,1 procent tegenover het vorige recordjaar 2022.

Wereldwijde actie

In Europa en de Verenigde Staten daalt de uitstoot, maar wereldwijd blijft de totale uitstoot stijgen. Wetenschappers waarschuwen dat de wereld niet snel genoeg actie onderneemt om de gevaren van klimaatverandering te voorkomen.

Prognoses tonen aan dat de uitstoot als gevolg van veranderingen in landgebruik, zoals ontbossing, naar verwachting licht zal afnemen. Hierbij gaat het dus niet om emissies uit fossiele brandstoffen. Maar ook die uitstoot blijft te hoog om gecompenseerd te kunnen worden door de huidige inspanningen op vlak van herbebossing en natuurherstel.

Het rapport voorspelt dat de totale wereldwijde CO2-uitstoot - dus fossiel én verandering in landgebruik - in 2023 zo’n 40,9 miljard ton zal bedragen. Dat is vergelijkbaar met de niveaus van 2022. Dat betekent dat de wereld al zo’n tien jaar op een plateau zit, terwijl er net een snelle daling nodig is om de wereldwijde klimaatdoelen te halen.

1,5 graad in het gedrang

De resultaten van het onderzoek worden vandaag voorgesteld op de VN-klimaattop in Dubai. Het onderzoeksteam werd geleid door de Britse Universiteit van Exeter en het gerenommeerde Cicero Center for International Climate Research. Meer dan negentig andere instellingen van over de hele wereld werkten eraan mee, waaronder het Vlaams Instituut voor de Zee en de Nederlandse Universiteit van Wageningen.

“De gevolgen van klimaatverandering zijn overal om ons heen zichtbaar, maar de actie om CO2-uitstoot van fossiele brandstoffen te verminderen blijft pijnlijk traag”, zegt professor Pierre Friedlingstein van de Universiteit van Exeter. 

“Het lijkt nu onvermijdelijk dat we het doel van 1,5 graad Celsius van het Klimaatakkoord van Parijs zullen overschrijden. Leiders die samenkomen bij COP28 moeten dringend instemmen met snelle verminderingen van de uitstoot van fossiele brandstoffen om het doel van 2 graden Celsius in leven te houden.”

Fossiele brandstoffen uitfaseren

De voorzitter van de COP, olietopman Sultan Al Jaber, zei in de aanloop naar de klimaattop dat “de wetenschap niet aangeeft” dat een uitfasering van fossiele brandstoffen nodig is om de opwarming van de aarde te beperken.

Nochtans is de wetenschappelijke consensus dat het gebruik van fossiele brandstoffen tegen 2050 herleid moet worden tot bijna nul om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graad of zelfs 2 graden boven het pre-industriële niveau.

Ook het rapport van Global Carbon Budget schat dat bij de huidige emissieniveaus  er een kans van 50 procent is dat de wereldwijde opwarming binnen ongeveer zeven jaar consequent de 1,5 graad Celsius zal overschrijden.

De onderzoekers geven aan dat deze schatting enkele onzekerheden bevat, met name de impact van niet-CO2-emissies zoals stikstofoxiden, roet en waterdamp op de opwarming.

Toch is het volgens hen duidelijk dat het resterende koolstofbudget - en dus de tijd om het doel van 1,5 graad te halen - snel opraakt.