Ophef over ontvoering van Thaise dissident in Cambodja, maar politie “weet van niets”

“De regering in Cambodja moet Wanchalearm dringend opsporen en zijn veiligheid garanderen”, zo staat nog in de mededeling van HRW. Maar zowel de Cambodjaanse als de Thaise politie ontkennen elke betrokkenheid bij de kidnapping. De overheid in Bangkok bevestigt wel dat de man de strenge wet op de computercriminaliteit heeft overtreden.

Op beelden van bewakingscamera’s is te zien hoe de activist in een zwarte auto geduwd wordt, vlakbij zijn verblijfplaats in de Cambodjaanse hoofdstad Phnom Penh. Ooggetuigen zeggen dat de man eerst een klap op de nek had gekregen en bijna gewurgd werd.

“Ik kan niet ademen”

Een andere getuige heeft verklaard dat hij precies op het moment van de ontvoering met Wanchalearm aan het bellen was. Net voor de verbinding werd verbroken, kon hij nog de laatste worden van de activist horen: “ik kan niet ademen”. Toevallig ook de laatste woorden van George Floyd, de zwarte Amerikaan die eind vorige maand in Minneapolis om het leven kwam toen hij door een agent in bedwang gehouden werd.

Ook de Thaise oppositieleider Thanathorn Juangroongruangkit maakte in een reactie de vergelijking met Floyd. “Is dit de maatschappij die we willen? Nee. Het verhaal van Wanchalearm is een verhaal van ons allemaal”, tweette hij. Juangroongruangkit, een 41-jarige invloedrijke en populaire ex-zakenman, hoopt dat de internationale gemeenschap even verontwaardigd zal reageren als na het overlijden van Floyd en vraagt meer aandacht voor mensenrechtenschendingen in Thailand.  

Dissidenten verdwenen

Hij verwijst naar de tientallen Thaise critici die na de militaire coup van 2014 hun land ontvlucht zijn, uit vrees voor hun leven. Sommigen zijn van de radar verdwenen, anderen werden vermoord terug gevonden. Zo zijn eind 2018 verminkte lijken uit de Mekong rivier opgevist, waarvan later werd bevestigd dat het de lichamen van vermiste activisten waren.

Thailand en Cambodja hebben afspraken gemaakt om critici op elkaars grondgebied makkelijker te kunnen opsporen en te arresteren. Twee jaar geleden sloten ze een overeenkomst om ‘buitenlandse vluchtelingen’ te deporteren.

 #savewanchalearm 

Ook de vorige week ontvoerde Wanchalearm was enkele jaren terug naar buurland Cambodja gevlucht, maar hij bleef actief via sociale media. Zijn laatste Facebookpost, met kritiek op de Thaise premier Prayut, dateert van 3 juni. Mogelijks is die online video hem nu fataal geworden. 

De hashtags #savewanchalearm en zelfs #ripwanchalearm werden sinds zijn verdwijning al meer dan 500.000 keer op Twitter gebruikt. Ook de hastag #abolish112 was dit weekend erg populair. 

Online protest

Dat getal verwijst naar het wetsartikel over lèse majesté of majesteitsschennis, een wet die elke vermeende belediging van het koningshuis strafbaar maakt en die vaak wordt ingeroepen om activisten de mond te snoeren. Volgens de Thaise autoriteiten had ook Wanchalearm die wet overtreden.

Thai zoeken steeds vaker hun toevlucht tot het internet om hun ongenoegen te uiten, omdat straatprotesten veel risico inhouden. In het verleden zijn al verschillende doden gevallen toen soldaten tijdens manifestaties het vuur openden op de massa. 

De militaire junta, die zes jaar geleden een staatsgreep pleegde, organiseerde vorig jaar verkiezingen. Maar de premier bleef op zijn plaats zitten en het leger heeft nog steeds veel effectieve macht.