Bosbeheer door lokale gemeenschap dringt armoede en ontbossing terug

Overheden en internationale organisaties zetten al decennia actief in op gemeenschapsbeheer van bossen, om milieubescherming te rijmen met ontwikkeling. Lokale gemeenschappen zijn nu wettelijk beheerder van naar schatting 13 procent van de wouden in de wereld.

Maar tot nog toe is er weinig onderzoek gedaan naar het succes van die aanpak, afgezien van relatief kleinschalige evaluaties. Daarom trok een internationaal team van experten naar Nepal, dat al verschillende decennia inzet op 'community-forest management'. 

Het team, bestaande uit ecologen, economen en politieke wetenschappers, onderzocht zowel de wouden, gemeenschappen als de instellingen in het land. Daarvoor werden satellietgegevens gecombineerd met een volkstelling van 1,36 miljoen gezinnen om de impact van 18.000 lokale bosinitiatieven in kaart te brengen.

Win-win

Uit hun resultaten, gepubliceerd in Nature blijkt dat de praktijk een groot succes is: de ontbossing daalt er gemiddeld met 37 procent. Bovendien profiteert ook de lokale bevolking: de armoede daalt in de gemeenschappen met gemiddeld 4,3 procent.

“Onze studie toont aan dat gemeenschapsbeheer van wouden een duidelijke win-winsituatie oplevert voor de mensen en het milieu doorheen het hele land”, zegt Johan Oldekop van de Universiteit van Manchester. “Nepal bewijst dat lokale gemeenschappen de natuurlijke rijkdommen kunnen beschermen en de teloorgang van de natuur kunnen tegengaan als ze duidelijke rechten hebben op het land.”

Mexico, Madagaskar en Tanzania hebben gelijkaardige initiatieven, terwijl ook andere landen zoals Indonesië hun eigen varianten uitwerken.

Bossen zijn cruciaal voor duurzame ontwikkeling: ze regelen het klimaat, slaan CO2 op uit de atmosfeer, vormen een schatkamer van biodiversiteit en dragen bij aan het levensonderhoud van miljoenen mensen over de hele wereld.