Liever zand verkopen dan bedelen

De vrouwen staan bekend als 'takalakoyes', een naam in het Zarma die verwijst naar het houten juk waarmee ze hun zware kalebassen met gezeefd zand transporteren. Ze leveren dat zand aan metsers die kleine opdrachten uitvoeren en aan marktkramers die hun klanten op een zuivere ondergrond willen verwelkomen. Maar de meeste afnemers zijn stedelingen die hun binnenplaats willen verfraaien met wit zand.
De takalakoyes zelf leven aan de rand van Niamey. Ze komen uit de dorpen in de buurt en trokken naar de hoofdstad op zoek naar werk. "Het is geen vrouwenwerk, maar we hebben geen keuze", zegt Hadi Moussa. Ze komt uit Karma, op ongeveer 50 kilometer van Niamey.
"Als je veel kinderen hebt en het inkomen van je man zelfs amper voldoende is om iedereen te eten te geven, moet je wel iets ondernemen", zegt haar collega, Fati Gna. "We doen dit werk zodat we kunnen eten zonder te moeten bedelen."

Sparen

Gna leunt afgepeigerd tegen een muur. 's Nachts ben ik zo moe dat ik bijna niet kan slapen", klaagt ze. De takalakoyes stappen drie tot vijf keer per dag naar plekken rond de stad waar goed zand te vinden is – aan de rand van akkers, in verlaten steengroeven of op rivierbanken. Overal kan je wel vrouwen zien zitten die zand aan het zeven zijn.
In de stad krijgen ze voor 20 kilogram zand ongeveer 250 CFA-frank, 40 eurocent. "Dat is verschrikkelijk weinig, en toch zijn er afnemers die nog proberen af te dingen", zegt  
Hadjia Haoua, een medewerkster van een organisatie in Niamey die werkt rond geweld tegen vrouwen. Gemiddeld verdienen de zandventers 750 tot 1000 CFA-frank (1,2 tot 1,5 euro) per dag. Dat is niet weinig voor een land waar veel mensen met minder dan een euro per dag moeten rondkomen.
Mery Abdou, een veteraan van de takalakoyes, zegt dat ze door geduldig sparen al een koe en vier geiten heeft kunnen kopen. Ramatou Ali, die nog maar drie jaar zand verkoopt, heeft al een lam kunnen kopen. Dit jaar hoopt ze ook genoeg bijeen te krijgen voor een matras voor haar dochter, die nog bij haar man op het platteland leeft.
Anders dan de grote zandleveranciers moeten de takalakoyes geen belastingen betalen. Maar ze krijgen het soms wel aan de stok met de eigenaars van de gronden waar ze hun zand vandaan halen. "Ze jagen ons weg, ze zeggen dat we hun erfenis opgraven", zegt Abdou.