Woedende Haïtianen komen steeds talrijker op straat

Zondag betoogden weer duizenden Haïtianen in Port-au-Prince. Ze noemen de regering autoritair en corrupt. Ze eisen ook het ontslag van president Michel Martelly.

Het was precies 21 jaar geleden dat president Jean-Bertrand Aristide tijdens een bloedige staatsgreep was afgezet. Onder de betogers bevonden zich ook honderden aanhangers van Aristides partij Fanmi Lavalas, maar ook mensen van partijen die ooit op straat kwamen tegen de populaire gewezen president.

De regering-Martelly krijgt steeds meer kritiek omdat ze er niet in slaagt om de slachtoffers van de aardbeving in 2010 opnieuw te huisvesten. Bovendien krijgt ze de hoge prijzen als gevolg van de kelderende Haïtiaanse gourde niet onder controle. Volgens officiële cijfers ging de inflatie in het voorbije jaar met 6 procent omhoog.

Japanse rijst

Om de bevolking te sussen stelde de regering in september een comité samen voor de stabilisering van de prijzen en liet ze weten 300.000 zakken Japanse rijst te zullen invoeren. Rijstboeren en economen hebben de maatregel al gehekeld als populistisch en schadelijk voor de lokale landbouw.

"Het geld dat de regering spendeert aan de import van rijst, zou beter dienen om kleine boeren te financieren", verklaart Nesly Voltaire, rijstboer en boerenleider in de Artibonite-vallei.

Door het neoliberale beleid van de voorbije twintig jaar, met onder andere de laagste tarieven op de invoer van rijst in de Caraïben, en door het feit dat regeringen niet kunnen of willen ingrijpen in de landbouwsector, kan de Haïtiaanse rijstproductie geen gelijke tred houden met de bevolkingsgroei en de vraag. Buitenlandse rijst wordt meestal tot de helft goedkoper verkocht dan Haïtiaanse rijst.

Ook in andere steden

Schiller Louisdor van Fanmi Lavalas zei zondag dat het verslechteren van de leefomstandigheden het directe gevolg is van beide staatsgrepen. Hij voegde eraan toe: "We willen de president duidelijk maken dat we deze miserie niet meer pikken."

In de voorbije twee weken demonstreerden in zes steden over het hele land studenten, leerkrachten, arbeiders, ouders die het schoolgeld van hun kinderen niet meer kunnen betalen en werklozen. Ze kantten zich tegen de stijgende voedselprijzen, onbetaalde leerkrachtsalarissen, slechte werkomstandigheden aan de staatsuniversiteit in Gonaïves en de onveiligheid die veel steden teistert.

"Deze beweging zal zich uitbreiden. Ook in andere steden zullen mensen op straat komen", verklaarde senator Moïse Jean Charles op de radio vorige week. Hij is een zeer uitgesproken criticus van het regime.

Andere politici lieten eenzelfde geluid horen. "We moeten dit nauwgezet in de gaten houden. Elke stad heeft haar problemen", zei bijvoorbeeld het hoofd van de Rassemblement des Démocrates Nationaux Progessistes (RNDP). "Deze ontwikkelingen tonen dat de bevolking het niet langer bij woorden houdt: ze komt in actie."

Autocratische regering

De partij Organisation Peuple en Lutte (OPL) stuurde op 22 september een persbericht rond om de "lamentabele situatie in het land" te hekelen, net als "de antidemocratische houding van de regering en de autocratische beslissingen van de autoriteiten (…) die tot chronische politieke instabiliteit leiden."

Hiermee verwijst de oppositiepartij naar de grondwetswijzigingen die er in juni werden doorgedrukt. Heel wat analisten en experts noemen die "ongrondwettelijk".

Tijdens een recent bezoek aan Haïti betreurde de VN-assistent-secretaris-generaal voor de Mensenrechten, Ivan Simonovic, het gebrek aan vooruitgang bij de regering.

Op 26 september vroeg president Martelly op zijn beurt aan de Algemene Vergadering van VN dat rijke landen hun beloftes houden om Haïti te helpen met de wederopbouw na de aardbeving.

Bijna drie jaar na de ramp, die aan minstens 200.000 mensen het leven kostte en voor miljarden euro schade veroorzaakte, is er nog maar anderhalf miljard van de beloofde 9 miljard euro steun van donoren gestort. Zo'n 360.000 Haïtianen leven nog altijd in tentenkampen.