Syfilis blijft hardnekkig in Afrika

Syfilis is een zeer besmettelijke en gevaarlijke soa, maar kan goed worden behandeld met penicilline. De ziekte is wereldwijd sterk teruggedrongen, maar die strijd verloopt niet overal even snel, blijkt uit het Antwerpse onderzoek op basis van routinetests bij zwangere vrouwen.

In de meeste onderzochte landen was het aantal zwangere vrouwen met syfilis al voor de komst van penicilline afgenomen tot minder dan 1 procent. Maar vooral in Afrika ten zuiden van de Sahara blijft de ziekte hardnekkig: in tien Afrikaanse landen heeft 1 op 20 zwangere vrouwen de ziekte. Buiten Afrika is dat enkel het geval op de Salomonseilanden en in Papoea-Nieuw-Guinea.

Liberia (11,8 procent), Malawi (10,1 procent) en Somalië (8,7 procent) vormen de top drie. De wetenschappers hebben ook onderzocht of er verbanden waren tussen de syfilisprevalentie en factoren als toegang tot efficiënte opsporing en behandeling, uitgaven in de gezondheidszorg of het bruto binnenlands product, maar zonder succes. De enige duidelijke correlatie is die met de locatie: Afrika ten zuiden van de Sahara.

Aids

In eerder onderzoek toonden de onderzoekers al een sterke correlatie aan tussen de prevalentie van syfilis, herpes en hiv. De syfilis- en herpescijfers van voor de hiv-epidemie voorspelden in welke landen ernstige hiv-epidemieën zouden gaan doormaken.

“Om het gevaar van syfilis, herpes en hiv in Zuidelijk Afrika te bestrijden, is meer onderzoek nodig naar de gezamenlijke risicofactoren die het mogelijk maken dat de drie soa’s zich makkelijker verspreiden", zegt Chris Kenyon, hoogleraar aan het ITG en auteur van de studie. "Herpes is een onbehandelbare aandoening, dus het ligt waarschijnlijk niet aan verschillen in behandeling. Het beschikbare bewijsmateriaal wijst eerder naar intensieve en onderling verbonden seksuele netwerken als plausibele verklaring."

Europa

Ook in Europa is syfilis aan een opmars bezig, met name onder homomannen, blijkt uit nieuwe gegevens van het European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC). Het surveillance-systeem bracht in België 1238 nieuwe gevallen aan het licht in 2014, vergeleken met 1030 gevallen in 2013 en 778 gevallen in 2012. Om die cijfers in perspectief te plaatsen: België rapporteert 1238 gevallen op een totale bevolking van ongeveer 11,2 miljoen mensen, terwijl sommige landen in Zuidelijk Afrika te maken hebben met meer dan vijf gevallen per 100 inwoners.

“Hier in België zien we minder angst voor hiv en meer risicogedrag op seksueel gebied, voornamelijk onder mannen die seks hebben met mannen. Misschien heeft ook betere screening een invloed op de syfilis-cijfers. De voornaamste boodschap blijft dat veilige seks heel belangrijk is,” aldus Kenyon.