Nepal moet rampgevoelige gebieden in kaart brengen

Op 2 augustus was het opnieuw zover. In het gehucht Jure, op zo'n 100 km ten noorden van de Nepalese hoofdstad Kathmandu, kostte een aardverschuiving het leven aan 155 mensen. De Nepal Red Cross Society, gelieerd aan het Internationale Rode Kruis, spreekt van de grootste ramp in de geschiedenis van Nepal.

Gevreesd wordt ook dat het kunstmatige meer, als gevolg van blockages in de rivier Sunkoshi, het zal begeven en omringende dorpen onder kan water zetten. Daarom vragen experts met aandrang aan de regering om gevaarlijke gebieden in kaart te brengen en het beheer van natuurrampen te integreren in haar economische en ontwikkelingsplannen.

Dat zou namelijk een verschil tussen leven en dood betekenen voor de armste inwoners van het Zuid-Aziatische land, die vaak gedwongen wonen in de meest kwetsbare gebieden. Bij rampen raken deze gemeenschappen dakloos en gewond, en worden ze beroofd van het stukje landbouwgrond waarmee ze konden overleven.

Risicobeperking

Volgens de Wereldbank maken steile hellingen, actieve seismische zones, hevige moessonregens en de bergachtige topografie van Nepal een hotspot voor natuurrampen.

De allerarmsten, die meestal op landbouw zijn aangewezen, leven op steile hellingen waar zich aardverschuivingen voordoen – of in laaggelegen gebieden, die dan weer overstromingsgevoelig zijn. Ze hebben bijna geen middelen om het na een natuurramp opnieuw te proberen, zegt het VN-Ontwikkelingsprogramma (UNDP).

"In veel gevallen zijn gemeenschappen in risicovolle gebieden ook armer, en hebben ze niet de mogelijkheid om te verhuizen", verklaart ook Moira Reddick, coördinator van het Nepal Risk Reduction Consortium (NRRC), dat samenwerkt met de Nepalese regering. NRRC pleit er volgens Reddick al lang voor om risicobeperking op te nemen in de armoedebestrijdingsprogramma's van de overheid.

Relocatie

Volgens officiële cijfers hebben aardverschuivingen hier in de voorbije dertig jaar 4511 doden gemaakt en 18.141 huizen verwoest. Zonder veel steun van de regering probeert het middenveld de nodige hulpverlening voor de getroffen bevolking te organiseren.

Dinanath Sharma van de ngo Practical Action zegt dat zijn organisatie al verschillende keren heeft geprobeerd om gemeenschappen naar veiligere oorden te verhuizen. Maar het ontbreekt hen aan een omvattend relocatieplan.

"We verhuizen niet voor de regering ons een plek vindt die vruchtbaar is", getuigt een moslimboer uit het afgelegen dorp Banke, op 600 km zuidwestelijk van de hoofdstad. Het is een vaak gehoorde eis in de Nepalese dorpen, vooral in die aan de oevers van de Rapti-rivier, een van de grootste van het land die in het afgelopen decennium al grote overstromingen heeft veroorzaakt.

Verschillende families vertellen aan IPS dat ze soms tijdelijk verhuizen naar dorpen die verder van de rivier liggen tijdens het regenseizoen, maar dat ze altijd terugkeren wanneer de regen afneemt.

Waarschuwingssysteem

Wie Nepals zwakke plekken kent, verbaast zich over het feit dat de regering niet bereid is om uitgebreide programma's rond risicobeperking op te zetten. Het International Centre for Integrated Mountain Development (ICIMOD) bijvoorbeeld bestudeert al dertig jaar de fragiele bergecosystemen in de Himalaya. Het stelde onder meer vast dat de Sunkoshi-vallei kwetsbaar is omwille van een zwakke geologische formatie en steile topografie, in combinatie met hevige regen.

Monitoring en een waarschuwingssysteem hadden de tragedie begin augustus gemakkelijk kunnen vermijden, menen experts. De regering zou nu toch een werkgroep hebben opgericht om zich op lange termijn beter voor te bereiden op rampen.

"Om de veiligheid van de dorpelingen te garanderen moet de regering geologische studies laten uitvoeren, die niet alleen de gevaarlijke gebieden in kaart brengen maar ook veilige plaatsen aanduiden waarnaar hele dorpen verhuisd kunnen worden", verklaart Ram Sharma, voorzitter van de nieuwe werkgroep en directeur van het Departement van Hydrologie en Meteorologie.