Nederlands onderzoek krijgt miljoenen van Gates Foundation om Afrikaanse boeren af te helpen van "heksenkruid"

In Afrika zijn miljoenen mensen voor hun levensonderhoud afhankelijk van gewassen als mais, sorghum en rijst. Maar die gewassen worden bedreigd door een ogenschijnlijk mooi plantje met paarse bloemetjes: het parasitaire “striga”. De plant tapt als het ware voedingsstoffen af en kan zo hele oogsten vernielen. Vandaar de Engelse bijnaam “witchweed”.

Onderzoekers van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) startten zes jaar geleden met onderzoek naar de bestrijding van striga met micro-organismen in de bodem, in samenwerking met collega’s in Ethiopië en de VS. De resultaten daarvan zijn zo veelbelovend dat de Bill & Melinda Gates Foundation nu ruim 10 miljoen dollar aan steun toezegt.

De weg kwijt

“We kunnen met de hulp van bodemmicro-organismen ingrijpen in de verschillende fasen van de infectie-cyclus van Striga”, zegt projectleider Jos Raaijmakers, hoofd Microbiële Ecologie bij het NIOO. “Ons onderzoek laat zien dat we micro-organismen in de bodem zeer eenvoudig kunnen activeren om specifieke vluchtige stoffen aan te maken. En die stoffen blijken de kieming van Striga-zaden zeer goed te kunnen remmen.”

Daarnaast hebben de onderzoekers ook schimmels en bacteriën geïdentificeerd die de chemische communicatie tussen het gewas en de Striga-parasiet verstoren. “Zo raken de ontkiemende Striga-planten ‘de weg kwijt'”, legt Raaijmakers uit. “Een aantal micro-organismen blijkt ook in staat om de interne celstructuur van de sorghum-wortels zo te veranderen dat – na aanhechting – de Striga-infectie sterk wordt geremd.”

'Het verse geld moet het team in staat stellen om de wetenschappelijke vindingen nu te vertalen naar effectieve methoden die toegankelijk en betaalbaar zijn voor Afrikaanse boeren. Vooral die betaalbaarheid is cruciaal, zegt Raaijmakers, want de plant treft vooral kleine boeren met heel beperkte middelen.