"Geen onafhankelijk Chinees auteur op Londense boekenbeurs"

In een brief aan de British Council en de Boekenbeurs van Londen zegt Bei Ling, oprichter van het Independent Chinese PEN Centre (ICPC), "verbaasd te zijn dat geen onafhankelijke literatuurstem of schrijver in ballingschap uit China vertegenwoordigd is op het programma van de London Book Fair." PEN is een wereldwijde auteursvereniging die ijvert voor vrije meningsuiting en zich inzet voor vervolgde schrijvers.

Censuur

De delegatie van 31 Chinese schrijvers is samengesteld door de Chinese Schrijversassociatie, die onder toezicht staat van de Chinese overheid.

"Het is ook schokkend dat de London Book Fair samenwerkt met de Algemene Administratie voor Pers en Publicatie (die toeziet op de Chinese Schrijversassociatie), het ministerie dat net verantwoordelijk is voor de censuur", zegt Bei Ling. De boekenbeurs mag advies vragen aan de Chinese overheid, zegt hij, maar ze moet nadien "tonen dat ze onafhankelijk is in plaats van gemanipuleerd te worden."

De London Book Fair loopt van 16 tot 18 april en heeft dit jaar China als eregast.

Frankfurter Buchmesse

De polemiek brengt de Frankfurter Buchmesse van 2009 in herinnering. Toen werden Bei en onderzoeksjournalist Dai Qing van de lijst van geïnviteerde auteurs geschrapt onder druk van China. Na heel was mediaheisa mochten de twee dan toch komen, waarop officiële Chinese vertegenwoordigers ervandoor gingen.

In Londen worden pogingen ondernomen om de officiële Chinese lijst te counteren. Bei zal het ICPC vertegenwoordigen op de stand van een uitgever uit Hong Kong. De Engelse afdeling van PEN hield op 29 maart een eigen activiteit, China Inside Out, voor auteurs die niet geïnviteerd zijn voor de London Book Fair.

Belangrijkste schrijvers

Auteurs die wel deel uitmaken van de officiële delegatie, klagen dat de heisa de aandacht afleidt van de literatuur. Alice Xin Liu, uitgever van Pathlight, een nieuw Engelstalig literair tijdschrift met vertalingen van belangrijke hedendaagse schrijvers uit China, zegt dat op de Londense boekenbeurs veel van de belangrijkste auteurs te zien zullen zijn.

Als voorbeelden noemt ze Bi Feiyu, winnaar van de Man Asian Literary Prize in 2010, en Han Dong, auteur van Banished!, een roman over de Culturele Revolutie.

"Het is dus allemaal niet zo zwart-wit. Het onderscheid dat Bei aanbrengt is altijd veel te scherp", zegt de in Beijing wonende vertaler en redacteur.

Hij vindt het belangrijk om naar auteurs in ballingschap te luisteren, maar "de grote meerderheid van de bevolking leest geen auteurs zoals hem. Ze lezen auteurs zoals Mo Yan en Sheng Keyi, die wel naar de beurs gaan." Niettemin hoopt hij nog steeds dat een onafhankelijk schrijver of schrijver in ballingschap aan de officiële delegatie zal worden toegevoegd.