Duizenden meteorieten verloren voor de wetenschap door opwarming van de aarde
Blauw ijsveld in de Miller Range, een gebergte op Antarctica, vlakbij de rand van een morene. Morenen zijn stapels stenen die langs de rand van een gletsjer zijn afgezet. Vaak zijn het goede jachtgronden voor meteorieten, maar de monsters uit de ruimte zijn vermengd met veel aardse stenen - Foto: NASA/Cindy Evans (CC BY-NC 2.0 DEED)
BRUSSEL, 9 april 2024 (IPS) -
Antarctica huisvest de grootste concentratie aan meteorieten ter wereld, die wetenschappers een schat aan informatie bieden over ons zonnestelsel. Deze kostbare stukken ruimtepuin verdwijnen echter aan sneltempo onder het ijsoppervlak door de opwarming van de aarde, stelt nieuw Belgisch-Zwitsers onderzoek in Nature.
Met elke tiende van een graad stijging van de wereldwijde luchttemperatuur verdwijnen er gemiddeld bijna 9000 meteorieten van het oppervlak van de ijskap. Dat hebben onderzoekers van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) en het Zwitserse ETH Zurich berekend met behulp van kunstmatige intelligentie en satellietgegevens.
Wetenschappers vermoeden dat er tussen de 300.000 en de 800.000 meteorieten op Antarctica aanwezig zijn. Volgens de nieuwe studie, op maandag gepubliceerd in Nature Climate Change, zullen tegen 2050 ongeveer een kwart daarvan verloren zijn voor de wetenschap door het smelten van de ijskap. Tegen het einde van de eeuw kan dat cijfer stijgen tot driekwart van de meteorieten, indien de opwarming niet sterk aan banden wordt gelegd.
Verlies voor de wetenschap
Dat zou een groot verlies voor de wetenschap betekenen, aangezien meteorieten unieke monsters van buitenaardse lichamen bevatten die inzicht geven in onder meer de oorsprong van het leven op aarde en de vorming van de maan.
“We moeten de inspanningen om Antarctische meteorieten op te sporen versnellen en intensiveren”, zegt Harry Zekollari, glacioloog aan de VUB. “Het verlies van Antarctische meteorieten is vergelijkbaar met het verlies van gegevens die wetenschappers verzamelen uit ijskernen van smeltende gletsjers - zodra ze verdwijnen, verdwijnen ook enkele geheimen van het universum.”
Op dit moment worden er volgens het onderzoek zo’n 5000 meteorieten per jaar onbereikbaar voor onderzoekers door de opwarming. Ter vergelijking: wetenschappers verzamelen jaarlijks zo’n 1000 stukken ruimtepuin op Antarctica.
Onbereikbaar buitenaards erfgoed
Meer dan de helft van alle meteorieten die ooit op aarde zijn gevonden, werden verzameld op het oppervlak van de Antarctische ijskap. Door de stroming van de ijslagen hopen de ruimtestenen zich op in de zogenaamde “meteorietstrandzones”, waar ze dankzij hun donkere korst gemakkelijk kunnen worden opgespoord.
Door die donkere kleur warmen meteorieten echter ook sneller op dan het omringende ijs. Die warmte wordt dan naar het ijs overgedragen waardoor het plaatselijk smelt en de meteorieten onder het oppervlak van de ijskap zinken, waar ze niet meer gedetecteerd kunnen worden en dus verloren zijn voor de wetenschap.
“Zelfs wanneer de temperatuur van het ijs ver onder nul ligt, warmen de donkere meteorieten zo sterk op in de zon dat ze het ijs direct onder zich kunnen laten smelten”, zegt Veronica Tollenaar van de Université Libre de Bruxelles (ULB). "Door dit proces creëert de warme meteoriet een lokale depressie in het ijs en verdwijnt hij na verloop van tijd volledig onder het oppervlak” aldus de glaciologe die meewerkte aan het onderzoek.
De wetenschappers concluderen dat de enige duurzame manier om het merendeel van de overgebleven Antarctische meteorieten te behouden een snelle vermindering van de uitstoot van broeikasgassen is.
09 april 2024 - 11:58
Meer nieuws
Het dramatische verlies aan zee-ijs aan de Zuidpool leidt tot meer warmteverlies van de oceaan naar de atmosfeer en doet de stormactiviteit toenemen. Dat blijkt uit een nieuwe studie in Nature.
Het Antarctische schiereiland is in de voorbije veertig jaar vier keer groener geworden, blijkt uit satellietbeelden. En de trend verloopt steeds sneller.
Kleine diertjes in de oceanen spelen een veel grotere rol in de opslag van CO2 dan gedacht. Ze remmen de klimaatverandering af en verdienen daarom evenveel bescherming als kusthabitats of zeegrassen, zeggen onderzoekers.
De unieke ecosystemen van Antarctica worden bedreigd door de komst van uitheemse zeedieren en mariene vervuiling van landmassa's op het zuidelijk halfrond, zo blijkt uit nieuwe oceanografische modellen.
De opwarming van anderhalve graad Celsius is bereikt, dus moet de klimaatwetenschap anders naar de toekomst kijken, schrijft klimaatexpert Aditi Mukherji. Als auteur bij het IPCC steekt ze ook een hand in eigen boezem: “De tijd om inzichten te leveren is voorbij, nu is bruikbare, bewezen en toekomstgerichte wetenschap nodig die de weg effent naar effectief handelen.”
Menselijke voorouders zoals de Australopithecus aten heel weinig tot geen vlees, stelt nieuw onderzoek in Science. Dat blijkt uit een analyse van tandglazuur.
Ondanks toenemende druk blijft het wereldwijde vertrouwen in wetenschappers groot, blijkt uit onderzoek in 68 landen. Ruim de helft van de respondenten pleit voor een grotere rol voor wetenschappers in het beleid.
Het brein van vrouwelijke en mannelijke baby’s verschilt al bij de geboorte op zes belangrijke punten. Dat blijkt uit een studie van het Onderzoekscentrum voor Autisme aan de Universiteit van Cambridge.
Selecteer een continent
voor meer nieuws
Doorzoek ons archief
