Niger vraagt VS om hulp bij interventie in Mali

Touaregrebellen hebben de afgelopen weken, met steun van islamitische militanten, belangrijke overwinningen geboekt tegen het Malinese leger. Ze willen een onafhankelijke noordelijke staat. Vanwege de chaos zijn naar schatting 320.000 Malinezen gevlucht. Om hen te helpen zegt de VN-Vluchtelingenorganisatie UNHCR 153 miljoen dollar (121 miljoen euro) nodig te hebben. De organisatie noemde de verslechtering in Mali "totaal onverwacht".

Terroristen

Volgens ambassadeur Sidikou versterken "terroristen hun posities met de dag in noord-Mali. En wij praten alleen maar in ontelbare bijeenkomsten. Doen we alsof we hun agenda negeren?" Volgens Sidikou willen de islamitische groepen de staten verzwakken om zo een thuishaven voor extremisten te creëren. "We vragen onze vrienden in de VS om steun, materieel, inlichtingen en training aan gewapende troepen in de regio. Iedere dag dat we Ansar Dine toestaan om te handelen is een extra dag tegen vrede en veiligheid wereldwijd."

Ansar Dine is een Malinese islamitische groep die banden zou hebben met Al Qaeda. Op 26 mei sloot de groep een overeenkomst met een belangrijke, maar seculiere groep Touaregrebellen, de Nationale Beweging voor de Bevrijding van Azawad (MNLA). Samen verklaarden ze een islamitische staat in het noorden te vestigen. Veel Touaregs, die al decennia onafhankelijkheid willen, keerden vorig jaar zwaarbewapend uit Libië terug na de val van Khadaffi, voor wie ze als huurlingen hadden gewerkt. Toen er een staatsgreep tegen president Amadou Toumani Toure werd gepleegd, grepen zij hun kans en kwamen in opstand.

De nieuwe alliantie maakt de internationale zorgen over Mali nog groter. Volgens Sidikou vindt er "Afghanisering" plaats. "Meisjes mogen al niet meer naar school in het noorden."

Afrikaanse Unie

Woensdag al had het hoofd van de Afrikaanse Unie, de Beninese president Thomas Boni Yayi, de Veiligheidsraad opgeroepen een Afrikaanse interventie in Mali te steunen. De Franse regering, de voormalige koloniale macht in Mali, is daar groot voorstander van.

Het West-Afrikaanse blok Ecowas dreigde na de coup in het zuiden al met interventie, maar accepteerde toch een overgangspresident. Maar de aankondiging van een islamitische staat heeft de landen doen schrikken. De groep is "vastberaden alle maatregelen te nemen om te voorkomen dat noord-Mali afglijdt tot een gebied van wetteloosheid voor terroristen". Het blok heeft drieduizend soldaten paraat om in te zetten in Mali.

Toch is een operatie logistiek gecompliceerd. Eerst moet de politieke crisis in het zuiden zijn opgelost. Volgens experts kunnen de buurlanden, Niger en Mauretanië, maar een paar honderd soldaten leveren aan troepen van de Afrikaanse Unie. Voor Algerije en Nigeria is een bijdrage politiek problematisch. Ook de aanwezigheid van soldaten uit de VS of andere westerse landen zou alleen maar olie op het vuur betekenen van islamisten die zich juist verzetten tegen westerse bemoeienis.

Volgens anderen wordt de islamitische dreiging overdreven. "Mensen steunen Ansar Dine niet vanwege hun ideologie maar omdat ze meer kunnen bieden, materieel gezien en in termen van veiligheid", zegt Anouar Boukhars van de Carnegie Endowment for International Peace. "Aan de aanwezigheid van islamistische groepen in noord-Mali moet niet al te veel belang worden gehecht. De meeste van hen zijn geen voorstander van het gebruik van geweld."

De gebeurtenissen van deze week lijken deze visie te staven. Dinsdag al, nog maar een paar dagen na het akkoord tussen de rebellen, is de alliantie alweer uiteengevallen, naar verluidt om meningsverschillen over de sjariawetgeving.

De instabiliteit zal hier echter alleen door groeien, zegt Sidikou. "Wij zijn klaar om in te grijpen, mits we steun krijgen. Als we niet snel handelen, zal het nog veel slechter worden."