Aardbeving kan de loop van grote rivieren abrupt veranderen

De wetenschappers konden de aardbeving en de rivierverlegging reconstrueren door de sedimentlagen in de bodem te bestuderen. Ze ontdekten daarbij een verlaten rivierbedding van anderhalve kilometer breed. “De omvang, korrelgrootte en chemische samenstelling van de afzettingen laten zien dat dit de hoofdroute van de rivier de Ganges was, en dat deze abrupt werd verlaten”, zegt Steve Goodbred, hoogleraar aan de Vanderbilt Universiteit in de Verenigde Staten.

Enorme gevolgen

Als zo’n aardbeving zich opnieuw zou voordoen in de regio, kan dat enorme schade aanrichten, waarschuwen de onderzoekers. Ze verwijzen naar de schaal van de tsunami in de Indische Oceaan die Indonesië in 2004 trof.

“Het is algemeen bekend dat aardbevingen een geologisch risico vormen, en er wordt dan ook veel onderzoek naar gedaan”, vertelt Liz Chamberlain, universitair docent bij Universiteit Wageningen.“We weten ook dat verstoringen aan rivieren, zoals een dam die instort, rampzalige gevolgen kunnen hebben. Maar dat aardbevingen kunnen leiden tot het veranderen van een rivierloop in een delta was nog niet eerder aangetoond. En al helemaal niet dat dat bij een immense rivier als de Ganges mogelijk is.”

De Ganges-delta in Bangladesh is een van de meest dichtbevolkte gebieden ter wereld. Als er nu weer zo’n zware aardbeving zou komen, kunnen grote gebieden onder water komen te staan. Bovendien dreigt verweking van de bodem, wanneer de zanderige ondergrond zijn stevigheid verliest, ook wel 'liquefactie' genoemd. “De aardbeving zelf, maar ook de overstromingen en liquefactie kunnen grote impact hebben op de miljoenen mensen die nu in de Gangesdelta wonen”, zegt Goodbred.