Afrikaanse klimaatorganisaties niet mals voor uitstelgedrag

“De COP-bijeenkomsten zijn een jaarlijks ritueel geworden en dat zijn we moe”, zegt Mithika Mwenda van de Pan Africa Climate Justice Alliance (PACJA), een koepelorganisatie van meer dan duizend Afrikaanse klimaat- en milieuorganisaties.

“We weten ondertussen wat ons te doen staat, de wetenschap is daar heel duidelijk over, maar toch blijven we uitstelgedrag vertonen en zetten we onze losbandige levensstijl verder”, zegt hij tijdens een interview met persagentschap IPS.

Broeikasgassen

De 25e VN-klimaattop (COP 25) start een week na de lancering van het laatste rapport van het Milieuprogramma van de VN (UNEP). Hierin wordt gesteld dat enkel het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen met 7,6 procent per jaar tussen 2020 en 2030 het nog mogelijk maakt om de 1,5 graden Celsius-doelstelling, zoals overeengekomen in het Akkoord van Parijs, te bereiken.

Het Klimaatakkoord van Parijs was het resultaat van de klimaattop in Parijs (COP 21). In de Franse hoofdstad kwamen de wereldleiders overeen dat een overtuigde aanpak nodig was om de klimaatverandering af te remmen. Een van de belangrijkste engagementen betrof het reduceren van de opwarming van de aarde.

3,2 graden warmer

Het Uitstootrapport 2019 van UNEP dateert van 26 november en waarschuwt dat, zelfs al zouden ook alle losse beloften die in Parijs werden afgesproken alsnog worden geïmplementeerd, we nog steeds op een stijging van de temperatuur met 3,2 graden afstevenen, met alle rampzalige gevolgen van dien.

“Elke temperatuurstijging heeft enorme gevolgen voor miljoenen mensen”, zegt Mohammed Said, een klimaatwetenschapper uit Kenia. “Mensen zullen te maken krijgen met meer hittegolven, watertekorten en de overstroming van kusten”, zegt hij.

Hij deed onderzoek naar droge en halfdroge gebieden in Kenia en zag de laatste vijftig jaar een significante verslechtering van de levensomstandigheden van de mensen die in dit soort regio’s wonen. Sommigen moesten hun manier van leven grondig aanpassen.

“In Turkana County zijn de temperaturen bijvoorbeeld gemiddeld 1,8 graden Celsius gestegen”, zegt Said. “Als gevolg daarvan is er 60 procent minder vee. De mensen hebben zich andere dieren moeten aanschaffen zoals kamelen en bepaalde geiten- en schapensoorten die beter opgewassen zijn tegen droogte.”

Meer hittegolven, meer conflict

Maar niet alleen Afrika wordt getroffen. Een studie in Nature Climate Change toonde aan dat bij een stijging van 1,5 of 2 graden de zomers in Australië extreem heet en droog worden en het koraal in het Groot Barrièrerif nog verder zal verbleken.

Een andere studie, van de Britse Meteorologische Dienst, stelde dat hittegolven wereldwijd het nieuwe normaal worden.

Op het Afrikaanse continent veroorzaakt de klimaatverandering nu al problemen als droogte, overstromingen, veranderende patronen van regenval en het opdrogen van rivieren. Dat heeft er de landbouw, de voedselzekerheid en de gezondheid van de mensen aangetast. Verder heeft het in verschillende Afrikaanse landen aanleiding gegeven tot meer conflict.

Noodweer in Kenia

Momenteel zijn de ogen gericht op de inwoners van West Pokot County in Kenia. Zij hebben de afgelopen dagen al 50 doden geteld door landverschuivingen en modderstromen na hevige regenval.

Volgens de Meteorologische Dienst van Kenia wordt het bovennormale niveau van regenval veroorzaakt door de stijging van de temperatuur van het water aan de zee-oppervlakte in de Indische, Atlantische en Stille Oceaan.

Het noodweer heeft al honderden mensen op de vlucht doen slaan. Bruggen en wegen worden weggespoeld. De komende drie weken wordt er geen verbetering van de weersomstandigheden voorspeld.

Volgende generaties zullen streng zijn

Mwenda blijft echter hoopvol, ook al benadrukt hij dat de nationale beloftes die de verschillende overheden in Parijs hebben gedaan, niet volstaan.

“We zullen onze leiders blijven zeggen dat de toekomstige generaties hen streng zullen veroordelen als ze nu niet in actie komen. De wetenschap is zeer duidelijk: we hebben de grenzen van de planeet overschreden.”

Maatschappelijke organisaties dringen er verder ook op aan om meer werk te maken van een adequaat financieel mechanisme om de verliezen en de schade door toedoen van extreem weer te vergoeden. Hiertoe werd tijdens de klimaattop in Polen (COP19) al een aanzet gegeven met het Warsaw International Mechanism (WIM) for Loss and Damage associated with Climate Change Impacts (Loss and Damage Mechanism).

“Als we van start gaan in Madrid willen we dat alle landen weten welke bijdrage ze zullen leveren voor deze klimaatfinanciering, met name als tegemoetkoming voor schade en opgelopen verliezen. Ook eisen we duidelijke regels aangaande de handel in emissierechten tussen landen”, zegt Robert Bakiika van de Oegandese ngo EMLI Bwaise Facility.