“Wereld mist historische kans op groen herstel na pandemie”

Toen de covid-pandemie zwaar uithaalde naar de wereldeconomie, hadden overheden wereldwijd de mond vol over een “groen herstel na corona”. Omdat naast corona ook de klimaatcrisis urgent was moesten investeringen in een fossielvrije en circulaire economie een impuls geven aan het economisch herstel. De pandemie zorgde voor een uniek momentum daartoe in politiek en maatschappij.

“Als reactie op een ongekende volksgezondheidscrisis hadden landen over de hele wereld gehoopt de kans op een groen en eerlijk herstel te grijpen na coivd-19”, schrijft Rana Adib, directeur van REN 21, in het voorwoord van het Renewables 2022 Global Status Report. “Helaas, en ondanks een recordgroei in de inzet van hernieuwbare energie in 2021, is deze historische kans verloren gegaan.”

Ongeziene energievraag

Er werd dus nooit eerder zoveel hernieuwbare energie-infrastructuur opgericht dan in 2021, maar de wereldwijde energievraag nam een hoge vlucht. Om aan die vraag te voldoen namen overheden hun toevlucht tot subsidies voor fossiele brandstoffen, zo blijkt uit het rapport. Maar liefst 18.000 miljard dollar aan investeringen in kool, olie of gas ondermijnden een groen herstel in 2021. Het resultaat: de grootste stijging van de CO2-uitstoot in de geschiedenis – een toename van meer dan twee miljard ton wereldwijd.

Op vlak van elektriciteit bijvoorbeeld kon de extra hernieuwbare capaciteit – 314,5 gigawatt, 17 procent meer dan in 2020 – de totale stijging van het elektriciteitsverbruik van 6 procent niet opvangen. Het totale aandeel van hernieuwbare energie in het wereldwijde eindverbruik is gestagneerd, stijgend naar slechts 11,7 procent in 2019 van 8,7 procent in 2009. In diezelfde periode steeg het eindverbruik van energie in China alleen al met 36 procent.

Transitie onbestaande

De conclusie van het rapport is dat de energietransitie simpelweg niet plaatsvindt, waardoor het onwaarschijnlijk is dat de cruciale klimaatdoelstellingen van dit decennium zullen gehaald worden. Een bijkomend gevolg is dat de uit de pan swingende prijzen van fossiele brandstoffen, verergerd door de Russische invasie van Oekraïne, tot “energiearmoede” leiden voor miljarden mensen, aldus het rapport.

“Het oude energieregime stort voor onze ogen in, en daarmee de wereldeconomie”, zegt Adib.

“Toch mogen onze reactie op de crisis en de klimaatdoelen niet met elkaar in conflict zijn. Hernieuwbare energiebronnen zijn het meest betaalbaar en de beste oplossing om schommelingen in de energieprijs aan te pakken.” Ze pleit ervoor om het aandeel hernieuwbare energie op te krikken en het globaal economisch en industrieel beleid daarop te baseren. “We kunnen een brand niet met meer vuur bestrijden”, aldus Adib.