Verrassend idee tegen vervuiling: een wellness in de kippenstal

In conventionele stallen scharrelen de kippen meestal rond in een laagje strooisel. Maar dat laagje zit ook boordevol mest, en dat zorgt voor problemen. Uit mest komt namelijk ammoniak vrij, en het voortdurende scharrelen creëert vervuiling met fijnstof. Die vervuiling moet volgens de Europese richtlijnen flink naar beneden, en de sector zoekt volop naar oplossingen.

“Het is lastig iets te doen aan die fijnstofuitstoot”, zegt onderzoeker Bram Bos van de Universiteit van Wageningen. “We willen wel dat kippen scharrelen, maar niet dat daar fijnstof bij vrijkomt.” Hij sloeg de handen ineen met collega Ellen van Weeghel om een heel nieuw concept te ontwerpen, dat vertrekt vanuit het natuurlijke gedrag van kippen.

Het concept bestaat uit twee delen: de mestschuifel en het ‘badhuis’. Het idee van de schuifel is dat mest in een dikke laag houtsnippers uitdroogt, verbrokkelt en naar de bodem zakt, waar het door een ondiepe bak opgevangen wordt. Dankzij het systeem wordt het scharrelen van de kippen eerder een voordeel dan een probleem: de mest wordt sneller afgevoerd en komt niet in de lucht terecht. Uit de eerste proeven blijkt dat het systeem bijna 100 procent van de mest opvangt.

Stofbaden

Maar het systeem heeft als nadeel dat kippen geen stofbad kunnen nemen in de grove houtsnippers, een van hun favoriete activiteiten, waarbij ze zand of stof met hun vleugels in hun verenpak werken. Zo’n stofbad helpt tegen vuil, jeuk en parasieten en houdt het verenpak in goede conditie.

Daarom creëerden de onderzoekers een apart ‘badhuis’. Niet met stoombad of sauna, maar met een dikke laag zand of kokosgruis. Ook dat vormt een verbetering, legt van Weeghel uit, want in het conventionele strooisel maken kippen hun stofbad vaak niet af. “Ze beginnen telkens opnieuw, want de laag strooisel is dun en ze worden vaak gestoord.”

Win-win

In het nieuwe concept kunnen kippen dus volop scharrelen in grof substraat, en stofbaden in een dikke laag met een veel fijner substraat. Voor de boer, de kippen en de omgeving betekent dat winst voor welzijn en milieu.

In een eerste test bleek het stofbadhuis al snel razend populair. “We hebben beelden waarop te zien is dat het hele badhuis vol met kippen zit”, zegt Van Weeghel. “Ze willen té graag.”

Met artificiële intelligentie willen de wetenschappers nu alle beelden analyseren om de kijken hoe vaak de kippen een stofbad nemen en hoe lang ze dat doen. In een volgende stap willen ze het hele systeem een jaar lang testen bij een pluimveehouder. Daarbij zal ook de uitstoot van fijnstof en ammoniak in de gaten gehouden worden.