Kipi de robot geeft kinderen les in afgelegen Peruaanse Andes

Techniekdocent Velásquez maakte een robot, Kipi, die zowel Spaans als de streektaal Quechua spreekt. Van de 33 miljoen inwoners van Peru heeft slechts 30 procent een stabiele internetverbinding en op het platteland is vaak geen elektriciteit. Dat betekent dat leerlingen de virtuele lessen die het ministerie van Onderwijs uitzendt via radio en tv, niet kunnen volgen.

Streektaal

“Kipi is geboren uit de pandemie”, zegt Velásquez per telefoon vanuit Colcabamba, een district in de regio Huancavelica, bijna 3000 meter boven zeeniveau. Het dorp bevindt zich in een van de meest gevaarlijke regio’s van de Peruaanse Andes en is een corridor voor drugssmokkel en enkele nog steeds actieve leden van de rebellengroep Lichtend Pad.

“In de derde week van de quarantaine maakte ik me veel zorgen over mijn leerlingen. Aan sommigen had ik oude radio’s gegeven, maar op de plaats waar ze wonen kunnen ze geen nieuwe batterijen kopen. En er is ook geen elektriciteit.

“Sommige moeders vertelden me dat ze hun kinderen niet konden helpen met de thuisklassen van het ministerie, omdat ze ongeletterd zijn en vaak geen Spaans spreken. Sommige kinderen hebben ook autisme of andere begaafdheden”, zegt Velásquez.

Kipi is een vrouw

Hij ging dus, met de materialen die beschikbaar waren bij zijn Centrum voor Creativiteit en Onderzoek, aan de slag met een robot. Dit centrum richtte hij tien jaar geleden op aan zijn school Santiago Antunez de Magiolo, om leerlingen te interesseren voor wetenschap en technologie.

“Mijn robot moest een vrouw zijn, als eerbetoon aan een meisje dat elke dag bijna drie uur vanuit haar dorp naar school en weer naar huis loopt. En ook om de rol van vrouwen te benadrukken, omdat er nog steeds veel discriminatie is hier – vaders en broers eten als eerste. Als er noodgedwongen kinderen van school moeten, zijn dat altijd eerst de meisjes en pas daarna de jongens. Ik wilde dus graag extra aandacht geven aan de rol van vrouwen”, legt hij uit.

Herbruikte materialen

Kipi de robot is gemaakt van gebruikte materialen. Haar rugzak is een zonnepaneel en ze is geprogrammeerd om uit te leggen hoe die zonne-energie wordt omgezet in elektriciteit. Tegelijkertijd moedigt ze leerlingen aan om zelf dingen uit te vinden met materialen die ter plaatse beschikbaar zijn, zoals stokken en stenen.

“Op deze manier wordt hun interesse in wetenschap en technologie wakker gemaakt”, zegt Velásquez.

Kipi’s elektronische onderdelen werden gebouwd met radioplaten, televisie-onderdelen en kleine elektronische kaarten. Voor licht en beweging gebruikte hij een Arduino-kaart (een opensourceplatform). Kipi kreeg daarnaast slimme apps om met de leerlingen te kunnen communiceren.

Met een tweedehands tablet kunnen de kinderen Kipi opdracht geven om gedichten voor te lezen, in Quechua of Spaans te spreken, gymnastiekoefeningen te doen en te dansen. Kipi kan lachen, en ook verdrietig zijn, bijvoorbeeld als kinderen hun handen niet wassen voordat ze aan hun les beginnen.

Omdat de leerlingen geen printers hebben, maakte Velásquez ook ‘Kipi-boeken’ zodat ze kunnen oefenen met lezen.

Muilezel

Nu de scholen gesloten zijn, geeft Kipi buiten les in veel van de zeventien dorpen in Colcabamba, vaak op de oever van een rivier of omringd door gletsjers. Velásquez vervoert Kipi op de rug van een muilezel, paard of lama

“Vanwege de lockdown zijn alle wegen afgesloten. Maar wij hebben toestemming om te passeren. Als we eraan komen roepen de bewakers ‘Daar komen Kipi en de leraar, maak de weg vrij’,” zegt Velásquez.

Op dit moment reist de school naar de leerlingen. Maar als de scholen weer open gaan, hoopt Velásquez het proces te optimaliseren, samen met leerlingen op zijn Centrum voor Creativiteit en Onderzoek.

“Het is heel moeilijk om wetenschap en technologie te doceren op een schoolbord. Daarom moet je vindingrijk zijn, om te voorkomen dat ze ‘de andere kant opgaan’, zegt hij, verwijzend naar de gevaren die jongeren in de Andes kunnen verleiden.

Digitale kloof

Johan Baldeón, hoogleraar aan de faculteit Engineering van de Pauselijke Katholieke Universiteit in Peru, noemt Velásquez’ werk motiverend en inspirerend voor de leerlingen.

“Het is een paradigmaverandering. Hij doet dingen die jongeren wakker maken, zodat leerlingen hun realiteit anders gaan zien en leren dat er meer is buiten hun directe omgeving”, zegt Baldeón, die onderzoek doet naar apps en interactieve tools in het onderwijs.

Hij wijst erop dat covid-19 de schijnwerpers zet op de digitale kloof in Peru – de ongelijke verdeling van, en toegang tot informatie- en communicatietechnologie.

“Dat heeft ook te maken met digitale vaardigheden, dat wil zeggen, goed voorbereide leraren en ouders die in staat zijn hun kinderen te begeleiden bij hun huiswerk”, zegt hij.

Bron: Scidev