Peperdure energie op schema om 141 miljoen mensen in extreme armoede te duwen

Experts voorspellen dat de energiekosten van huishoudens waarschijnlijk zullen stijgen met een percentage tussen de 62,6 procent en 112,9 procent . 

Dat zal volgens hen bijdragen aan een totale stijging van de uitgaven van gezinnen met 2,7 tot 4,8 procent, dat samen met een stijging van de levensduurte tussen de 78 miljoen en 141 miljoen mensen wereldwijd in extreme armoede zullen duwen. 

Dubbele impact

“Hoge energieprijzen treffen de financiën van huishoudens op twee manieren. Door de stijging van de brandstofprijzen stijgen de energiefacturen van huishoudens rechtstreeks. De energie die nodig is voor de productie van goederen en diensten verhoogt ook de prijzen van die producten, met name van voedsel. Dat heeft indirect gevolgen heeft voor de huishoudens”, legt Yuli Shan van de Universiteit van Birmingham uit. 

Samen met een internationale groep wetenschappers, waaronder deskundigen van de universiteiten van Groningen en Maryland en de Chinese Academie van Wetenschappen, heeft hij een model gemaakt van het effect van stijgende prijzen op huishoudens in 116 landen. Hun bevindingen zijn gepubliceerd in het tijdschrift Nature Energy.

De onderzoekers berekenden de verandering in het belang van de energiekosten in de totale uitgaven van huishoudens in tegenover de periode vóór de crisis. Ze stelden vast dat er aanzienlijke verschillen zijn tussen en binnen verschillende landen. Veel hangt af van de consumptiepatronen van huishoudens en de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen van wereldwijde toeleveringsketens.

Ongelijke inkomensverdeling

Ze stelden vast dat de energiekosten doorgaans zwaarder doorwegen bij rijkere huishoudens in landen met lage inkomens. In hoge-inkomenslanden is het belang van energie in het gezinsbudget van armere huishoudens vaak groter, onder meer door hogere tarieven. Wat betreft de totale energiekosten worden huishoudens in Afrikaanse landen ten zuiden van de Sahara het hardst getroffen. 

“Door de ongelijke inkomensverdeling zullen de stijgende energieprijzen huishoudens op zeer uiteenlopende manieren treffen”, zegt Shan. “Onbetaalbare kosten voor energie en andere noden zullen kwetsbare bevolkingsgroepen in energiearmoede en zelfs extreme armoede doen belanden.”

Ontwijken van armoedeval

Volgens het onderzoek is inzicht in hoe de uit de pan swingende energieprijzen via wereldwijde toeleveringsketens worden doorgerekend aan de gezinnen van cruciaal belang om het probleem aan te pakken.

In de zwaarst getroffen landen is toegang tot betaalbare energie en andere levensbehoeften een prioriteit om de armoedeval te ontwijken, aldus de onderzoekers. Daarbij merken ze wel op dat kortetermijnbeleid om de levensduurte aan te pakken in overeenstemming moet zijn met doelstellingen inzake klimaat en milieu. 

In hun analyse wijten de onderzoekers de wereldwijde stijging van de energieprijzen aan een samenloop van omstandigheden: het voortdurende conflict in Oekraïne, een snel wereldwijd economisch herstel na de pandemie, een grote afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en een ernstige wanverhouding tussen vraag en aanbod van energie.