VN gaan mensenrechtenschendingen in Nicaragua onderzoeken

De Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties heeft afgelopen donderdag bekendgemaakt dat een groep van deskundigen mogelijke mensenrechtenschendingen in Nicaragua gaat onderzoeken. Het gaat om schendingen die zijn gepleegd sinds in april 2018 een volksopstand uitbrak tegen de regering van president Daniel Ortega.

De protesten tegen de regering werden toen opgevolgd door harde repressie en schending van vrijheden, waaronder gevangenisstraffen voor oppositieleiders. Een groep van onafhankelijke experts, aangesteld door de VN-Mensenrechtenraad, zullen deze nu gaan onderzoeken. Volgens humanitaire organisaties zijn in de nasleep van de protesten meer dan driehonderd mensen gedood, en ontvluchtten zeker honderdduizend Nicaraguanen het land. Zij trokken voornamelijk naar buurland Costa Rica.

Het besluit, dat werd gepresenteerd door Brazilië, Canada, Chili, Colombia, Costa Rica, Ecuador, Paraguay en Peru, werd goedgekeurd met twintig stemmen voor, zeven tegen en twintig onthoudingen. Het is direct enthousiast ontvangen door internationale mensenrechtenorganisaties.

Een duidelijke boodschap 

“We feliciteren de Mensenrechtenraad met deze fundamentele stap en met het sturen van een krachtige boodschap aan de slachtoffers en overlevenden, dat ze niet alleen staan in hun strijd tegen straffeloosheid”, zegt Erika Guevara-Rosas, directeur Amerika bij Amnesty International.

Ook volgens Juan Pappier, onderzoeker bij mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch, stuurt de VN-Raad met deze resolutie “een duidelijke boodschap aan president Ortega, dat de internationale gemeenschap het misbruik van zijn regering niet langer zal tolereren.”

Natalia Yaya van Colectivo 46/2, een coalitie van 21 Nicaraguaanse en internationale humanitaire organisaties, zegt “de oprichting van een onderzoeks- en verantwoordingsmechanisme voor Nicaragua” te vieren. “We prijzen het leiderschap van de landen in de regio die deze resolutie hebben gepresenteerd. En we verwelkomen ook de steun van Mexico en Argentinië.”

Verantwoordelijken aanwijzen

De VN-Mensenrechtenraad, gevestigd in het Zwitserse Genève, zal de groep deskundigen aanstellen. Zij krijgen het mandaat om “een grondig en onafhankelijk onderzoek uit te voeren”. Dit houdt in dat ze de feiten en omstandigheden moeten vaststellen, en informatie en bewijsmateriaal van mogelijke mensenrechtenschendingen moeten verzamelen, consolideren, bewaren en analyseren.

Ook zou de groep, waar mogelijk, moeten identificeren wie er verantwoordelijk zijn voor de vermeende mensenrechtenschendingen die sinds april 2018 zijn gepleegd. Dat zou volgens de VN moeten gebeuren door de patronen en structurele oorzaken aan te wijzen, “inclusief genderdimensies en de impact van intersectionele discriminatie”.

Guevara-Rosas van Amnesty stelt dat de verantwoordelijken voor dit soort daden moeten weten dat niemand de aansprakelijkheid voor mensenrechtenschendingen kan ontlopen. “De Nicaraguaanse autoriteiten moeten onmiddellijk een einde maken aan de aanhoudende repressie.”

Verkiezingen 

Op 7 maart zei Michelle Bachelet, de Hoge Commissaris van de VN voor de Mensenrechten, dat in Nicaragua “een patroon van ernstige schendingen van burgerrechten en politieke rechten” zichtbaar is. Daardoor is volgens Bachelet “een klimaat geschapen dat ware, vrije en geloofwaardige verkiezingen in de weg staat”.

Bij de laatste verkiezingen, in november vorig jaar, werd Ortega (aan de macht sinds 2006) opnieuw herkozen, nadat hij de belangrijkste opponenten voor het presidentschap en tientallen andere tegenstanders had opgesloten.

Sindsdien hebben tal van maatschappelijke organisaties, universiteiten en media hun deuren moeten sluiten.

“Geconfronteerd met een regering die alle kanalen voor samenwerking met de VN heeft gesloten, waardoor de crisis in het land verergerd is, maakt de internationale gemeenschap met de oprichting van dit mechanisme nu de weg vrij voor toekomstige rechtspraak”, zegt Ligia Gómez, woordvoerder van Human Rights Watch.