Regen bepaalt dierenvriendschappen in de savanne

Een jaar lang deden wetenschappers van de Universiteit van Liverpool onderzoek naar het samenleven van twaalf diersoorten op de Masai Mara-grasvlakten in Oost-Afrika, waaronder buffels, giraffes, zebra’s, gnoes, struisvogels en wrattenzwijnen. Ze wilden nagaan of de samenlevingsvormen veranderden tussen het droge en natte seizoen.

“In het wild bestaat een diersoort altijd als onderdeel van een gemeenschap van andere dieren die een impact hebben op hun overlevingskansen”, zegt Jakob Bro-Jørgensen van het  Institute of Integrative Biology. “Die interacties zijn cruciaal wat betreft de bescherming van de dieren: als we ons enkel richten op een enkele, afzonderlijke diersoort dan kunnen we de bal helemaal mis slaan.”

Neerslag

Uit het onderzoek in Philosophical Transactions of the Royal Society B blijkt dat alle herbivoren in de savanne een veranderend patroon tonen als het aankomt op hun sociale keuzes. Neerslag bleek een bepalende factor bij de helft van de mogelijke combinaties.

Volgens de onderzoekers kan dat met verschillende factoren te maken hebben, waaronder migratie van soorten, klimaatadaptatie of voedselvoorkeuren. Zo biedt de grote trek door gnoes tijdens het droge seizoen welkome sociale partners voor sommige soorten, zoals de zebra, maar wordt die vermeden door andere soorten zoals de buffel. Andere combinaties, zoals die van gazellen, struisvogels en wrattenzwijnen, vormen zich tijdens het droge seizoen maar gaan uiteen als de regens beginnen.

Impact van de mens

“Uit onze studie blijkt dat de dramatische veranderingen die de mens momenteel veroorzaakt aan het milieu, door klimaatverandering, jacht of vernieling van de habitat waarschijnlijk indirecte consequenties heeft voor de veranderende dynamiek van de ecologische gemeenschappen”, zegt Bro-Jørgensen.

“Dat kan een onverwachte daling veroorzaken in sommige populaties als de band met andere diersoorten wordt verbroken. Het is vooral zorgwekkend als dieren plots met nieuwe omstandigheden moeten kampen die buiten de grenzen vallen van wat de evolutie ze heeft bijgebracht om mee om te gaan.”

De wetenschappers willen nu ook de links met roofdieren in kaart brengen en de patronen die verschillende diersoorten ertoe aanzetten om samen te migreren in groep.