Wetenschappelijke doorbraak maakt rijst gezonder voor diabetici

Goed nieuws voor wie maar niet genoeg kan krijgen van rijst, maar zich zorgen maakt over de inname van suikers en koolhydraten. Het International Rice Research Institute (IRRI) heeft de genen ontdekt die verantwoordelijk zijn voor een lage of zelfs ultralage glycemische index.

De glycemische index, of GI, geeft een inschatting voor de snelheid waarmee iemands glucosegehalte in het bloed stijgt als die persoon koolhydraten heeft gegeten.
Met de ontdekking kunnen onderzoekers nu overal ter wereld populaire rijstvariëteiten omzetten naar rijst met een lage en ultralage GI. Dat kan door middel van conventionele teeltprogramma’s, waarvan het eerste opgezet wordt in de Filipijnen, zegt Ajay Kohli van het IRRI.

De aankondiging werd gedaan tijdens het zesde Internationale Rijstcongres in Manilla vorige week. De eerste rijst met een uiterste lage glycemische index werd tijdens het evenement getoond aan het publiek.

Bloedsuiker

De glycemische index is een schaal die voedingsmiddelen rangschikt van 0 tot 100 op basis van hun effect op het glucosegehalte in het bloed - de bloedsuikerspiegel. Hoe lager de GI van een bepaald voedingsmiddel, hoe minder invloed het heeft op je bloedsuikerspiegel. Omgekeerd kan voedsel met een hoge GI ervoor zorgen dat je suikerspiegel snel piekt. Pure suiker heeft bijvoorbeeld een score van 100.

Voedsel met een hoge GI verhoogt het risico op diabetes, obesitas en hart- en vaatziekten. Daarom is de eenheid een nuttig hulpmiddel om mensen met diabetes te helpen om gezonde beslissingen te nemen over hun dieet, en zo hun symptomen te beheersen.
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) was diabetes in 2019 de directe oorzaak van anderhalf miljoen sterfgevallen, waarvan 48 procent voor de leeftijd van zeventig jaar. De Internationale Diabetesfederatie schatte het aantal mensen met diabetes in 2021 op 537 miljoen. De organisatie verwacht dat in 2045 één op de acht volwassenen diabetes zal hebben.

Basisvoeding

Rijst is het basisvoedsel bij uitstek in meer dan honderd landen en van “bijna de helft van de wereldbevolking”, zegt Kohli. Drie van de vier dichtst bevolkte landen ter wereld - India, China en Indonesië - hebben rijst als voornaamste voedingsmiddel, samen wonen er meer dan 3 miljard mensen.
Traditioneel bevat rijst een aanzienlijke hoeveelheid koolhydraten en een hoge GI, afhankelijk van de variëteit.

Witte en kleverige soorten staan bekend om hun hoge GI. Bruine rijst heeft een lagere GI, maar het is ook veel duurder.
Een glycemische index onder de 45 beschouwt het IRRI als ultralaag, tussen de 46 en 55 geldt als laag. Boven de 70 is heel hoog. Veel van de populaire rijstvariëteiten hebben momenteel een GI tussen 70 en 92.

Het IRRI heeft nu een variëteit ontwikkeld met een GI-niveau van 44. De baanbrekende rijstsoort werd ontwikkeld vanuit de zogeheten Samba Mahsuri x IR36ae-variëteiten.
“Ik verwacht dat ze over een paar jaar op de Filipijnse markt verschijnen”, zegt Kohli.

Nog steeds opletten

“Vooral in de regio Azië-Pacific zijn er miljoenen mensen die noodgedwongen hun rijstinname beperken, alleen omdat ze toevallig diabetes hebben”, zegt Devinder Sharma, een van India’s meest toonaangevende experts op het gebied van voedselzekerheid. “Met ultralage GI-rijst op de markt zal de vrijheid om rijst te consumeren hopelijk worden hersteld.”
Rodrigo Angelo Ong waarschuwt echter dat de doorbraak niet betekent dat consumenten nu naar hartenlust rijst kunnen eten. De man staat aan het hoofd van het Filipijnse Instituut voor Traditionele en Alternatieve Gezondheidszorg,

“Als mensen meer rijst gaan eten alleen vanwege de lagere GI, schiet de ontdekking zijn doel voorbij”, zegt Angelo Ong. “Dezelfde regels gelden nog steeds; rijst in beperkte porties en een gematigde inname van koolhydraten.”

-
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen bij IPS-partner SciDev.