Duizenden meteorieten verloren voor de wetenschap door opwarming van de aarde
Blauw ijsveld in de Miller Range, een gebergte op Antarctica, vlakbij de rand van een morene. Morenen zijn stapels stenen die langs de rand van een gletsjer zijn afgezet. Vaak zijn het goede jachtgronden voor meteorieten, maar de monsters uit de ruimte zijn vermengd met veel aardse stenen - Foto: NASA/Cindy Evans (CC BY-NC 2.0 DEED)
BRUSSEL, 9 april 2024 (IPS) -
Antarctica huisvest de grootste concentratie aan meteorieten ter wereld, die wetenschappers een schat aan informatie bieden over ons zonnestelsel. Deze kostbare stukken ruimtepuin verdwijnen echter aan sneltempo onder het ijsoppervlak door de opwarming van de aarde, stelt nieuw Belgisch-Zwitsers onderzoek in Nature.
Met elke tiende van een graad stijging van de wereldwijde luchttemperatuur verdwijnen er gemiddeld bijna 9000 meteorieten van het oppervlak van de ijskap. Dat hebben onderzoekers van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) en het Zwitserse ETH Zurich berekend met behulp van kunstmatige intelligentie en satellietgegevens.
Wetenschappers vermoeden dat er tussen de 300.000 en de 800.000 meteorieten op Antarctica aanwezig zijn. Volgens de nieuwe studie, op maandag gepubliceerd in Nature Climate Change, zullen tegen 2050 ongeveer een kwart daarvan verloren zijn voor de wetenschap door het smelten van de ijskap. Tegen het einde van de eeuw kan dat cijfer stijgen tot driekwart van de meteorieten, indien de opwarming niet sterk aan banden wordt gelegd.
Verlies voor de wetenschap
Dat zou een groot verlies voor de wetenschap betekenen, aangezien meteorieten unieke monsters van buitenaardse lichamen bevatten die inzicht geven in onder meer de oorsprong van het leven op aarde en de vorming van de maan.
“We moeten de inspanningen om Antarctische meteorieten op te sporen versnellen en intensiveren”, zegt Harry Zekollari, glacioloog aan de VUB. “Het verlies van Antarctische meteorieten is vergelijkbaar met het verlies van gegevens die wetenschappers verzamelen uit ijskernen van smeltende gletsjers - zodra ze verdwijnen, verdwijnen ook enkele geheimen van het universum.”
Op dit moment worden er volgens het onderzoek zo’n 5000 meteorieten per jaar onbereikbaar voor onderzoekers door de opwarming. Ter vergelijking: wetenschappers verzamelen jaarlijks zo’n 1000 stukken ruimtepuin op Antarctica.
Onbereikbaar buitenaards erfgoed
Meer dan de helft van alle meteorieten die ooit op aarde zijn gevonden, werden verzameld op het oppervlak van de Antarctische ijskap. Door de stroming van de ijslagen hopen de ruimtestenen zich op in de zogenaamde “meteorietstrandzones”, waar ze dankzij hun donkere korst gemakkelijk kunnen worden opgespoord.
Door die donkere kleur warmen meteorieten echter ook sneller op dan het omringende ijs. Die warmte wordt dan naar het ijs overgedragen waardoor het plaatselijk smelt en de meteorieten onder het oppervlak van de ijskap zinken, waar ze niet meer gedetecteerd kunnen worden en dus verloren zijn voor de wetenschap.
“Zelfs wanneer de temperatuur van het ijs ver onder nul ligt, warmen de donkere meteorieten zo sterk op in de zon dat ze het ijs direct onder zich kunnen laten smelten”, zegt Veronica Tollenaar van de Université Libre de Bruxelles (ULB). "Door dit proces creëert de warme meteoriet een lokale depressie in het ijs en verdwijnt hij na verloop van tijd volledig onder het oppervlak” aldus de glaciologe die meewerkte aan het onderzoek.
De wetenschappers concluderen dat de enige duurzame manier om het merendeel van de overgebleven Antarctische meteorieten te behouden een snelle vermindering van de uitstoot van broeikasgassen is.
09 april 2024 - 11:58
Meer nieuws
Bij verschillende pinguïns op sub-Antarctische eilanden is vogelgriep vastgesteld. Onderzoekers maken zich zorgen voor de grote broedkolonies, maar voorlopig lijken de gevolgen beperkt.
De hele mensheid profiteert van Antarctica en de oceaan die het continent omringt, schrijven Natalie Stoeckl en Rachel Baird, hoogleraren aan de Universiteit van Tasmanië. Die voordelen zijn eigenlijk onbetaalbaar, maar een schatting van de economische waarde kan een goede motivatie zijn voor de bescherming van de ecosystemen.
Het maakt voor de West-Antarctische ijskap niet langer uit hoeveel fossiele brandstoffen we nog verbranden, stelt nieuw onderzoek van de British Antarctic Survey (BAS) in Nature Climate Change. Een aanzienlijk sneller afsmelten kan nu niet meer worden vermeden, en dat voorspelt weinig goeds voor kustgebieden.
Klimaatmodellen zijn er de voorbije decennia niet in geslaagd om de afname van het Antarctisch zee-ijs correct te voorspellen. Nochtans heeft die afname verstrekkende gevolgen voor het klimaat en het leven op aarde. Een groep wetenschappers legt uit waarom betere modellen en metingen in de toekomst cruciaal zullen blijken.
Werkt natuurbehoud? Grootschalig onderzoek in Science suggereert van wel. Een wereldwijde analyse van honderden bestaande onderzoeksresultaten toont aan dat natuurbehoud de soortenrijkdom bevordert of op z’n minst de achteruitgang ervan vertraagt.
De wereldwijde nood aan schone energie biedt kansen aan landen die rijk zijn aan mineralen die nodig zijn voor het maken van zonnepanelen en batterijen.
Oost-Afrika zal steeds vaker het toneel worden van weerextremen die gelijktijdig plaatsvinden. Tropische cyclonen zullen dus samenvallen met hittegolven of droogtes zullen in dezelfde periode plaatsvinden als overstromingen. "Die combinaties kunnen tegen het einde van de eeuw tot meer dan negen keer vaker voorkomen”, zeggen onderzoekers van de Vrije Universiteit Brussel (VUB).
Bonobo’s staan bekend als “de hippies onder de apen”: ze helpen ook apen die niet tot hun troep behoren, hebben seks voor het plezier en zouden vreedzamer zijn dan hun oorlogszuchtige verwant, de chimpansee. Nieuw onderzoek wijst nu uit dat deze bedreigde mensaap een pak agressiever is dan eerder gedacht.
Selecteer een continent
voor meer nieuws
Doorzoek ons archief
