VN-rapporteur: strijd tegen terreur misbruikt om spyware en drones te promoten

Volgens Fionnuala Ní Aoláin is er sprake van een “alarmerende toename van het gebruik van indringende en risicovolle technologieën”. Overheden en private spelers hanteren volgens  Ní Aoláin “retoriek” over nationale veiligheid en terreur om zaken zoals drones, biometrie, kunstmatige intelligentie en spyware versneld te kunnen invoeren.

“Uitzonderlijke rechtvaardigingen voor het gebruik van bewakingstechnologieën bij ‘lichte’ terrorismebestrijding veranderen vaak in alledaags regulier gebruik”, zei Ní Aoláin gisteren (dinsdag). Ze wees daarbij op de gevolgen voor grondrechten zoals vrijheid van beweging, vrijheid van meningsuiting, vrijheid van vreedzame vergadering en het recht op privacy.

“Er moet een pauze worden ingelast in het gebruik van indringende technologieën met een hoog risico totdat er voldoende checks-and-balances ingebouwd zijn”, zei ze.

Gerichte moorden

De VN-rapporteur maakt zich vooral zorgen over de inburgering van drones voor militaire en bewakingsdoeleinden, terwijl de onbemande toestellen volgens haar regelmatig gebruikt worden voor “gerichte moorden”, waaronder ook buitengerechtelijke en arbitraire moorden.

Ook het toenemend gebruik van spyware om journalisten, politieke tegenstanders en activisten te intimideren baart zorgen, net als de wijdverbreide datacollectie van biometrische gegevens door overheden en bedrijven. Ze gaf het voorbeeld van biometrische data, die verzameld werden voor het algemeen welzijn, die in onder meer Irak en Afghanistan misbruikt werden om dissidenten op te sporen.

Killer robots

Verder sprak de onafhankelijke expert ook haar steun uit voor een wereldwijde ban op dodelijke autonome wapens, de zogeheten killer robots.

“Er moet een einde komen aan de ongereguleerde overdracht van risicotechnologieën aan landen die zich schuldig maken aan systematische mensenrechtenschendingen”, aldus de speciale rapporteur. Ze dringt er bij overheden op aan om bedrijven die betrokken zijn bij de uitvoer van bewakingstechnologieën naar het buitenland strenger te reguleren.

“Bij gebrek aan regelgeving kan de schade aan de mensenrechten alleen maar toenemen zonder dat het einde in zicht is”, zei Ní Aoláin.