“Fight, not flight is de enige juiste strategie om corona te bestrijden” (OPINIE)

Het aantal coronabesmettingen staat in Kenia op drie, nadat de regering gisteren twee extra gevallen heeft bevestigd. President Uhuru Kenyatta heeft strenge maatregelen afgekondigd om de verdere verspreiding van het virus te voorkomen.

Hygiënische gel en zeep

Amper drie maanden na de uitbraak van Covid-19 zijn de aandelenmarkten gekelderd en staan wereldwijd aanvoer- en productiesystemen op de helling. Overal ter wereld slaan mensen massaal desinfecterende gel voor de handen, zeep en voeding in alsof ze zich voorbereiden op een beleg.

De boodschap van VN-secretaris-generaal António Guterres is pertinent: we dienen het virus te bevechten en angst mag daarbij niet de overhand nemen. De Verenigde Naties zijn een bondgenoot in dit gevecht.

Infecties reizen mee

Pandemieën zijn een nieuwe bedreiging voor de mensheid. Het aantal nieuwe ziekten per decennium is de afgelopen 60 jaar bijna verviervoudigd en sinds 1980 is het aantal uitbraken per jaar meer dan verdrievoudigd.

Factoren zoals klimaatverandering, toenemende bevolking en meer reizen hebben de mens vandaag kwetsbaarder gemaakt dan honderd jaar geleden. Een infectie in een uithoek van de wereld kan in één dag zijn weg vinden naar de andere kant van de wereld.

Slecht voorbereid

In Afrika ten zuiden van de Sahara heerst oprechte bezorgdheid over de manier waarop de gezondheidsstelsels hiermee zullen omgaan. De meeste systemen zijn slecht voorbereid en slecht toegerust om maatregelen op vlak van volksgezondheid uit te voeren, zoals bewaking, het opsporen van contacten, sociale afstand, reisbeperkingen en voorlichting van het publiek over handhygiëne en ademhalingsetiquette.

Dit zijn nochtans de basisstappen die de verspreiding van infecties zullen vertragen en de druk op ziekenhuizen zal verlichten, ook al wordt ondersteuning gezocht voor duurdere oplossingen zoals persoonlijke beschermingsmiddelen, beademingstoestellen, zuurstof en testkits.

Hele samenleving

Voor landen in Afrika en andere gebieden waar de gezondheidsmiddelen beperkt zijn, is een weinig begrepen pandemie als Covid-19 een uitdaging die een reactie van de hele samenleving vereist. Terwijl de wetenschap de tests maakt en uiteindelijk een vaccin zal ontwikkelen, hangen de meest effectieve en snelle reacties op pandemieën meer af van eenvoudige acties die wij allemaal kunnen uitvoeren.

Als we de Covid-19-curve willen afvlakken, zal accurate informatie noodzakelijk zijn.

Paniek en hysterie ontstaan als het moeilijk is om feiten te onderscheiden van geruchten, speculatie en onnauwkeurige informatie. Een van de problemen in het tijdperk van sociale media en burgerjournalistiek is dat het iedereen een forum biedt maar tegelijk gevaarlijk mogelijk maakt dat iedereen met een mening plots ook een expert is. In dergelijke omstandigheden is een rationeel, wetenschappelijk gedreven verhaal moeilijker om vol te houden.

Dierenmarkten

Vooruitlopen op Covid-19 door ervoor te zorgen dat alleen nauwkeurige informatie en wetenschappelijke begeleiding controle over het verhaal krijgen, is cruciaal. Daarom biedt het landenteam van de Verenigde Naties in Kenia communicatieondersteuning aan het ministerie van Volksgezondheid. Dat benadrukt onder meer het belang van het veelvuldig en grondig wassen van de handen. Die handeling redt levens en is het beste dat je kan doen tegen overdraagbare ziekten.

Hoewel microben miljoenen keren zo snel evolueren als mensen, en mensen weinig of geen immuniteit hebben tegen nieuwe griepstammen, is het wetenschappelijk inzicht in het risico van pandemieën en ons vermogen om de volgende pandemie te voorspellen beter dan ooit.

Het is nu bijvoorbeeld bekend dat de meeste nieuwe infectieziekten hun oorsprong vinden in dieren, waaronder SARS, dat afkomstig is van vleermuizen, en enkele griepstammen van vogels. De nabijheid van levende dieren, slechte hygiëne met betrekking tot vlees en dieren op markten, overbevolking en de consumptie van bushmeat kunnen ervoor zorgen dat ziektekiemen op de mens overspringen.

Hygiëne belangrijkste wapen

Wetenschappelijke vooruitgang wordt ingezet om oplossingen te vinden, zoals vaccins. De brede toegang tot dergelijke vaccins verleent immuniteit aan individuen en zelfs voor hele populaties. Vaccins werken en hebben talloze levens gered.

Afrika moet ook de strijd tegen de pandemie aangaan door middel van eenvoudige maar effectieve maatregelen om mensen op te sporen, te testen, te isoleren en hen aan te sporen om de overdracht te verminderen.

Met eenvoudige, op feiten gebaseerde hygiënemaatregelen als belangrijkste wapen kan het continent de verspreiding van het virus vertragen en de curve afvlakken.