“Dhaka zal volledig onder water lopen”

Net zoals veel andere snelgroeiende megasteden heeft Dhaka, de hoofdstad van Bangladesh, ernstige problemen met water en sanitair. Ongecontroleerde verstedelijking, het verdwijnen van draslanden en een slecht stedelijk beleid leiden ertoe dat de straten onder water komen te staan zodra er regen valt.

Toename van regen

Volgens experts moeten de autoriteiten snel handelen, anders dreigen hele wijken in de stad met meer dan 10 miljoen inwoners onder te lopen zodra er sprake is van enige neerslag.

"Als de manier waarop de stad zich ontwikkelt en vandaag bestuurd wordt doorzet, zullen in minder dan tien jaar tijd alle straten blank staan tijdens het regenseizoen", zegt stadsplanner Maksudur Rahman. "De stedelingen zullen daar erg onder lijden en velen zullen wegtrekken."

Zijn voorspelling is dat binnen het decennium 50 tot 60 procent van Dhaka zal onderlopen, zelfs na een normale regenbui.

Miljoenenstad Dhaka is een snelgroeiende stad, maar heeft geen enkele veerkracht om daar goed mee om te gaan. Op 1 september vorig jaar slikte de regenmeter 42 millimeter water in anderhalf uur tijd, waardoor het drainagesysteem van de stad volledig ineenstortte.

Volgens experts is 42 millimeter in 90 minuten regen geen uitzondering tijdens het regenseizoen. Maar de toekomst zal, door de verwachte globale stijging van de temperaturen, waarschijnlijk nog veel meer regen brengen.

Het vijfde rapport van het Klimaatpanel van de Verenigde Naties (IPCC) spreekt over een toename van regen in Zuid-Azië, inclusief Bangladesh, vanaf het midden van deze eeuw. De regen zou niet enkel vaker vallen, maar buien worden volgens de experts ook intenser.

Kwetsbaar

Volgens de Coastal City Flood Vulnerability Index (CCFVI), ontwikkeld door Nederlandse onderzoekers en de Universiteit van Leeds, is Dhaka een van de negen meest kwetsbare steden voor overstromingen ter wereld.

De stad ligt ingebed tussen vier rivieren, de Buriganga, Turag, Balu en Shitlakhya, die in verbinding staan met de grensoverschrijdende rivieren Jamuna en Meghna die vooral tijdens het regenseizoen buiten hun oevers treden en voor wateroverlast zorgen.

De kanalen in de stad spelen een cruciale rol in het afvoeren van overtollig water, maar veel ervan zijn verstopt door afval en vervuiling. Daardoor blokkeert het drainagesysteem.

"Ooit waren er in de stad 56 kanalen die regenwater afvoerden", zegt Rahman. "De meeste kanalen werden illegaal drooggelegd."

Hij benadrukt de noodzaak om alle bestaande kanalen schoon te maken en met elkaar te verbinden, zodat overtollig regenwater snel kan worden afgevoerd. Ook moeten de grotere rivieren waar de kanalen in uitmonden, gebaggerd worden zodat het water vlotter kan doorstromen.

Natuurlijk drainagesysteem

In oktober 2013 werd er een contract ter waarde van 7,5 miljoen euro afgesloten tussen de plaatselijke waterautoriteiten, Dhaka Water Supply and Sewerage Authority (DWASA), en het Nederlandse waterbedrijf Vitens Evides International, maar drie jaar later zijn de geplande baggerwerken nog niet veel gevorderd.

Ondertussen leidt de verdere uitbreiding van Dhaka tot het droogleggen van draslanden en het inpalmen van lager gelegen gebieden in de nabije omgeving van de stad. Zo verdwijnt het natuurlijke drainagesysteem. "Het regenwater vindt geen uitweg meer", zegt Rahman.

Er zijn verschillende overheidsorganen belast met het waternetwerk in Dhaka, waaronder DWASA, Dhaka South City Corporation (DSCC) en Dhaka North City Corporation (DNCC) en de Bangladesh Water Development Board (BWDB). Maar een gebrek aan coördinatie verhindert een efficiënte aanpak van de problemen.

"Er zijn in totaal veertien organisaties belast met het drainagesysteem in Dhaka", zegt topman Sayeed Khokon van DSCC. "Een gebrek aan gecoördineerde samenwerking leidt echter enkel tot meer wateroverlast."