Zorgwekkende stijging van malaria in delen van Latijns-Amerika

Tussen januari en mei 2020 daalde het aantal bevestigde gevallen van malaria in Latijns-Amerika in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. Dat is voornamelijk een gevolg van de daling in Venezuela, maar ook in Brazilië, Colombia, Ecuador, Guatemala, Guyana en Mexico gingen de cijfers de goede kant op.

Venezuela telt verreweg de meeste malariagevallen op het continent. Van de 679.441 gevallen die de PAHO in zestien landen registreerde, waren er 398.285 (bijna 60 procent) in Venezuela.

Venezuela

De eerste vijf maanden van 2020 registreerde Venezuela 104.005 gevallen, een daling van 58 procent in vergelijking met 248.191 dezelfde periode in 2019.

Ondanks die daling blijft de vaststelling dat twee op de drie Latijns-Amerikanen met malaria in Venezuela wonen.

Latijns-Amerika telde vorig jaar ongeveer 700.000 malariagevallen. In de eerste vijf maanden van dit jaar rapporteerden zestien landen 200.381 gevallen, dat is 43 procent minder dan in dezelfde periode vorig jaar.

Nicaragua

Maar de PAHO is bezorgd over de toename van malaria in Costa Rica, Haïti, Honduras, Panama, de Dominicaanse Republiek, Suriname en vooral Nicaragua. In dat laatste land kwamen er tussen januari en mei 12.210 gevallen bij, dat is meer dan de 9358 over het volledige vorige jaar.

In Brazilië, Colombia en Peru nam de malaria dit jaar af, maar er waren lokale uitbraken in het Amazonegebied en aan de Colombiaanse kust van de Grote Oceaan.

“Bijzonder zorgwekkend” in deze gebieden, zegt de PAHO, is “dat je er tegelijk de covid-19-pandemie en de overdracht van malaria hebt, en dat dit voornamelijk inheemse gemeenschappen en andere kwetsbare groepen kan treffen.”

Vooral op het platteland

De situatie “zal nog meer kritiek worden naarmate covid-19 zich verspreidt in alle malariagebieden, vooral op het platteland, gezien de hoge kwetsbaarheid van de bevolking en de zwakke punten in de gezondheidszorg”, stelt de PAHO in een rapport.

Een van de gevolgen van covid-19 is “dat men minder snel verzorging gaat zoeken als men malaria vermoedt, een gevolg van de opgelegde maatregelen, zoals de instructies om thuis te blijven bij milde symptomen zoals koorts.”

Ook in de gezondheidszorg doen zich veranderingen voor. Zo wordt bij de triage van patiënten geen rekening gehouden met vermoedelijke malaria. Dat kan tot onderrapportage leiden.

Illegale goudwinning

Gezondheidspersoneel heeft nu ook minder tijd voor malaria doordat covid-19 alle aandacht opslorpt. Ook is minder onderzoek mogelijk doordat gezondheidswerkers voor zichzelf beschermingsmaatregelen in acht moeten nemen.

De PAHO roept regeringen op malaria niet uit het oog te verliezen, opsporings- en behandelingsprogramma’s aan te houden en tests en medicijnen te kopen en te verspreiden om zo de ziekte tegen te gaan.

Malaria daalde gestaag in Latijns-Amerika tussen 2005 en 2014. De trend keerde als gevolg van de uitbraak in Venezuela in 2015. Die werd in de hand gewerkt door de ambachtelijke en illegale goudwinning die duizenden mensen naar de Orinoco-rivier brengt, op de grens met Brazilië en Guyana.

Malaria is een ziekte die wordt veroorzaakt door parasieten van het geslacht plasmodium en wordt overgedragen door de beet van vrouwelijke Anopheles-muggen. Honderden miljoenen mensen lijden er wereldwijd aan en ongeveer 700.000 per jaar sterven eraan, waarvan meer dan 90 procent in Afrika ten zuiden van de Sahara.