Sierra Leoonse president Bio krijgt voordeel van de twijfel

Na zijn verkiezing vorig jaar begon Bio met een grootschalig onderzoek naar corruptie en mismanagement onder de APC-regering van ex-president Ernest Bai Koroma.

Naar aanleiding van dat onderzoek worden nu door het openbaar ministerie beschuldigingen tegen voormalige functionarissen onderzocht. Ex-vicepresident Victor Bockarie Foh en voormalig minister Minkailu Mansaray beloofden eerder al geld dat ze gestolen hadden, terug te geven.

Ebolageld gestolen

Corruptie raakt een open zenuw in Sierra Leone, een land dat erg arm is ondanks de natuurlijke rijkdommen. Met een ander bestuur zouden die natuurlijke rijkdommen een garantie kunnen zijn voor een degelijke levensstandaard voor de 7,5 miljoen inwoners. Voormalige regeringsfunctionarissen zouden ook geld gestolen hebben dat bestemd was voor slachtoffers van ebola en rampen met modderstromen enkele jaren geleden.

Levi Fofana, inwoners van Freetown, geeft de stemming goed weer als hij zegt dat Bio "op het juiste moment" kwam. "De inwoners van Sierra Leone zijn voorgelogen door de APC. Die heeft een failliet land gecreëerd waar zwendelaars in pakken en Afrikaanse kledij straffeloos hun macht misbruikt hebben", zegt hij.

Hoewel ex-president Koroma de anticorruptiekoers een "heksenjacht" noemt, zijn gewone burgers er enthousiast over. Ze hopen dat ook Koroma, zijn naaste familie en kennissen grondig doorgelicht worden, omdat die "van de ene op de andere dag miljonair zijn geworden."

IMF en Wereldbank

Bio was leider van de voormalige militaire junta die de macht overdroeg aan een democratisch gekozen regering na de verkiezingen in 1996. Hij geeft dit West-Afrikaanse kustland, dat in de jaren 1990 leed onder een verwoestende burgeroorlog, nieuwe hoop. De oorlog verwoestte de economie en de tienjarige hegemonie van de APC wordt geassocieerd met corruptie en economische neergang.

Bio stelde onder meer betere controles in op geldstromen binnen de overheid. Zijn beleid viel in goede aarde bij het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Dat keurde een nieuw, tweejarig steunprogramma ter waarde van 172 miljoen dollar goed. De Wereldbank zegde 325 miljoen dollar steun toe. De relatie van beide instituten met de vorige regering werd steeds moeizamer, met als gevolg dat het IMF in 2017 zijn programma opschortte. President Bio noemde beide instellingen "een noodzakelijk kwaad.”

Zijn ambitieuze vijfjarenplan, dat 8 miljard dollar kost, werd in februari gepresenteerd en positief ontvangen door het IMF en de Wereldbank. Enkele pijlers zijn de ontwikkeling van menselijk kapitaal en infrastructuur en de groei van de landbouwproductie. In dat geval gaat het met name om rijst. Tot in de jaren 1970 was dat een exportproduct van Sierra Leone, maar nu slokt de import ervan kostbare buitenlandse valuta op.

Gendergeweld

Voor de meeste rapporten geldt dat er ook minder goede beoordelingen op staan. Het land presteert bijvoorbeeld slecht op het gebied van gendergeweld tegen vrouwen en meisjes. De cijfers daarover zijn niet rooskleurig.

Volgens de politiestatistieken waren er 632 meldingen van verkrachting of aanranding in 2012. Vorig jaar steeg dat naar het astronomische aantal van 8.505. Meer dan 70 procent van de slachtoffers waren meisjes jonger dan vijftien jaar. Hoewel de regering de crisis erkent en wetgeving heeft aangenomen waarin voor de "penetratie van minderjarigen" levenslange gevangenisstraffen in het vooruitzicht worden gesteld, is het nog de vraag hoe effectief die wetgeving zal zijn.

President Bio heeft aangegeven dit als een zeer dringend probleem te ervaren en het te zien als meer dan een verplichting om er iets aan te doen. "De bescherming en deelname van vrouwen en meisjes aan onze maatschappij is van essentieel belang voor ons bestaan en onze vooruitgang als land", zei hij hierover.

Verstandshuwelijk

Hoewel Bio het probleem geërfd heeft van zijn voorganger, zal het zijn imago geen goed doen als het seksueel geweld niet afneemt. Waarnemers maken zich ook zorgen over de arrestatie vorig jaar van een man die een demonstratie leidde tegen het stopzetten van de subsidies op benzine en kerosine. Hij werd later zonder aanklacht weer vrijgelaten.

Mensenrechtengroepen riepen de regering daarna op om het recht op vreedzaam protest te respecteren. "Het IMF heeft tegen Bio gezegd dat de brandstofprijs omhoog moest", zei demonstrant Fatmata Bangura

Uit de lof die Bio na zijn eerst jaar toegezwaaid krijgt, worden twee dingen duidelijk. Het eerste is dat hij een verstandshuwelijk heeft gesloten met het IMF en de Wereldbank. Het tweede is dat, als Bio na deze veelbelovende start door wil gaan op de goede weg, hij over de gave moet beschikken zowel het volk als zijn 'huwelijkspartner' tevreden te houden.