Steeds meer regio’s kampen met hitte en droogte tegelijk

De kans dat een regio tegelijk met droogte en hitte te maken krijgt, is volgens het onderzoek verdubbeld sinds het midden van de 20e eeuw. Het is ook waarschijnlijker geworden dat dergelijke omstandigheden in een jaar verschillende cruciale landbouwregio’s treffen. Daardoor wordt het moeilijker om de risico’s te spreiden.

Rijst en tarwe

“Als we kijken naar de historische data over belangrijke voedselgewassen en landbouwgebieden, zien we dat er voor de klimaatverandering weinig kans was dat twee landbouwregio’s tegelijk door ernstige problemen getroffen zouden worden”, zegt Noah Diffenbaugh, klimaatwetenschapper aan Stanford Earth en medeauteur van de studie in Science Advances. “De wereldmarkt biedt een buffer tegen dergelijke lokale extremen. Maar nu zien we dat die buffer wordt uitgehold omdat de extremen toenemen als gevolg van de klimaatverandering.”

In de toekomst neemt de kans verder toe dat verschillende regio’s tegelijk getroffen worden, met name voor graangewassen zoals tarwe, rijst en maïs. De gevolgen daarvan beperken zich niet enkel tot de landbouw: dezelfde droge en hete omstandigheden kunnen ook de natuurlijke begroeiing uitdrogen en tot natuurbranden leiden in de zomer en de herfst, zoals de enorme bosbranden in Californië deze maand illustreren.

Voordelen van klimaatdoelen

De basislogica is eenvoudig, zegt Diffenbaugh. “Als het overal warmer wordt, stijgt ook de kans dat het op twee plaatsen tegelijk ongewoon warm is”. Maar het is niet makkelijk om die eenvoudige logica te vatten in statistische bevindingen over de temperatuur en neerslag, die elkaar ook nog eens beïnvloeden. In het verleden beperkten studies zich daardoor vaak tot een bepaalde regio of benaderden ze temperatuur en neerslag als onafhankelijke entiteiten.

Maar die aanpak dreigt het risico te onderschatten, net als de sociale, ecologische en economische voordelen van de strijd tegen de klimaatverandering. “Als deze extremen tegelijk voorkomen, is de impact veel groter dan wat ze afzonderlijk zouden veroorzaken”, zegt Ali Sarhadi, wetenschapper aan Stanford en hoofdauteur van de studie.

Extremen worden normaal

Voor 1980 was er amper 5 procent kans dat twee regio’s tegelijk met hitte en droogte te maken zouden krijgen. Maar in de voorbije twee decennia is die kans gegroeid tot 20 procent. Specifiek voor China en India bijvoorbeeld - twee van de grootste landbouwregio’s ter wereld met enorme bevolkingsaantallen - steeg de kans van minder dan 5 procent in 1980 naar meer dan 15 procent vandaag.

“Dus, wat een zeldzaam voorval was, mogen we nu verwachten met enige regelmaat”, zegt Diffenbaugh. “En we beschikken over sterke bewijzen dat de klimaatverandering daarvan de oorzaak is.”

Uit klimaatmodellen blijkt dat die trend zich in de toekomst zal doorzetten. Als de uitstoot van broeikasgassen niet wordt teruggedrongen, kan de kans binnen enkele tientallen jaren tot 75 procent stijgen in veel regio’s.

Toch is er ook hoop, zeggen de onderzoekers: als de klimaatdoelstellingen van Parijs worden nageleefd, daalt dat risico sterk.