Tunesiërs begraven Arabische Lente voorgoed met nieuwe grondwet
Kais Saied, de Tunesische president heeft met een referendum de macht naar zich toegetrokken - Foto: Wikimedia Commons
BRUSSEL, 27 juli 2022 (IPS) -
De Tunesische bevolking heeft in een referendum - met lage opkomst maar een overweldigende meerderheid - een nieuwe grondwet goedgekeurd die de macht van president Kais Saied consolideert. Volgens critici keert het land daarmee terug naar het autoritair bewind van voor de Arabische Lente.
Bijna 95 procent van de kiezers stemde maandag voor de nieuwe grondwet, maar minder dan een derde van de stemgerechtigden daagde op in het stemhokje. De volksraadpleging werd dan ook geboycot door de oppositie, die het resultaat “ongeloofwaardig” noemt.
Premier Kais Saied, die in 2019 verkozen werd, riep in juli van vorig jaar de noodtoestand uit. Daarmee stuurde hij regering en parlement wandelen, en eigende hij zichzelf verregaande bevoegdheden toe.
Het referendum van afgelopen maandag verandert het politiek systeem van een - zij het gebrekkige - parlementaire democratie naar een constellatie waarbij de president de touwtjes strak in handen heeft.
Hoogste autoriteit
Volgens een doorlichting van de wettekst door de Internationale Federatie voor Mensenrechten (FIDH) markeert de grondwet een duidelijke breuk met het parlementair systeem, en wordt de rechterlijke macht aanzienlijk afgezwakt.
De president krijgt nagenoeg absolute macht als hoofd van het leger en met bevoegdheden om eenzijdig wetten goed te keuren en referenda in te richten. Het maakt van Saied de hoogste autoriteit van de staat, en stelt hem in staat om alle andere instellingen te ontbinden zonder enige verantwoordingsprocedure.
Iets meer dan tien jaar nadat Tunesiërs de eerste massa-opstand hebben ontketend waarbij een langzittende Arabische autocraat werd afgezet - en daarbij de zogeheten Arabische Lente inluidden - is dus een nieuwe sterke man opgestaan.
“We erkennen bitter dat dit een stap achteruit is na alles wat de Tunesiërs hebben bereikt sinds ze in 2011 in opstand kwamen tegen het Ben Ali-regime voor sociale rechtvaardigheid, gelijkheid, waardigheid en vrijheden zoals de scheiding der machten”, schrijft de FIDH in haar analyse.
Economische malaise
In het decennium na de Tunesische opstand is de jonge democratie er echter nooit in geslaagd om de voornaamste eisen van de revolutie - aanpak van corruptie, hoge inflatie en werkloosheid - in te willigen. Het bbp per hoofd van de bevolking ligt nu bijvoorbeeld lager dan in 2011. Volgens onderzoek lagen bezuinigingsmaatregelen, doorgevoerd in opdracht van de Europese Unie en internationale instituten zoals het Internationaal Monetair Fonds (IMF), mee aan de basis van dat falen.
Daardoor is het land sterk verdeeld over de autocratische neigingen van Kais Saied. Sinds hij vorig jaar de noodtoestand afkondigde, kwamen veel Tunesiërs op straat in zowel voor- als tegendemonstraties over zijn persoon.
Intussen is de Tunesische economie in een rampzalige toestand, de chronische problemen zijn uitvergroot door de impact van de Oekraïnecrisis. Het land is meer dan ooit afhankelijk van noodleningen van het IMF en EU-landen. Of een sterke man met verzwakte staatsinstellingen de ontberingen van de Tunesiërs kan verlichten, zal moeten blijken.
27 juli 2022 - 12:04
Meer nieuws
Vervuiling met PFAS blijft in Afrika vaak onder de radar maar is er net zo urgent als in industrielanden. Dat schrijven de onderzoekers Patrick Ssebugere, Ashirafu Miiro and Oghenekaro Nelson Odume. Ze pleiten voor scherpere regelgeving, handhaving en aangepast onderzoek naar methoden om de chemicaliën te verwijderen.
Israël is de zesde inval in Libanon gestart sinds 1978. Vanessa Newby, assistent-hoogleraar aan de Universiteit van Leiden, schetst de tijdlijn van wat een oneindig conflict lijkt.
Honderden Tunesiërs zitten de facto levenslange gevangenisstraffen uit omdat ze ongedekte cheques hebben uitgeschreven, zegt Human Rights Watch (HRW). Volgens de Tunesische wetgeving is dat een vorm van fraude, maar vaak gaat het gewoon om mensen die hun schuld niet konden afbetalen.
Uit onderzoek van het gerenommeerde Peace Research Institute Oslo (PRIO) blijkt dat voorlichtingscampagnes die waarschuwen voor de risico’s van illegale migratie zelden de wens om te vertrekken doen afnemen. In plaats daarvan hebben ze vaak het tegenovergestelde effect.
Voor elke verkochte platvis sterven gemiddeld 38 zeedieren in de netten die terug in zee worden geworpen, blijkt uit onderzoek in Nederland. Dat heeft veel te maken met de bodemsleepnetten.
De komende 25 jaar worden doorslaggevend voor de armste landen ter wereld, zegt de Wereldbank. Ze trappelen al jaren ter plaatse, maar mede door de energietransitie duiken er nu kansen op.
Goed nieuws voor wie een elektrische auto bezit: de batterij kan tot 40 procent langer meegaan dan de verwachte levensduur, zegt de Universiteit van Stanford. Doorsnee gebruik is veel zachter voor de batterij dan de labotests die de levensduur inschatten.
Chinese wetenschappers hebben een filter ontwikkeld op basis van katoen en het rugschild van inktvissen, die tot 99,9 procent van microplastics uit water zuivert. Ze hopen dat het concept kan worden opgeschaald voor gebruik in de realiteit.
Selecteer een continent
voor meer nieuws
Doorzoek ons archief
