Tabaksbedrijven worden uitgerookt bij de VN

In een brief die werd ondertekend door bijna 200 publieke gezondheidsorganisaties en arbeidsrechtengroeperingen, wordt de ILO, een bestuursorgaan van de Verenigde Naties met zetel in Genève, opgeroepen om tabaksproducenten uit de rangen te weren.

"Tabaksbedrijven duperen boeren en andere werknemers met praktijken zoals oneerlijke prijsstrategieën, bedenkelijke contracten en kinderarbeid. Ze hebben geen plaats binnen een VN-bureau dat zich bezighoudt met eerlijke arbeidsvoorwaarden en mensenrechten”, zeggen de briefschrijvers.

Dodelijke industrie

De ILO komt van 26 oktober tot 9 november samen voor een sessie en naar verwachting zal daar een beslissing over het lidmaatschap van tabaksbedrijven worden genomen.

"Als de ILO arbeidsrechten wil beschermen, fatsoenlijke werkgelegenheidskansen wil aanmoedigen en sociale protectie wil bevorderen, moet de beslissing eenvoudig zijn: het bestuursorgaan moet alle leden van de tabaksindustrie weren voor deelname aan de ILO", stelt de Campagne voor Tabaksvrije Kinderen (CTFK), een Amerikaanse anti-tabaksorganisatie.

Vooral in arme landen is de tabaksindustrie heel aanwezig. Volgens Mark Hurley van CTFK "zijn deze landen de strijd tegen tabak aan het verliezen omdat vooral lage- en midden-inkomenslanden het doelwit zijn van deze dodelijke industrie."

Tabaksbedrijven richten hun pijlen steeds vaker op deze landen omdat ze minder over regels en middelen beschikken om zich te beschermen tegen manipulatieve praktijken vanuit de industrie.

Zweem van verantwoordelijkheid

"Vandaag leeft meer dan 80 procent van de rokers in landen met een laag- en middeninkomen, en als de huidige trend zich doorzet, zal in 2030 ook 80 procent van de aan tabak gerelateerde sterfgevallen daar te betreuren zijn", zegt Hurley.

Iedere actie die de ILO tegen tabaksbedrijven onderneemt, brengt de organisatie meer in overeenstemming met het kaderverdrag inzake tabaksbeheersing (FCTC) van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).

In de brief staat dat tabaksbedrijven het lidmaatschap bij gerespecteerde organisaties zoals de ILO gebruiken om zichzelf voor te doen als verantwoordelijke bedrijven, terwijl ze eigenlijk de oorzaak zijn van een wereldwijde tabaksepidemie die naar verwachting een miljard mensen zal doden deze eeuw.

"Tabaksbedrijven blijven hun dodelijke producten agressief op de markt brengen en verleiden kinderen en andere kwetsbare bevolkingsgroepen overal ter wereld. Ze misleiden het publiek over de gezondheidsrisico’s van hun producten. Zulke bedrijven hebben niets te zoeken binnen de Verenigde Naties of bij welke andere verantwoordelijke organisatie ook", stelt de brief.

De ondertekenaars van de brief zijn gezondheidsorganisaties en anti-tabaksallianties uit onder meer India, Zuidoost-Azië, Afrika en Bangladesh. Ook het Europees Netwerk voor Tabakspreventie, de Oostenrijkse Raad voor Roken en Gezondheid, de Nederlandse Alliantie voor een Rookvrije Samenleving en de Franse Alliantie tegen Tabak, hebben de brief mee ondertekend.

De succesverhalen

"Het goede nieuws is dat we weten hoe het gebruik van tabak kan worden verminderd", zegt Hurley.

"De kaderovereenkomst inzake tabaksbeheersing van de WHO verplicht de 181 ondertekenaars om bewezen maatregelen in hun landen te implementeren, zoals het verhogen van de tabaksbelasting, het plaatsen van beelden en gezondheidswaarschuwingen op pakjes sigaretten en het verbieden van tabaksreclame."

"Wereldwijd ondernemen landen dapper actie", zegt hij. Onder meer Nepal, waar de grafische gezondheidswaarschuwingen 90 procent van het tabakspakje bedekken, Uruguay, waar openbare plaatsen voor 100 procent vrij zijn van passief roken, en de Filippijnen, waar de steeds hogere tabaksbelasting een daling van bijna 20 procent van het tabaksgebruik heeft verwezenlijkt in zes jaar tijd.

Andere landen moeten deze succesverhalen kennen en deze maatregelen ook invoeren om hun bevolking te beschermen tegen de dood en ziektes veroorzaakt door tabaksgebruik, zegt hij.

"Het feit dat organisaties zoals de ILO samenwerken met deze industrie is ontoelaatbaar", gaat hij verder. "We roepen hen dringend op om andere organisaties en agentschappen te vervoegen en de banden met de tabaksproducenten door te snijden."

Volgens een rapport van de Internationale Arbeidsorganisatie uit februari, ILO Cooperation with the Tobacco Industry in the Pursuit of the Organization’s Social Mandate, wordt in 124 landen wereldwijd tabak geproduceerd en geeft het werk aan 60 miljoen mensen.

In het rapport lezen we dat ondanks de afname van het gebruik van tabak in geïndustrialiseerde landen en de opkomst van de e-sigaret, "in veel landen de tabaksproductie nog steeds een veilig inkomen verschaft aan miljoenen mensen die voornamelijk deel uitmaken van kwetsbare sociale groepen."