Luchtvervuiling verhoogt kans op antibioticaresistentie

De studie van Hong Chen, een professor aan de Zhejiang Universiteit in China, nam twee decennia in beslag en vond plaats in meer dan honderd verschillende landen.

Het onderzoek bracht aan het licht dat PM2.5, de schadelijke deeltjes van 2,5 micrometer in vervuilde lucht, resistente bacteriën kunnen bevatten en via inademing de luchtwegen van mensen binnendringen.

PM2.5 wordt uitgestoten door onder meer de industrie, het verkeer en de verbranding van hout.

Overmatig gebruik

Antibioticaresistentie is een van de grootste bedreigingen voor de volksgezondheid en veroorzaakt naar schatting de dood van 1,3 miljoen mensen per jaar. De belangrijkste factor die bijdraagt aan resistentie is het overmatige gebruik van antibiotica.

Maar ook luchtvervuiling is een bedreiging waar we niet licht overheen zouden mogen gaan, stelt Chen. Blootstelling aan vervuilde lucht wordt immers gelinkt aan een verhoogde kans op astma, hartaandoeningen en longkanker.

Volgens de onderzoekers verspreiden de antibioticaresistente bacteriën zich door de lucht, bijvoorbeeld doordat ziekenhuizen, boerderijen en rioolzuiveringsinstallaties ze uitstoten.

“Antibioticaresistentie en luchtvervuiling behoren allebei op hun eigen manier tot de grootste gevaren voor de volksgezondheid”, zegt Chen op de nieuwssite Ynetnews.com. “Tot nu toe hadden we geen duidelijk beeld van de link tussen die twee, maar deze studie wijst uit dat de voordelen van het verminderen van luchtvervuiling tweeledig zijn: niet alleen is gezonde lucht sowieso beter voor iedereen, het kan ook een belangrijke rol spelen in de strijd tegen antibioticaresistente bacteriën.”

Link met luchtvervuiling

In totaal verzamelden de onderzoekers tussen 2000 en 2018 een totaal van 11,5 miljoen onderzoeksstalen. Uit de analyses bleek dat voor elke 10 procent toename van de luchtvervuiling de antibioticaresistentie toenam met gemiddeld 1,1 procent. Het verband werd in de loop der jaren steeds sterker: een toename van PM2.5 leidde tot een nog grotere toename van de antibioticaresistentie. De analyse linkt maar liefst 480.000 overlijdens in 2018 aan antibioticaresitentie door luchtvervuiling.

Hoewel antibiotica levens redden, waarschuwden experts meer dan tien jaar geleden al dat het wijdverspreide gebruik van antibiotica zou leiden tot resistentie van bacteriën. Op dit moment hebben veel infectieziekten geen effectieve behandeling meer als gevolg van deze resistentie.

Volgens gegevens van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) uit 2017 werd het hoogste antibioticagebruik geregistreerd in het Verre Oosten, waar elk kind gemiddeld 3,5 antibioticabehandelingen per jaar krijgt.

In de Verenigde Staten en Oost-Europa krijgen kinderen gemiddeld zo'n 1 tot 1,5 antibioticabehandelingen per jaar, terwijl in Scandinavische landen het gebruik van antibiotica het sterkst daalt. Daar krijgen kinderen gemiddeld 0,5 of zelfs minder behandelingen per jaar.