Hittegolf in Siberië deed methaanuitstoot pieken

Klimaatwetenschappers waarschuwen al langer voor zogenaamde feedback-loops, terugkoppelingseffecten die de klimaatverandering aanzwengelen. Methaan uit permafrost - permanent bevroren grond - is daar een schoolvoorbeeld van: hogere temperaturen doen de permafrost smelten, waarbij methaan vrijkomt en de klimaatverandering verder aanzwengelt.

“Methaan is bijzonder gevaarlijk omdat het opwarmingspotentieel vele malen hoger is dan dat van CO2”, zegt professor Nikolaus Froitzheim, de geoloog aan de Universiteit van Bonn die het onderzoek leidde. De Siberische permafrost bevat enorme hoeveelheden methaan, zoveel zelfs dat  sommigen spreken van een “tikkende methaanbom”.

Kalksteen

Ook de nieuwe studie in Proceedings of the National Academy of Sciences doet vrezen voor grote gevolgen bij een verdere opwarming. Vroegere prognoses schatten de impact van de  ontdooiende permafrost tegen 2100 op “slechts” 0,2 graad Celsius, maar die hadden enkel betrekking op emissies door organische materialen in de permafrost zelf.

De Duitse onderzoekers vertrokken vanuit satellietspectroscopie van methaanconcentraties en vergeleken die met geologische kaarten. Zo ontdekten ze significant verhoogde concentraties in twee gebieden in Noord-Siberië, die allebei veel kalksteenformaties bevatten.

Scheuren

“De bodemlaag in die gebieden is erg dun of onbestaand, waardoor methaanuitstoot uit organisch bodemmateriaal onwaarschijnlijk is”, zegt Froitzheim.

De wetenschappers vermoeden dat scheuren en grotten in de bodem, die normaal geblokkeerd zijn door een mengsel van ijs en gashydraat, doorlatend werden door de opwarming. “Als gevolg daarvan kan aardgas, voornamelijk methaan uit reservoirs in en onder de permafrost, het aardoppervlak bereiken", zegt hij.

De wetenschappers zijn nu van plan om die hypothese verder te onderzoeken om erachter te komen hoeveel en hoe snel aardgas kan vrijkomen. “De geschatte hoeveelheden aardgas in de ondergrond van Noord-Siberië zijn enorm”, zegt Froitzheim. “Wanneer delen hiervan aan de atmosfeer worden toegevoegd bij het ontdooien van de permafrost, kan dat dramatische gevolgen hebben voor het toch al oververhitte mondiale klimaat.”