Brits onderzoekscentrum moeten vluchten voor brekend ijs

Vorige maand al werden voorbereidingen getroffen om het hele station te verplaatsen na snelle veranderingen in het ijs. Halley VI zou 23 kilometer verhuizen om het voorbij een barst te plaatsen die in 2012 opdook en nu snel groter wordt. Nu is de beslissing genomen om de bemanning er weg te halen.

Winter

Er is geen onmiddellijk gevaar voor de onderzoekers, maar de barst vormt een "complex glaciologisch beeld", zegt de British Antarctic Survey (BAS), en het is niet duidelijk wat er de komende maanden met het ijs zal gebeuren. Het is dan ook veiliger om de manschappen er weg te halen voor de arctische winter begint. Dan wordt het zo goed als onmogelijk om mensen te evacueren via vliegtuig of schip: het is de klok rond donker op Antarctica, de temperaturen zijn extreem laag en de zee is dichtgevroren.

"We willen verstandig zijn", zegt kapitein Tim Stockings, die de missie coördineert. "De bemanning naar huis sturen voor de winter is een verstandige en voorzorgsmaatregel gezien de veranderingen die onze glaciologen in de voorbije maanden hebben vastgesteld in het ijs."

Instabiel

Wetenschappers maken zich al langer zorgen over de stabiliteit van de ijskappen op Antarctica, die erg gevoelig zijn voor de klimaatverandering. Vorig jaar nog bleek dat "omgekeerde rivieren" onder de ijsplateaus van Antarctica de stabiliteit van de ijsmassa verzwakken.

Wetenschappers van het Amerikaanse Snow and Ice Data Center stelden het bestaan van de rivieren vast. "We ontdekten dat het warme water zich via zogenaamde omgekeerde rivieren een weg baant aan de onderkant van de ijskap, en dat overal rond het Antarctische continent", zegt Karen Alley van het Amerikaanse National Snow and Ice Data Center (NSIDC). "Die kunnen de ijskap verzwakken en de kans op desintegratie vergroten."

De rivieren kunnen tientallen kilometer lang zijn en tot 240 meter "diep". Daarvan zijn ook sporen te zien aan de bovenzijde van een ijsplateau, waar een zichtbare depressie het bestaan van de rivier verraadt. Alley en haar collega's brachten die depressies in kaart aan de hand van satellietbeelden en radargegevens.