Rook van talloze crematies zoveelste ramp in Zuid-Azië

Over een groot deel van Noord-India hangen dikke rookwolken. Al weken achtereen hebben de inwoners van de Nepalese hoofdstad Kathmandu de zon niet gezien. Een deken van rook bedekt Bangladesh en het bergkoninkrijk Bhutan.

Bosbranden strekken zich uit over de Noord-Indiase deelstaten Uttarakhand - de meest beboste staat van India - en Himachal Pradesh. Ook in Nepal heeft het vuur al duizenden hectaren bos vernietigd. De branden, waarvan de meeste oncontroleerbaar zijn geworden, worden deels toegeschreven aan boeren die gewasresten op hun velden verbranden om de grond klaar te maken voor nieuwe gewassen.

Maar ook klimaatverandering speelt een rol: de afgelopen twee jaar viel er in heel Noord-India aanzienlijk minder regen dan normaal, terwijl de gemiddelde temperatuur is gestegen. Ook viel er in de Himalaya veel minder sneeuw dan gemiddeld. Als gevolg daarvan, zeggen de autoriteiten, is een groot deel van het gebied kurkdroog geworden en hebben de branden zich razendsnel kunnen verspreiden. Verschillende mensen zijn al om het leven gekomen.

Gletsjers smelten steeds sneller

De vuurzeeën stoten enorme hoeveelheden schadelijke broeikasgassen uit, de luchtvervuiling veroorzaakt wijdverbreide gezondheidsproblemen en de biodiversiteit krijgt een zware klap.

Rook van de branden veroorzaakt ook fundamentele veranderingen hoog in de Himalaya. Gletsjers in de hoogste bergketen ter wereld smelten in rap tempo. Dit kan op korte termijn leiden tot wateroverlast en op lange termijn juist tot watertekorten.

Hogere temperaturen zijn een van de oorzaken van de smeltende gletsjers, maar roet door brand en andere vervuiling is ook een belangrijke factor. Wanneer rookdeeltjes op sneeuw en ijs vallen, vormen ze een donkere laag die zorgt voor de opname van meer zonlicht, wat weer leidt tot verder smelten.

De Himalaya is bijzonder vatbaar voor dergelijke vervuiling door roet. De Gangesvlakte ten zuiden van ‘s werelds hoogste en grootste bergketen is een van de meest dichtbevolkte gebieden op aarde. En wind voert de rook van miljoenen huishoudelijke vuurtjes – onder meer van grote hoeveelheden brandend mest - hoog de bergen in.

Ook landen deeltjes van industriële vervuiling op sneeuw en ijs. Tot slot cremeren Hindoes de lichamen van hun doden op brandstapels in de openlucht, en ook de rook van deze vuren wordt naar de Himalaya gevoerd.

Aantal crematies neemt toe door corona

Shamsh Pervez, onderzoeker aan de Indiase Pandit Ravishankar Shukla Universiteit, zegt dat er in Zuid-Azië gemiddeld zo’n tien miljoen brandstapels per jaar worden aangestoken, de meeste daarvan in India.

Organische koolstof die vrijkomt tijdens crematies en andere religieuze rituelen bevat een aantal licht-absorberende verbindingen, waarvan er vele giftig zijn, zegt Pervez.

In een onderzoek dat enkele jaren geleden werd uitgevoerd door wetenschappers in India en aan het Desert Research Institute in Nevada, bleek dat rook van verschillende religieuze rituelen een significante bijdrage levert aan de hoeveelheid broeikasgassen in de atmosfeer. Ook zorgt het voor verder smelten van gletsjers in de Himalaya.

In de huidige covid-pandemie - die India en Nepal bijzonder hard treft - neemt het aantal crematies en rituelen toe. Naar schatting wordt in Zuid-Azië elk jaar het hout van meer dan vijftig miljoen bomen gebruikt voor brandstapels.

−

Dit artikel verscheen eerst bij IPS-partner Climate News Network.