Nieuwe president Peru laat gedwongen sterilisaties onderzoeken

"Humala zal het akkoord van de Peruaanse staat met de Inter-Amerikaanse Mensenrechtencommissie naleven: de zaak van de vrouwelijke en mannelijke slachtoffers van sterilisatie blijft niet onbestraft, we beschouwen dit als een misdaad tegen de menselijkheid ", zegt Aída García Naranjo.

Toen Alberto Fujimori president was (1990-2000), probeerde hij de armoede terug te dringen via chirurgische sterilisatie-ingrepen (afbinding van de eileiders en vasectomie) bij duizenden arme Peruanen, vooral in de Andes.

Het akkoord met de Inter-Amerikaanse Mensenrechtencommissie, een orgaan van de Organisatie van Amerikaanse Staten, dateert uit 2003 en bepaalt dat de daders van de gedwongen sterilisatie gestraft moeten worden. In 2010 had de Peruaanse regering aangekondigd dat het openbaar ministerie dat de zaak had geseponeerd.

Van 1993 tot 2000 werd bij 346.219 vrouwen en 24.535 mannen een sterilisatie uitgevoerd, volgens cijfers van het ministerie van Volksgezondheid. De helft daarvan gebeurde alleen al in 1996 en 1997, toen ook leger en politie aan deze operatie meewerkten.

Keiko Fujimori

De zaak beheerste de campagne van de presidentsverkiezingen, die zondag eindigde met de overwinning van de links-populistische Ollanta Humala. Zijn tegenstrever was de rechtse politica Keiko Fujimori, dochter van de voormalige president.

Humala wees er in zijn campagne onder meer op dat Keiko Fujimori Alejandro Aguinaga in haar team had. Aguinaga was minister van Volksgezondheid geweest in 1999 en 2000. In die hoedanigheid had hij eveneens opdracht gegeven tot de uitvoering van het omstreden programma voor gezinsplanning.

Humala vermeldde niet dat Keiko Fujimori nog een andere voormalige minister van Volksgezondheid in haar equipe had, Marino Costa (1996-1999). De derde ex-minister die beschuldigd wordt in deze zaak, is Eduardo Yong Motta (1994-1996).
Keiko Fujimori had op Humala's kritiek geantwoord dat de zaak gesloten was, dat er een onderzoek was geweest naar Aguinaga en dat hem niets kon worden aangewreven. Bovendien was er in Peru nog geen enkele rechtszaak geweest rond het gezinsplanningprogramma van haar vader.

Eileiders afgebonden

"De aankondiging van Humala voedt de hoop dat er gerechtigheid komt voor al die vrouwen die zoals ik misleid werden door de regering van Fujimori, toen men ons zei dat onze levenskwaliteit zou verbeteren door de sterilisatie, terwijl het omgekeerde uiteindelijk het geval was", zegt de 44-jarige Ligia Ríos Lizárraga, moeder van drie kinderen.

"Om mij te steriliseren hebben ze in 1997 mijn laatste zoon gedood. Ze hebben mijn eileiders afgebonden zonder mij te vertellen dat ik toen zwanger was. Sindsdien is mijn leven een complete hel."

"Om de zoveel tijd krijg ik bloedingen, ik ben net terug uit het ziekenhuis waar ze mij met spoed hebben moeten behandelen." Ríos Lizárraga zegt dat ze naar de rechtbank gestapt is maar dat er nooit een zaak van kwam. "Als ik na veertien jaar lijden hoor dat mijn zaak en die van andere vrouwen herzien zal worden, dan verlicht dat de pijn enigszins. Ik hoop dat ik nog leef wanneer ze de schuldigen straffen.