Twee derde van de Europese batterijproductie dreigt verloren te gaan

Meer dan twee derde (68 procent) van de voor Europa geplande productie van lithium-ionbatterijen dreigt te worden uitgesteld, ingeperkt of geannuleerd, zo blijkt uit de nieuwe analyse van Transport & Environment (T&E). Tesla in Berlijn, Northvolt in Noord-Duitsland en Italvolt bij Turijn behoren tot de projecten die het grootste deel van hun geplande capaciteit dreigen te verliezen omdat de bedrijven naar de Verenigde Staten kijken en overwegen om daar vooral te investeren. 

Naar aanleiding van deze resultaten roept T&E op tot financiële steun in de hele EU om de batterijproductie op te voeren want verleidelijke Amerikaanse subsidies liggen op de loer om productie voor de Europese markt weg te kapen. Er zijn volgens de analisten ook snellere en meer gestroomlijnde goedkeuringsprocedures in Europa nodig.

18 miljoen elektrische auto’s

De batterijproductie die dreigt verloren te gaan komt overeen met capaciteit voor 18 miljoen elektrische auto’s. Zonder deze productie zal Europa in 2030 niet aan de eigen vraag naar batterijen kunnen voldoen en zal het moeten importeren van buitenlandse concurrenten. 

Voor deze studie analyseerde T&E publiek beschikbare informatie van vijftig aangekondigde Europese gigafabrieken en keek onder meer naar hun financiering en vergunningen, of ze al een locatie hebben bemachtigd en de banden van deze bedrijven met de VS.

“De batterijproductie in de EU zit gevangen in een kruisvuur tussen Amerika en China”, zegt Julia Poliscanova van T&E. “Europa moet iets doen want het continent loopt het risico om alles te verliezen. Er is nood aan gericht beleid en EU-brede steun voor het opschalen van de productie om te reageren op de Amerikaanse subsidies en de jarenlange dominantie van China.”

Inflation Reduction Act

Duitsland, Hongarije, Spanje, Italië en het Verenigd Koninkrijk zullen de grootste verliezers zijn als de batterijproducenten hun plannen wijzigen. 

De Gigafabriek Berlijn-Brandenburg van Tesla loopt het grootste risico op vertraging in Europa nadat het bedrijf heeft gezegd dat het de celproductie zal concentreren in de VS om te kunnen profiteren van incentives in het kader van de 'Inflation Reduction Act', een pakket ondersteunende maatregelen die de regering Biden-Harris vorige zomer heeft goedgekeurd om schone energie te promoten en Amerikanen sneller te doen overschakelen op elektrische voertuigen. Een voorwaarde voor de subsidie is dan onder meer dat zo’n voertuig in Noord-Amerika moet geassembleerd zijn.

De geplande gigafabriek van Northvolt in het Duitse Heide loopt een middelgroot risico omdat het bedrijf slechts een deel van de financiering heeft veiliggesteld en nog niet met de bouw is begonnen. In oktober heeft de ceo van Northvolt ook gezegd dat er misschien eerder voorrang zal worden geven aan uitbreiding in de VS. 

Ook Italvolt dreigt productie te verliezen aan zusterproject Statevolt in Californië, en het rapport plaatst ook vraagtekens bij projecten in Servië en Spanje die lonken naar opportuniteiten rond een joint venture met een Amerikaans bedrijf in Indiana.

Europees antwoord

Volgens onderzoeksbureau BloombergNEF is het aandeel van Europa in nieuwe investeringen voor batterijproductie wereldwijd gedaald van 41 procent in 2021 tot amper 2 procent in 2022, terwijl investeringen in de VS en China bleven groeien. Europese bedrijven kijken eerder naar uitbreiding in Amerika want de beperkte middelen van bedrijven om de productie op te schalen en het krappe aanbod van grondstoffen, reduceert de batterijwedloop tussen de VS en Europa tot een nulsomspel, zegt T&E.

“Het antwoord van Europa moet qua focus, eenvoud en zichtbaarheid een afspiegeling zijn van de Amerikaanse Inflation Reduction Act”, stelt Poliscanova. “De EU kan niet concurreren zonder een robuust industriebeleid dat gericht is op opschaling van de productie en de beloning van milieuvriendelijke projecten.”

Volgens T&E zal de EU-Commissie op 14 maart 'Net Zero Industry Act' publiceren ter ondersteuning van de industriële productie van sleuteltechnologieën in de EU. De wet zou een vereenvoudigd regelgevingskader bieden voor de productiecapaciteit van producten - zoals batterijen - die essentieel zijn om klimaatneutraliteit te bereiken. 

Net Zero Industry Act is een onderdeel van het Europese antwoord op de belastingvoordelen en subsidies die de Amerikaanse Inflation Reduction Act verstrekt voor het lokaliseren van de toeleveringsketens voor batterijen in Amerika.

T&E pleit voor Europese productiedoelstellingen, belastingvoordelen en subsidies om de batterijproductie op te voeren.