Eén boswachter waakt over 400.000 hectare Peruaans regenwoud

Meer dan de helft van Peru is bedekt met bos. Bij de exploitatie van die gigantische houtvoorraden komen traditioneel veel corruptie en andere onwettige praktijken kijken. Maar uit een recente doorlichting van een twintigtal overheidsinstellingen die betrokken zijn bij het bosbeheer, blijkt dat het toezicht beter wordt.

Meer informatie

De overheidsinstanties die de Peruaanse bossen moeten beschermen, beantwoorden ook steeds beter aan de verplichting om burgers te informeren via het internet. Volgens het rapport Transparantie in de Peruaanse bosbouwsector dat eerder deze maand in Lima werd gepresenteerd, geeft de overheid bijvoorbeeld steeds vaker informatie vrij bij betwistingen. In 2010 kwam er een officieel antwoord op 67 procent van vragen rond kapconcessies en andere bosbouwaangelegenheden; vorig jaar was dat aandeel gestegen tot 75 procent.

De regio San Martín heeft bijvoorbeeld aparte pagina’s op zijn website met informatie over verleende kapconcessies. Er staan ook kaarten op die duidelijk maken waar die concessiegebieden precies liggen en welke boomsoorten er gekapt mogen worden.

Volgens de DAR, de Peruaanse milieuorganisatie die de doorlichting uitvoerde, boekt vooral het federale ministerie van Milieu vooruitgang. Maar ook in sommige regio’s is er een positieve evolutie. Dat is belangrijk, want die regio’s krijgen steeds meer verantwoordelijkheden op het vlak van bosbeheer. San Martín en Loreto, twee van de zes regio’s waarover het grootste deel van het Peruaanse Amazonewoud zich uitstrekt, krijgen van de DAR een pluim.

Illegale houtkap terugdringen

Makkelijk is het allemaal niet. "We zijn er het afgelopen jaar in geslaagd de best mogelijke informatie online te plaatsen, maar eigenlijk hebben we er de tijd niet voor. Er is zoveel te doen”, klaagt Miguel Alva, directeur Natuurlijke Hulpbronnen in San Martín.

Volgens Javier Martínez, een stafmedewerker van de DAR die het rapport samenstelde, is de grote uitdaging ook informatie publiek te maken over de hoeveelheden hout die uit elke concessie gehaald worden. Zo kan er nagegaan worden "of er niet meer wordt gekapt dan toegestaan. Dat zou de illegale houtkap terugdringen."

Loreto, een regio in het noordoostelijke Amazonegebied die bijna een derde van de totale oppervlakte van Peru beslaat, geeft op zijn website al informatie over de hoeveelheid hout die wordt uitgevoerd. Burgers kunnen er ook online klachten indienen en volgen hoe die behandeld worden.

De DAR zal in de komende maanden zicht hebben op eventuele vorderingen in twee andere regio’s in het oosten van het land, Madre de Dios en Ucayali. De milieuorganisatie heeft met het bestuur van die twee regio's een overeenkomst ondertekend over de verbetering van de transparantie in het bosbeheer. DAR wordt daarbij gesteund door het Britse Global Witness, dat in verschillende ontwikkelingslanden acties begeleidt om de illegale exploitatie van natuurlijke hulpbronnen aan banden te leggen.

Te weinig middelen

Toch blijven de uitdagingen groot. Volgens Alva, de directeur Natuurlijke Hulpbronnen in San Martín, staan er in zijn regio 34 mensen in voor het toezicht op 1,5 miljoen hectare bos waar constant hout wordt gekapt. In Loreta hebben Abel Benites, de directeur van het Regionaal Programma voor het Beheer van Natuurlijke Hulpbronnen, en zijn 87 medewerkers maar liefst 36 miljoen hectare onder hun hoede.

In 2010 hadden van de 38 plaatselijke kantoren van het ministerie van Landbouw en van de regio's die verantwoordelijk zijn voor bosbeheer, maar drie kantoren goede voertuigen en was er maar op één plaats een boot beschikbaar, een nog belangrijker transportmiddel in het Amazonegebied. Omdat er zo weinig toezicht is, hebben houtvesters alle mogelijkheden om aan de slag te gaan op plaatsen waar dat niet mag en toch aan de nodige papieren te komen voor dat illegaal gekapte hout.

Een probleem is dat de regio's van de federale overheid te weinig middelen krijgen om hun taken uit te voeren. Amper een kwart van de belastingen en de rechten die de houtvesters betalen, vloeit naar de regio's, klaagt de gouverneur van Loreto, Yván Vásquez. Ook de DAR vindt dat de regio's en de gemeenten in bosgebieden beter gefinancierd moeten worden.