Mexicanen willen hun president voor Internationaal Strafhof brengen

De klacht die op 25 november wordt ingediend bij het Internationaal Strafhof in Den Haag, heeft ook betrekking op drie ministers en op drugsbaron Joaquín “El Chapo” Guzmán, de leider van het drugskartel van Sinaloa. “Dit is de enige manier om de verantwoordelijken voor de oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid in Mexico te straffen”, zegt de advocaat Netzaí Sandoval, die de klacht zal indienen. Het verzoek draagt de handtekening van 23.000 Mexicanen.
 
Zodra hij president werd, zette Calderón op grote schaal het leger in tegen de drugsmaffia in zijn land. Die strategie heeft tot nu toe aan minstens 50.000 mensen het leven gekost, zeggen mensenrechtenorganisaties. Volgens de klagers kunnen en moeten de schendingen door soldaten en drugshandelaars onderzocht worden door het Strafhof.

De soldaten worden beticht van moord op gevangen genomen burgers, verdwijningen en foltering. De drugshandelaars zouden onder andere terecht moeten staan de aanvallen op ziekenhuizen en de moord op migranten.
 
Volgens de voorzitter van de Mexicaanse Vereniging van Democratische Advocaten (ANAD), Manuel Fuentes, heeft de Nationale Commissie voor de Mensenrechten (CNDH) al vijfduizend klachten ontvangen tegen leden van leger en politie. "Ons land erkent die misdrijven niet, waardoor het onmogelijk is de daders gerechtelijk te vervolgen. Bovendien is de wil er niet om het geweld te onderzoeken", zegt Sandoval in het Mexicaanse tijdschrift Proceso.

Oorlog

Ook John Ackerman, hoogleraar aan het Instituut voor Juridisch Onderzoek van de Nationale Autonome Universiteit van Mexico pleit er in Proceso voor dat de “verantwoordelijken voor de slachtingen” voor de rechtbank verschijnen. Volgens hem is het niet toevallig dat Calderón het woord oorlog niet in de mond neemt om te verwijzen naar de strijd tegen de drugshandel. “Dat woord heeft implicaties in het internationaal recht, waardoor hij misschien voor het gerecht zou moeten verschijnen. Hoewel hij niet spreekt over oorlog, tonen de feiten aan dat er een oorlog bezig is tegen de drugshandel en tegen de samenleving”, argumenteert Ackerman.

Sandoval zegt dat Calderón, zijn medewerkers en de drugsbazen verantwoordelijk zijn voor de begane misdaden. “Ze kunnen allemaal zeggen dat ze zelf geen moord gepleegd hebben of er opdracht toe gegeven hebben, maar ze zijn betrokken bij het beschermen van huurmoordenaars, agenten en soldaten die zulke misdaden begaan. Daardoor heeft het geweld dat ons land teistert zich geïnstitutionaliseerd en is het een dagelijkse praktijk geworden.”

Tijdverspilling

Gerardo Laveaga, directeur-generaal van het Nationaal Instituut voor Rechtswetenschappen, denkt dat de aanklacht niet ontvankelijk verklaard zal worden. In het Mexicaans weekblad Enfoque werpt hij op dat de aanklacht niet voldoet aan de voorwaarden van het verdrag van Rome omdat niet alle juridische mogelijkheden in eigen land opgebruikt zijn. “Dit is enkel tijdsverspilling voor het Strafhof, dat nutteloze procedures moet doorlopen om de aanvraag af te wijzen”, zegt Laveaga.

Het Mexicaanse ministerie van Buitenlandse Zaken beschouwt de klacht als ongegrond. “Een oproep doen tot het Strafhof om de situatie in Mexico te analyseren is de nationale realiteit verkeerd voorstellen”, zegt het ministerie in een communiqué. “Een ingreep van het Strafhof is enkel gerechtvaardigd als een staat geen gerechtelijke stappen wil of kan ondernemen om bepaalde misdaden te bestraffen. Geen van die twee mogelijkheden is hier van toepassing.”