Charlie Hebdo: aanslag bedoeld om het debat te doden

"Het zijn lafaards die reageren op satire en daarvoor hun kalasjnikovs bovenhalen" zegt cartoonist Plantu over de moordenaars van 10 medewerkers van het Franse satirische blad Charlie Hebdo en twee politieagenten in Parijs gisteren.

Een van de vermoorde journalisten, de 57-jarige cartoonist Bernard Verlhac die onder het pseudoniem Tignous werkte, was lid van Cartooning for Peace, de organisatie die Plantu in 2006 opgericht had met de voormalige VN-secretaris-generaal Kofi Annan. Dat gebeurde naar aanleiding van de protesten rond de controversiële Deense spotprenten van de profeet Mohammed.

Verdeeldheid

De oprichters spraken toen over de invloed van de cartoonist die hand in hand moet gaan met de "verantwoordelijkheid om het debat te stimuleren in plaats van hevige emoties aan te wakkeren, om op te voeden in plaats van te verdelen."

Volgens sommige commentatoren heeft Charlie Hebdo met zijn satire de gemoederen opgehitst. Nochtans lijkt het er op dat de daden van gisteren vooral bedoeld waren om elk debat te doden, en de verdeeldheid in Frankrijk, waar de extreem-rechtste partij Front National aan populariteit wint, nog te vergroten.

Sinds de publicatie van de Deense spotprenten was Charlie Hebdo het doelwit van aanslagen van moslimextremisten. In 2011 ging de redactie in vlammen op na een aanval met een molotovcocktail.

Cartoon als universele taal

Cartooning for Peace heeft net als doel om bruggen te bouwen tussen mensen, religies en regio's en dat werk is "sterker dan de barbaarse daden die de lafaards woensdag hebben begaan", zegt Plantu.

Vorig jaar was hij aanwezig op een conferentie in de Zuid-Franse stad Montpellier, waar hij sprak over het gebruik van cartoons als universele taal. Ook de vermoorde Tignous was er aanwezig. "Tijdens de conferentie produceerde hij cartoons die het publiek luid aan het lachten brachten. Voor Tignous ging het er om de draak te steken met extremisten en politieke hypocrieten", zegt Plantu.

Amnesty International noemde de aanslag een "zwarte dag" voor de persvrijheid en ook de Europese Federatie van Journalisten (EFJ) sprak over een "barbaarse daad".

De moorden werden ook vanuit religieuze hoek streng veroordeeld. De Franse Moslimraad sprak over een "barbaarse daad tegen de democratie en de persvrijheid". De Protestantse Federatie drukte zijn "walging" uit en verklaarde dat geen enkele godsdienst deze daad kan rechtvaardigen.

"We zijn boos"

De meest gevoelige berichten kwamen echter van collega's journalisten en tekenaars van over de hele wereld. Volgens Plantu ontving Cartooning for Peace gisterenavond duizenden berichten en tekeningen.

"We zijn boos", sprak hij op de Franse televisie. "Cartoonisten – christelijke, islamitische en joodse- zijn geschokt en boos. Om daar uiting aan te geven nemen we de stift en tekenen we."

Cartooning for Peace stelde in een verklaring dat de moorden erop gericht waren om niet alleen journalisten en cartoonisten te viseren maar ook elke burger te terroriseren. Maar de aanvallers hebben niet het laatste woord, zo besluit de verklaring, want "kunst en vrijheid zijn sterker dan elke vorm van intolerantie. "