Drones onthullen verwoesting habitat monarchvlinder

De houtkap vond plaats in Monarchvlinder Biosfeerreservaat. Tien hectare voor de vlinders belangrijke bomen werd daar in het afgelopen jaar gekapt, volgens een rapport dat deze maand verscheen in American Entomologist.

Hoofdauteur Lincoln Brower van het Sweet Briar College, die monarchvlinders in de regio al sinds 1977 bestudeert, noemt de houtkap een "catastrofe." De populatie monarchvlinders is in de afgelopen twintig jaar met meer dan 90 procent gedaald. Grootschalige landbouw in het Middenwesten van de VS is nefast voor de zijdeplant, het belangrijkste voedsel voor de rupsen van de monarchvlinder. In de winter trekken de vlinders met miljoenen naar Mexico.

Drone

Brower en zijn medeonderzoekers vernamen het nieuws over de ontbossing ongeveer een jaar geleden van milieuactivisten. Het reservaat liet echter geen onderzoekers toe om de schade te onderzoeken, met als argument veiligheidsoverwegingen. Ze zetten daarom een plaatselijke filmmaker in, die een drone over het gebied liet vliegen. Daardoor werd duidelijk op welke schaal gekapt was. Aanvullende satellietbeelden bevestigden de schade.

Brower vroeg zich af hoe deze illegale activiteit onopgemerkt kon blijven. "Tien hectare is veel hout", zegt hij. "Je kunt niet ongemerkt met grote trucks al dit hout weghalen. Dat roept vragen op over het beheer van het reservaat."

De miljoenen vlinders die elk jaar naar het zuiden vliegen om de winter door te brengen in het reservaat, vormen daar kolonies die hooguit 1 tot 2 hectare beslaan. Ze zoeken beschutting in pijnbomen en sparren.

Dezelfde bomen die de vlinders beschermen, worden echter ook gekapt voor het hout. Het gekapte gebied bevindt zich buiten de belangrijkste habitat van de vlinder in de winter, maar vormt wel een kritiek deel van de bufferzone. Die bufferzone helpt bij het handhaven van het klimaat en beschermt de kolonies tegen te hoge of te lage temperaturen.

Hevige storm

Het ontboste gebied speelt ook een belangrijke rol bij de voorbereiding van de monarchvlinder voor de terugvlucht naar de VS en Canada, over een afstand van zo'n 4000 kilometer. Als het weer warmer wordt, gaan de vlinders naar lager gelegen gebieden. Het gekapte gebied zit precies op die route, iets ten zuiden van de meest recente kolonies. "Ze hadden geen slechtere plek kunnen uitkiezen om te kappen", zegt Brower. "De vlinders gaan precies door het ontboste gebied."

De bufferzone, die in het verleden al vaker te maken kreeg met houtkap, is daardoor al minder goed in staat de vlinders te beschermen. In maart ging er een hevige storm over het gebied die miljoenen vlinders doodde die op het punt stonden hun jaarlijkse migratie naar het noorden te beginnen.

"Het waaide zo hard dat de temperatuur in het hele gebied hetzelfde werd", zegt Brower. "De bescherming van het microklimaat door de bomen was volledig geëlimineerd." Experts weten niet precies hoeveel vlinders de storm niet overleefd hebben. De schattingen lopen uiteen van 30 tot 50 procent.

Brower zegt dat nieuw verlies van bomen in de bufferzone het waarschijnlijker maakt dat er in de toekomst vaker massasterftes zoals in maart zullen voorkomen. "De wind blaast door de bomen in de gekapte gebieden", zegt hij. Hij heeft nog niet onderzocht of de illegale houtkap in het afgelopen jaar heeft bijgedragen aan de sterfte in maart. Dat hangt onder meer af van de windrichting, maar het zou volgens hem goed kunnen dat de houtkap een rol gespeeld heeft.

Sarina Jespen, directeur van het Programma voor Bedreigde Soorten van de Xerces Society for Invertebrate Conservation, zegt dat de houtkap een continu probleem vormt voor de monarchvlinder. Veel natuurbeschermingsmaatregelen van de afgelopen jaren, richtten zich op kwesties als het verdwijnen van de zijdeplant en pesticidengebruik. "Er komen steeds vaker berichten over illegale houtkap. Deze kwestie moeten we niet vergeten."