Kinderen worden kostwinners in conflict in Jammu en Kasjmir

Ahmad Mubeen was negen jaar oud toen zijn moeder hem zei dat hij in een garage moest gaan werken voor een paar duizend Indiase roepies. Ze had geen andere keuze nadat zijn vader, een arbeider, gedood was tijdens een van de protestacties tegen India in 2008.

Dus leerde Ahmad motoren repareren en banden plakken in plaats van de lessen te volgen op school. “’s Winters was het ijskoud in de garage en ik kon tegen niemand klagen over die beproevingen”, zegt de nu 20-jarige jongeman. Hij baat een winkel uit in Srinagar, de hoofdstad van de deelstaat Jammu en Kasjmir.

Opstand tegen India

Overal in Kasjmir zie je kinderen die hetzelfde meemaken als Ahmad, doordat de kostwinner van het gezin sneuvelt in de conflicten in deze regio, zegt mensenrechtenactivist Aijaz Mir.

De noordelijke deelstaat Jammu en Kasjmir staat bekend om zijn majestueuze bergen en mooie toeristische trekpleisters, maar is ook al lang het toneel van een gewelddadige afscheidingsstrijd. De gewapende opstand duurt er al zeventig jaar en heeft geleid tot een nachtmerrie op het vlak van mensenrechten.

De strijd om deze regio zet nucleaire rivalen Pakistan en India tegen elkaar op. Het dispuut over Kasjmir is het oudste onopgeloste probleem op de agenda van de Verenigde Naties.

100.000 doden

De afgelopen 30 jaar stierven naar schatting 100.000 mensen in de strijd voor onafhankelijkheid, inclusief burgers, militanten en soldaten.

“Niemand heeft het over de vreselijke keerzijde van het conflict, die talloze slachtoffers maakt. De families van de getroffenen halen hun kinderen van school omdat er geen andere kostwinner is”, stelt Mir.

In 2018 alleen al waren er 614 gewelddadige incidenten in de staat, en werden 257 militanten gedood, 91 soldaten en 38 burgers.

India en Pakistan

India en Pakistan hebben elkaar al twee keer de oorlog verklaard om het gebied, in 1947 en 1965, en vochten een conflict op kleinere schaal uit in 1999 en onlangs in februari 2019. Toen reed een militant met een voertuig vol explosieven in op een konvooi van Indiase paramilitairen, waardoor minstens 40 soldaten stierven – de ergste aanval in de regio sedert 30 jaar.

Begin mei 2019 barstte het geweld opnieuw los tijdens de verkiezingen. Militanten gooiden granaten naar kiesbureaus in het zuiden van de staat. Geweld en de dood horen bij het leven in Kasjmir. De kinderen lijden in stilte door dit bloedige conflict.

Geen wiskunde, enkel weefmotieven

Aan de rand van Srinagar is de 13-jarige Shaista Akhtar motieven aan het weven in een traditioneel tapijt. Ze zat nog op de lagere school toen haar vader, een tapijtwever, geraakt werd tijdens een aanval door militante Islamisten. Die dag veranderde haar leven.

De granaat die een Indiase legerdivisie had moeten treffen, belandde op de straat waar Akhtars vader liep. Hij stierf samen met twee andere slachtoffers. Ze herinnert zich vaag de dood van haar vader, en vooral het gehuil van haar moeder en twee oudere zussen.

Na zijn dood stopten haar twee zussen met school en gingen aan het werk, om geld te verdienen voor het gezin. Akhtar werd naar een lokale wever gestuurd die haar leerde hoe ze de prachtige, kleurrijke tapijten en sjaals kon weven, die zo typisch zijn voor Kasjmir.

Kinderarbeid

Twee jaar later, op haar tiende, kende ze de stiel. “Ik verdien 3500 Indiase roepies (50 dollar) per maand. De enige voldoening die ik uit het werk haal, is dat ik er mijn familie mee help te onderhouden. Ik snak ernaar om terug naar school te gaan, wetenschappen te studeren samen met de andere kinderen,” vertelt ze.

Ook Akhtar is geen geïsoleerd geval. Volgens de overheidsstatistieken zijn er 175.000 gevallen van kinderarbeid in deze deelstaat met een bevolking van 12 miljoen mensen. Volgens Mir is het reële aantal kinderen die aan het werk zijn, waarschijnlijk veel hoger omdat enkel de officieel geregistreerde gevallen geteld worden. De meeste kinderarbeid wordt nooit gesignaleerd, uit angst voor straf.

Meteen een baan

Uit het onafhankelijk rapport Socio Economic and Ethical dimensions of Child Labour in Kashmir van professor Fayaz Ahmad blijkt dat al in 2005 een kwart miljoen kinderen werkten in garages, steenbakkerijen, tapijtweverijen, borduurateliers of als huishoudhulp. Volgens het rapport was armoede de voornaamste oorzaak van kinderarbeid.

Een andere studie, uitgevoerd in 2009 door het departement sociologie van de universiteit van Kasjmir, toont aan dat twee op de drie kinderen die aan het werk zijn gezet, enkel lager onderwijs genoten. Eén op de tien is jonger dan 10 jaar, negen op de tien zijn 11 tot 14 jaar oud. Zodra ze geld verdienen, stoppen 8 op de 10 van deze kinderen met school.

Eethuisje

Inam-ul-Haq, 13 jaar, is een van hen. Hij werkt in een eethuisje langs de weg in het zuiden van Kasjmir en verdient slechts 1500 Indiase roepie (21 dollar) per maand. Hij begon te werken om zijn jongere broertje en bedlegerige diabetische moeder te helpen, nadat zijn vader was omgekomen bij de manifestaties van 2016.

Tijdens protesten tegen de Indiase regering zijn toen in een half jaar meer dan 90 burgers gedood. “Mijn moeder is ziek en mijn jongere broertje is nog maar vijf. Wie anders dan ik had voor een inkomen kunnen zorgen?” zegt Haq. Ook al is zijn inkomen klein, het zorgt ervoor dat niemand in het gezin met honger naar bed moet.

Steun komt te laat

Kinderarbeid onder de 14 jaar is in Kasjmir bij wet verboden sedert 1986. Toch gebeurt het zelden dat overtreders worden aangegeven, volgens Zahid Mushtaq, journalist bij de lokale krant van Srinagar. “Het is evident waarom dat zo is. De familie van het kind en het kind zelf gaan nooit vertellen tijdens een proces dat het aan het werk is. In de meeste gevallen is het slachtoffer zo arm dat er ook geen actie ondernomen wordt door de ambtenaren, uit schrik dat het kind zijn baan zou verliezen.”

Mushtaq wijst op het gebrek aan opvangcentra en een falend beleid als de voornaamste oorzaken voor het groeiende aantal gevallen van kinderarbeid in de regio. In feite hebben de slachtoffers van geweld recht op financiële steun van overheidswege, maar de procedure is zo ongelooflijk traag dat die hulp veel te laat komt voor wie in acute geldnood zit.

Akhtar weet dat studies de sleutel zijn voor een beter leven en meer respect voor haar persoon. “Ik droom ervan lerares Engels te worden,” zegt ze. “Als ik niet kan studeren, blijft mijn leven zoals het is. Mijn toekomst heeft me niets te bieden.” Dus bidt ze in stilte dat er hulp uit de hemel komt gevallen. Dat ze geen geld meer moet verdienen en dat ze weer naar school kan.